Hà Nội (TTXVN 12/10/2022) Cách đây một năm, ngày 11/10/2021, Chính phủ ban hành Nghị quyết 128/NQ-CP về thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu dịch bệnh COVID-19. Nghị quyết là bước ngoặt lịch sử trong nhận thức và chiến lược chống COVID-19 của Việt Nam, chuyển từ "Zero COVID-19" sang "Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát dịch bệnh hiệu quả". Sau một năm triển khai thực hiện Nghị quyết, đến nay dịch bệnh đã cơ bản được kiểm soát, cuộc sống trở lại bình thường, kinh tế-xã hội phục hồi và phát triển mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực. Đặc biệt, những kết quả này càng có ý nghĩa khi thế giới tiếp tục có nhiều biến động nhanh chóng, phức tạp, khó lường, chưa có tiền lệ.
*
Nghị quyết 128 - đúng đắn và quyết đoán
Kể
từ khi đại dịch COVID-19 xuất hiện và lan rộng trên toàn cầu từ đầu năm
2020 đến
nay, Việt Nam đã trải qua 4 đợt phòng, chống đại dịch COVID-19 chưa từng
có tiền
lệ, trong đó đợt dịch thứ 4 (từ ngày 27/4/2021) với tốc độ lây lan khủng
khiếp của virus SARS-CoV-2, từ các tỉnh, thành phố miền Bắc
đến các địa phương tại miền Nam và miền Trung; số ca mắc tăng nhanh
trong thời gian ngắn, vượt hơn nhiều so với dự báo và cao gấp trăm nghìn
lần cả ba đợt dịch trước cộng lại; đẩy thành phố đầu tàu cả nước vào
một cuộc chiến chưa từng có trong lịch sử và để lại một hậu quả hết sức
nặng nề.
Từ thực tiễn tình hình, Chính phủ xác
định mục tiêu công tác phòng, chống dịch vẫn là nhiệm vụ trọng tâm nhằm bảo vệ
sức khỏe, tính mạng của nhân dân, khôi phục và phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm
an sinh, trật tự an toàn xã hội; chuyển hướng chiến lược phòng, chống dịch sang
“thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”.
Trên tinh thần này, ngày 11/10/2021, Chính phủ đã ban
hành Nghị quyết 128/NQ-CP về Quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt,
kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”, kiên định mục tiêu "bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của người dân; hạn chế đến
mức thấp nhất các ca mắc, ca chuyển bệnh nặng, tử vong do COVID-19; khôi phục
và phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội; thực hiện
mục tiêu kép, đưa cả nước chuyển sang trạng thái bình thường mới".
Nghị
quyết 128 đã được dư luận, người dân đánh giá cao và
cho rằng đã tạo bước ngoặt trong tư duy, cách thức mới trong phòng, chống dịch;
chính sách chống dịch sẽ quy về một mối, thống nhất trong toàn quốc, phá vỡ
tình trạng “đóng băng” trong sinh hoạt của người dân cũng như hoạt động kinh tế-xã
hội ở một số nơi trong thời gian trước đó; khôi phục và phát triển kinh tế-xã hội;
thực hiện mục tiêu kép, đưa cả nước chuyển sang trạng thái bình thường mới.
Có thể khẳng định đây là những quyết định
quan trọng và mạnh mẽ, thể hiện sự sáng suốt, quyết liệt của Chính phủ,
đưa đất nước chuyển sang giai đoạn mới vừa phòng, chống dịch, vừa phục hồi và
phát triển kinh tế. Các quyết định sáng suốt mang tầm chiến lược đã chứng minh
hiệu quả trong phục hồi và phát triển kinh tế để đưa Việt Nam là một trong những
điểm sáng nổi bật trong phát triển kinh tế-xã hội sau đại dịch.
* Những kết quả ấn tượngMột năm
sau khi Nghị quyết 128 được ban hành, dịch COVID-19 được kiểm soát ngày càng vững
chắc hơn, tình hình kinh tế-xã hội phục hồi nhanh và phát triển trên tất cả các
lĩnh vực, đạt nhiều kết quả tích cực, ấn tượng, nổi bật trong bối
cảnh thế giới tiếp tục có nhiều biến động.
