Hà Nội (TTXVN 28/12/2023) Ngày 2/1/1963, tại Ấp Bắc (xã Tân Phú, huyện Cai Lậy, tỉnh Mỹ Tho, nay là xã Tân Phú, thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang), quân và dân ta đã làm nên Chiến thắng Ấp Bắc lẫy lừng. Đây là mốc son trong tiến trình của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước; là kết quả của sự chỉ đạo nhạy bén, kịp thời, đúng đắn của Đảng, trực tiếp làm phá sản chiến thuật “trực thăng vận” và “thiết xa vận” của kẻ thù.
Trận Ấp Bắc (xã Tân Phú, huyện Cai Lậy, tỉnh Mỹ Tho; nay thuộc thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang) diễn ra trong 20 tiếng đồng hồ ngày 2/1/1963 trong sự tương quan lực lượng hết sức chênh lệch, địch áp đảo ta về cả lực lượng và vũ khí, trang bị, có ưu thế cả trên không, trên bộ, trên sông. Trong ảnh: Khẩu đại liên lịch sử đã hạ 8 máy bay Mỹ trong trận Ấp Bắc (1/1963). (Ảnh: TTXGP)

* Bước phát triển về nghệ thuật quân sự Việt Nam và sự trưởng thành của LLVT miền Nam

Sau Phong trào Đồng khởi 1960, cách mạng miền Nam phát triển mạnh mẽ và rộng khắp, hệ thống chiến lược của địch bị phá vỡ ở nhiều nơi, thất bại liên tiếp trên các chiến trường nên đế quốc Mỹ buộc phải chuyển sang chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”. Biện pháp chính của địch là bình định, dồn dân lập ấp chiến lược trên quy mô lớn, áp dụng chiến thuật tân kỳ “trực thăng vận”, “thiết xa vận”.

Từ giữa năm 1961, địch đã gây nhiều tổn thất cho quân và dân ta nhưng ta đã kịp thời nghiên cứu để có cách ứng phó hiệu quả. Sau những thất bại trong các cuộc càn quét cuối năm 1962, khi phát hiện lực lượng chủ lực của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam trú quân tại Ấp Bắc, xã Tân Phú, huyện Cai Lậy, tỉnh Mỹ Tho (nay là xã Tân Phú, thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang), Mỹ và ngụy quân tay sai cấp tốc điều động lực lượng, phương tiện chiến tranh, tổ chức cuộc hành quân càn quét mang mật danh “Đức Thắng 01-63” nhằm tiêu diệt lực lượng của ta.

Tiến hành cuộc càn vào Ấp Bắc, dưới sự tham gia chỉ huy của cố vấn quân sự Mỹ, quân đội Sài Gòn huy động hơn 2.000 binh lính, thuộc các đơn vị chủ lực tinh nhuệ gồm nhiều binh chủng (bộ binh, biệt động quân, lính dù), một số tiểu đoàn bảo an cùng nhiều phương tiện hiện đại (xe thiết giáp lội nước, tàu chiến, trực thăng chở quân, trực thăng vũ trang, máy bay khu trục và ném bom, máy bay trinh sát, vận tải), pháo binh, súng cối. Quân đội Sài Gòn sử dụng hỏa lực dày đặc của hàng chục khẩu pháo hạng nặng, cối 106,7mm, bom, rốckét, napan... của phi cơ, trong khi Quân giải phóng chỉ có 1 đại liên, 1 súng cối 60mm, còn lại là súng trường, vài khẩu trung liên, một số “Tromblon” (phễu gắn đầu súng trường, dùng đạn mã tử để phóng lựu đạn) và thủ pháo, lựu đạn.

Về phía ta, trước âm mưu và hành động leo thang chiến tranh của đế quốc Mỹ trong những năm 1961-1962, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trương chuyển cách mạng miền Nam từ khởi nghĩa từng phần phát triển lên chiến tranh cách mạng, kết hợp đấu tranh quân sự và chính trị song song, đánh địch bằng ba mũi giáp công (quân sự, chính trị, binh vận) trên cả ba vùng chiến lược (rừng núi, nông thôn đồng bằng và đô thị), phát huy sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân để đánh bại chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ.

