Trong thời chiến, dân quân tự vệ là lực lượng chiến lược của chiến tranh nhân dân, tham gia, phục vụ chiến đấu theo kế hoạch tác chiến của khu vực phòng thủ. Trong ảnh: Các chiến sĩ tự vệ nhà máy Y (Hà Nội) hưởng ứng tuyên bố của Chính phủ ngày 26/10/1972, quyết đánh thắng hoàn toàn giặc Mỹ xâm lược. Ảnh: Ngọc Quán/TTXVN
Ngay sau khi được thành lập ngày 28/3/1935, dân quân tự vệ đã cùng các đơn vị Cứu quốc quân, Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân làm nòng cốt cho quần chúng thực hiện tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám 1945 thắng lợi, giành chính quyền về tay nhân dân và bảo vệ vững chắc thành quả cách mạng.
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, dân quân tự vệ đã kiên cường bám đất, bám dân, “phá tề, trừ gian”; cùng với bộ đội chủ lực và địa phương lần lượt làm thất bại các chiến lược chiến tranh của địch, tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Ngày nay, dân quân tự vệ là lực lượng trung thành, tin cậy của cấp ủy, chính quyền và nhân dân, tích cực tham gia giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân ở địa phương, cơ sở.