Làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác Việt Nam-Armenia

Hà Nội (TTXVN 16/11/2024) Nhận lời mời của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Chủ tịch Quốc hội Cộng hòa Armenia Alen Simonyan thăm chính thức Việt Nam từ ngày 17 đến 23/11/2024. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Armenia phát triển tốt đẹp và góp phần làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Việt Nam-Armenia.

Quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp

Cộng hòa Armenia là nước đã dành cho nhân dân Việt Nam sự giúp đỡ quý báu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, trong đó có hoạt động hỗ trợ đào tạo cho Việt Nam hàng nghìn cán bộ khoa học kỹ thuật. Đây chính là nền tảng cơ bản, quan trọng của tình hữu nghị giữa hai đất nước, hai dân tộc Việt Nam-Armenia.

Hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 14/7/1992. Trong chặng đường hơn 30 năm qua kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Armenia đã đạt được những thành tựu to lớn trong việc xây dựng đất nước, phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập sâu rộng với thế giới. Quan hệ giữa Việt Nam và Armenia không ngừng phát triển trên cả bình diện song phương và đa phương.

Trong nhiều năm qua, quan hệ hai nước không ngừng được vun đắp thông qua các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao giữa lãnh đạo hai nước. Đáng chú ý là chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Armenia Serzh Sargsyan (tháng 6/2012); Bộ trưởng Tư pháp Việt Nam Hà Hùng Cường thăm Armenia (tháng 10/2015); Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan thăm chính thức Việt Nam (tháng 7/2019); Phó Chủ tịch Quốc hội Armenia, Trưởng nhóm hữu nghị Armenia-Việt Nam Vahe Enfiajyan thăm Việt Nam (tháng 11/2019)…

Việt Nam và Armenia có cơ chế Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế-thương mại và khoa học-kỹ thuật, đã họp khóa đầu tiên vào tháng 3/2017 tại Hà Nội. Hai bên đang chuẩn bị tổ chức Khóa họp lần thứ 2 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Armenia về hợp tác kinh tế-thương mại và khoa học-kỹ thuật, dự kiến diễn ra tại Armenia.

Trên bình diện đa phương, hai nước luôn có sự trao đổi chặt chẽ, hiệu quả, ủng hộ lẫn nhau…

Hợp tác kinh tế-thương mại còn nhiều tiềm năng

Hai nước đã ký kết một số Hiệp định, thỏa thuận bao gồm: Hiệp định hợp tác kinh tế - thương mại (1992); Hiệp định hợp tác văn hóa và khoa học-kỹ thuật (1992); Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư (1992); Hiệp định hợp tác văn hoá, khoa học - kỹ thuật (1992); Nghị định thư hợp tác giữa hai Bộ Ngoại giao (1992); Hiệp định miễn thị thực cho người mang hộ chiếu ngoại giao và hộ chiếu công vụ (2012); Hiệp định hợp tác trong lĩnh vực văn hóa giai đoạn 2015-2018 (2015); Hiệp định về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục và khoa học (2019); Thỏa thuận hợp tác giữa Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) và Hãng Thông tấn Armenpress (Armenia) (2023)…

Đáng chú ý, Việt Nam đã ký Hiệp định Thương mại tự do (FTA) với Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU) (gồm Nga, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan và Armenia) vào ngày 29/5/2015 tại Kazakhstan. Hiệp định có hiệu lực từ ngày 5/10/2016. Trên cơ sở Hiệp định FTA Việt Nam-EAEU, quan hệ kinh tế-thương mại song phương có nhiều bước phát triển tích cực. Trong giai đoạn 2018-2023, kim ngạch thương mại giữa hai nước tăng gần 97 lần, từ mức 3,45 triệu USD năm 2018 lên mức 342 triệu USD năm 2023 (tăng 516% so với năm 2022). Trong đó, xuất khẩu từ Việt Nam sang Armenia đạt 341,8 triệu USD; nhập khẩu từ Armenia đạt 270 nghìn USD.

Hiệp định thương mại Tự do (FTA) giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á-Âu (mà Armenia là thành viên) mang lại cơ hội lớn để phát triển và làm sâu sắc hơn quan hệ kinh tế thương mại, thúc đẩy tăng trưởng kim ngạch thương mại hai chiều giữa các bên tham gia thỏa thuận. Tuy nhiên đến nay, việc hợp tác trong lĩnh vực kinh tế-thương mại giữa Việt Nam và Armenia chưa tương xứng với tiềm năng vốn có. Để thúc đẩy hợp tác kinh tế, hai nước duy trì cơ chế Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Armenia về hợp tác kinh tế-thương mại và khoa học-kỹ thuật.

Hai bên cũng có kế hoạch tổ chức tổ chức Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Armenia nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp hai nước gặp gỡ, trao đổi các vấn đề liên quan đến xuất nhập khẩu hàng hóa từ Armenia sang Việt Nam và ngược lại.

Hội Hữu nghị Việt Nam-Armenia luôn tích cực phối hợp với Đại sứ quán Armenia tại Việt Nam triển khai nhiều hoạt động đối ngoại nhân dân, có ý nghĩa thiết thực góp phần không nhỏ trong việc bồi đắp tình cảm và tăng cường quan hệ giữa Hội và Đại sứ quán Armenia tại Việt Nam. Hội làm cầu nối phát triển hợp tác giữa các doanh nghiệp, tổ chức và nhân dân hai nước thông qua các hoạt động giao lưu hữu nghị kỷ niệm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao và Quốc khánh hai nước; trao đổi các đoàn công tác giữa hai nước; tổ chức các hoạt động kết nối doanh nghiệp, giao lưu văn hóa tại các địa phương... Đáng chú ý, kể từ năm 1950 đến năm 1990, đã có gần 2.000 sinh viên Việt Nam theo học tại Armenia. Nhiều người trong số đó hiện là thành viên của Hội Hữu nghị Việt Nam-Armenia và đóng góp tích cực vào việc củng cố tình hữu nghị giữa hai nước.

Tăng cường hợp tác Quốc hội Việt Nam-Armenia

Trong hợp tác trên kênh nghị viện, Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Armenia luôn duy trì quan hệ hợp tác tốt đẹp. Quốc hội Armenia đã thành lập Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Armemia-Việt Nam, trong khi Quốc hội Việt Nam cũng đang hướng tới sớm thành lập Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Việt Nam-Armemia nhằm thắt chặt hơn nữa quan hệ hữu nghị giữa các nghị sĩ của hai nước.

Mới đây, bên lề Đại hội đồng Liên Nghị viện các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 45 (AIPA-45) tại thủ đô Viêng Chăn (Lào), Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đã có cuộc gặp với Phó Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa Armenia, Trưởng đoàn Quốc hội nước Cộng hòa Armenia Hakob Arshakyan (ngày 19/10/2024).

Tại cuộc gặp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh khẳng định Việt Nam luôn coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với Armenia. Việt Nam luôn ghi nhớ sự ủng hộ và giúp đỡ chí tình mà nhân dân Armenia đã dành cho Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước, cũng như trong những năm tháng tái thiết đất nước sau đó.

Phó Chủ tịch Quốc hội Armenia Hakob Arshakyan nhấn mạnh kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1992, mối quan hệ hợp tác giữa hai bên không ngừng phát triển cả bình diện song phương và đa phương; khẳng định Armenia luôn coi trọng và mong muốn tiếp tục mở rộng, làm sâu sắc hơn nữa quan hệ với Việt Nam.

Phó Chủ tịch Quốc hội Armenia Hakob Arshakyan nhấn mạnh về vị trí của Armenia như cây cầu nối giữa hai châu lục Á-Âu, Việt Nam có thể coi Armeria như “cây cầu” để kết nối mạnh mẽ với khu vực kinh tế Á-Âu. Sự hợp tác giữa Armenia và Việt Nam sẽ đóng góp mạnh mẽ cho sự phát triển của hai nước và khu vực.

Với nền tảng quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp trong hơn 30 năm qua, chắc chắn chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Quốc hội Armenia Alen Simonyan từ ngày 17 đến 23/11/2024 sẽ không chỉ thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa Quốc hội hai nước, mà còn giúp tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt, đem lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước./.

Trọng Đức (tổng hợp)