Ngày 2/1/1963, từ nhiều mũi, bằng đường bộ, đường thủy, đường không, quân địch tổ chức càn quét Ấp Bắc. Với tinh thần chiến đấu dũng cảm, gan dạ, mưu trí, không hề nao núng trước sức mạnh uy hiếp của quân địch, lực lượng vũ trang và nhân dân Ấp Bắc đã kiên quyết bám trụ đánh địch, chống càn. Dựa vào hệ thống công sự, trận địa, hầm hào chuẩn bị sẵn, với mọi vũ khí trong biên chế, quân và dân Ấp Bắc lần lượt đánh bại tất cả các đợt tiến công của địch, loại khỏi vòng chiến đấu 450 tên (trong đó có 11 cố vấn và nhân viên kỹ thuật Mỹ), bắn rơi 5 máy bay trực thăng, bắn hỏng nhiều chiếc khác; phá hủy 3 xe bọc thép M-113, đánh chìm 1 tàu chiến, làm thất bại hoàn toàn cuộc hành quân càn quét đầy tham vọng của địch.

Các chiến sỹ Tiểu đoàn Mỹ Tho đánh thắng trận Ấp Bắc được mang tên Tiểu đoàn Ấp Bắc. (Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát)

Trong chiến thắng này, quân và dân ta với vũ khí hạn chế, thô sơ đã đối đầu với lực lượng quân sự tối tân, hiện đại trong chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của đối phương.

Chiến thắng Ấp Bắc khẳng định bước phát triển mới của nghệ thuật chỉ đạo tiến hành chiến tranh cách mạng và sự trưởng thành của lực lượng vũ trang cách mạng miền Nam; củng cố niềm tin vững chắc vào đường lối kháng chiến đúng đắn của Đảng; cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta quyết tâm đánh Mỹ giành thắng lợi.

Sách “Từ điển bách khoa về chiến tranh Việt Nam” của Mỹ đã ca ngợi Quân Giải phóng ở Ấp Bắc là: “Những chiến sĩ có quyết tâm cao và được huấn luyện tốt”, trong khi đánh giá quân ngụy là “bất tài, hỗn loạn và hèn nhát”.

Trận Ấp Bắc không chỉ có bộ đội chủ lực mà có cả bộ đội địa phương, dân quân du kích; có cả bộ binh, công binh, đặc công; không chỉ có người cầm súng mà cả đông đảo đội quân chính trị, không chỉ đánh bằng súng đạn mà còn công tác binh, địch vận. Về sự sáng tạo, trận Ấp Bắc đã nêu một kinh nghiệm sống động, để lại bài học quý về sự “giữ mình” và “diệt địch”.

Thất bại của Mỹ và ngụy quân, ngụy quyền trong trận này không chỉ là một thất bại thuần túy về chiến thuật mà còn mang ý nghĩa chiến lược, đã làm rung chuyển giới báo chí Mỹ, làm cho nhân dân Mỹ quan tâm hơn đến cuộc chiến tranh. Chiến thắng của Quân Giải phóng tại Ấp Bắc đã đánh dấu sự thất bại của chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mỹ tại miền Nam Việt Nam.

Đây là lần đầu tiên trên địa hình đồng bằng, lực lượng vũ trang giải phóng và du kích ta đã thực hiện thắng lợi trận đánh quy mô cỡ tiểu đoàn với lực lượng địch đông hơn gấp 10 lần, có trang thiết bị, vũ khí, hỏa lực và sức cơ động vượt trội; đánh thắng các chiến thuật “Trực thăng vận”, “Thiết xa vận” của đối phương, mở ra khả năng hiện thực ta có thể đánh thắng chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mỹ.

