Cuốn sách với phần chính là bản đồ ghi chép bằng nhiều hình ảnh, thông tin phong phú, quý hiếm về hành trình đi sứ của Sứ bộ Đại Việt thế kỷ XVIII (ảnh: Hoàng Ngà/TTXVN)
“Hoàng hoa sứ trình đồ” là tập bản đồ ghi chép với nhiều hình ảnh, thông tin phong phú, quý hiếm về hành trình đi sứ của sứ thần Đại Việt thế kỷ XVIII do Thám hoa Nguyễn Huy Oánh (1713-1789) thuộc thế hệ thứ 10 của dòng họ Nguyễn Huy biên tập, hiệu đính và chú thích trong các năm 1765-1768, từ các tài liệu của nhiều thế hệ đi sứ trước, đồng thời bổ sung thêm các chi tiết liên quan đến chuyến đi năm 1766-1767 do ông làm Chánh sứ.
“Hoàng Hoa sứ trình đồ” là bản duy nhất còn tồn tại, được con cháu dòng họ Nguyễn Huy bảo tồn tại làng Trường Lưu (nay thuộc xã Trường Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh).
Tư liệu quý này bao gồm các bản đồ được vẽ bằng ba loại màu trên giấy dó với các lời bằng chữ Hán, kích thước 30x20cm, dày 2cm. Tư liệu bao gồm bảy phần, trong đó phần chính là bản đồ hành trình gồm 204 trang ghi chép cụ thể và miêu tả về thiên nhiên, con người, thành, làng, các di tích, danh thắng, các hoạt động giao tiếp của sứ bộ với dân và chính quyền.
Ngày 30/5/2018, “Hoàng hoa sứ trình đồ” đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương.