Liên minh châu Phi có tổ chức tiền thân là Tổ chức thống nhất châu Phi (viết tắt từ tiếng Anh: OAU). OAU là một tổ chức khu vực toàn châu Phi, thành lập ngày 25/5/1963 tại Addis Ababa (Ethiopia) với mục tiêu thúc đẩy sự đoàn kết, thống nhất và tăng cường hợp tác khu vực nhằm cải thiện điều kiện sống của người dân.

Tuy nhiên, trong bối cảnh trật tự toàn cầu thay đổi và sự cần thiết đẩy nhanh tiến trình hội nhập, ngày 8/7/2002, tại Hội nghị thượng đỉnh cuối cùng của Tổ chức thống nhất châu Phi (OAU), nguyên thủ và đại diện 53 nước thành viên đã ký văn bản chính thức tuyên bố sự ra đời của Liên minh châu Phi (AU), thay thế OAU đã hoạt động gần 40 năm.

Ý tưởng thành lập Liên minh châu Phi do Tổng thống Lybia Muamer Gaddafi đề xướng, nhằm giúp các nước trong khu vực phát triển kinh tế, xoá đói, giảm nghèo, chống bệnh tật, giải quyết xung đột. AU ra đời là một sự kiện trọng đại trong đời sống chính trị của châu Phi. So với OAU, AU có những đổi mới trong cơ cấu và phương thức hành động để phù hợp với tình hình mới, nhằm đưa châu Phi thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, vươn tới phồn vinh trong thế kỷ mới.

Trải qua hơn 2 thập kỷ, liên minh châu Phi (AU) là nơi kết nối hơn 50 quốc gia hợp tác chặt chẽ lẫn nhau. Với nhiều tiềm năng phong phú, châu Phi hiện là một điểm đến hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài. 

Và mặc dù cơ cấu, phương thức hoạt động của AU ngày nay đã có những đổi mới so với OAU song liên minh này vẫn lấy ngày 25/5 hằng năm làm “Ngày châu Phi” để ghi nhớ sự ra đời của AU trên cơ sở OAU.