Từ tiếng vang của Chiến thắng Ấp Bắc, Chính phủ Cuba đã lấy tên Ấp Bắc đặt cho một làng ở Cuba, đồng thời trao tặng danh hiệu Hiron cho Tiểu đoàn 261. Và quan trọng hơn, Ấp Bắc cũng là trận thua đầu tiên của đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn kể từ khi tiến hành chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” ở miền Nam Việt Nam, mở đầu cho thời kỳ khủng hoảng về chiến thuật và thế đi xuống; là dấu hiệu phá sản của chiến lược chiến tranh này.

* Tiền Giang phát huy tinh thần Chiến thắng Ấp Bắc

Có được diện mạo như hôm nay, tỉnh Tiền Giang đã trải qua quá trình phát triển lâu dài, với sự lao động cần cù, sáng tạo của các thế hệ nối tiếp nhau để xây dựng và bảo vệ vùng đất “địa linh nhân kiệt”. Chính từ mảnh đất này, biết bao tên đất, tên người đã trở thành bất tử như: Rạch Gầm-Xoài Mút đánh tan quân Xiêm xâm lược; Đám Lá Tối Trời của nghĩa quân Trương Định; Long Hưng trong khởi nghĩa Nam kỳ; Cổ Cò, Giồng Dứa, Kinh Bùi… trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp; Ấp Bắc, Ba Rài, Vành đai Bình Đức, Ngã sáu Bằng Lăng... trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Chiến thắng Ấp Bắc ngày 2/1/1963 lẫy lừng là một trong số những chiến công đó.

Phát huy tinh thần Chiến thắng Ấp Bắc, trong thời gian qua, tỉnh Tiền Giang đã đạt được nhiều thành tựu trong xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương.

Năm 2023, hầu hết chỉ tiêu, kế hoạch đề ra từ đầu năm đều đạt, vượt mục tiêu kế hoạch. Tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) tăng 5,7% so năm 2022; trong đó, khu vực nông-lâm-ngư nghiệp tăng 2,3%, khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 9,7%, khu vực dịch vụ tăng 5,8%. Trong 5,7% tăng trưởng năm 2023, khu vực nông- lâm-ngư nghiệp đóng góp 0,8%, khu vực công nghiệp và xây dựng đóng góp 2,8% và khu vực dịch vụ đóng góp 2,1%.

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng dần tỷ trọng phi nông nghiệp và giảm dần tỷ trọng nông nghiệp.

Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh uớc thực hiện cả năm 2023 là 10.182 tỷ đồng, đạt 98,97% so với dự toán, trong đó thu nội địa là 9.888 tỷ đồng, đạt 100% so với dự toán. Ước thực hiện chi ngân sách địa phương năm 2023 là 19.755,3 tỷ đồng, đạt 140% dự toán năm. GRDP bình quân đầu người ước đạt 69,3 triệu đồng, tăng 6,32 triệu đồng/người/năm so với năm 2022.

Văn hóa-xã hội tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực, công tác an sinh xã hội cho người dân được đảm bảo, cải thiện. Ngành giáo dục đã thực hiện tốt nhiệm vụ trọng tâm của năm học 2022-2023. Tỷ lệ tốt nghiệp THPT năm 2023 đạt 99,7%. Tỷ lệ học sinh huy động so dân số trong độ tuổi ở các bậc học đạt 100% chỉ tiêu kế hoạch.

Công tác an sinh xã hội được quan tâm, chính sách trợ giúp người nghèo về y tế, giáo dục, nhà ở, vay vốn tín dụng ưu đãi, đào tạo nghề lao động nông thôn… được thực hiện lồng ghép, triển khai đồng bộ, kịp thời. Ước đến cuối năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,97%; giải quyết việc làm cho 16.000 lao động, đạt 100% kế hoạch năm, tăng 3,2%; 490 lao động xuất cảnh đi làm việc ở nước ngoài, vượt 63,3% kế hoạch. Những kết quả đó là cơ sở, là tiền đề phát triển của tỉnh trong thời gian tới./.

Phương Phương (tổng hợp)