- Kiểm soát thành công dịch bệnh:
đến nay dịch COVID-19 cơ bản được kiểm soát. Tỷ
lệ tử vong trên tổng số mắc ở Việt Nam là 0,02%, trong khi trung bình
thế giới
xấp xỉ 1,2%. Trong nhiều tuần gần đây, số ca mắc COVID-19 mới và bệnh
nhân COVID-19 nặng, ca tử vong tiếp tục giảm. Thống kê cấp độ dịch mới
nhất cho thấy, đến ngày 3/10, cơ bản gần như cả nước đã là vùng xanh.
Hiện toàn quốc có 50 tỉnh, thành phố có 100% xã, phường thuộc vùng xanh
(nguy cơ dịch thấp).
Xác định vaccine là vũ khí chiến lược,
là yếu tố quyết định, là biện pháp phòng dịch hữu hiệu nhất, Thủ tướng Chính phủ
đã chỉ đạo quyết liệt, bằng mọi khả năng để tiếp cận được với vaccine sớm nhất,
nhanh nhất với phương châm “vaccine tốt nhất là vaccine được tiếp cận sớm nhất”.
Nhiều biện pháp để thúc đẩy tiếp cận, bảo phủ vaccine đã được triển khai khoa học,
đồng bộ, hiệu quả, trên mọi phương diện như thành lập Quỹ vaccine phòng
COVID-19; ngoại giao vaccine; tổ chức Chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng COVID-19
thần tốc, miễn phí cho toàn dân, người
dân được tiếp cận công bằng với vaccine. Tính đến
30/9/2022, Việt Nam đã triển khai tiêm chủng được hơn 260 triệu liều vaccine an
toàn, hiệu quả, khoa học. Tỷ lệ tiêm mũi 1, mũi 2 cho người từ 12 tuổi trở lên
đạt xấp xỉ 100%, tỷ lệ tiêm mũi 3, mũi 4 cho người từ 18 tuổi trở lên và tiêm
mũi 1 cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi đã đạt mục tiêu.
Những thành tựu này đã được Tổ chức Y tế thế
giới (WHO) ghi nhận và đánh giá Việt Nam có chiến lược sử dụng vaccine phù hợp,
hiệu quả với cam kết thực hiện của toàn bộ hệ thống chính trị và người dân, “là
quốc gia đi sau nhưng về trước trong tiêm chủng vaccine phòng COVID-19”. Tiến sỹ
Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam khẳng định,
Nghị quyết 128 là dấu mốc quan trọng của Việt Nam trong phòng, chống dịch
COVID-19, là sự chuyển đổi rất quan trọng từ việc kiểm soát virus, kiểm soát sự
lây lan bằng mọi giá chuyển sang trạng thái chung sống với COVID-19, quản lý bền
vững để có thể cân bằng giữa việc áp dụng các biện pháp kiểm soát...
- Tăng trưởng kinh tế ngoạn mục: Nghị
quyết 128 đã có tác động mạnh mẽ đến mọi hoạt động kinh tế-xã hội trên cả
nước. Nếu như vào cuối tháng 9/2021, Tổng cục Thống kê công bố kết quả tăng trưởng
GDP với mức giảm rất sâu -6%, nguyên nhân chủ yếu do thời gian trước đó, chúng
ta hạn chế sự di chuyển của người dân nhằm hạn chế sự lây lan khốc liệt của dịch
COVID-19. Thì sau khi thực hiện Nghị quyết 128, ngay trong quý
IV/2021, GDP cả nước đã đạt kết quả dương. Đến quý III/2022, cùng với Nghị quyết
128, Nghị quyết 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ
chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội do Quốc hội ban hành và một
số giải pháp khác đã tác động rất tích cực tới cả nền kinh tế. Nền kinh tế Việt
Nam đã được phục hồi và được duy trì cho đến nay, hướng đến phục hồi, tăng trưởng
bền vững trong thời gian tới.
Cụ thể,
theo Tổng cục Thống kê, kết quả tăng trưởng quý III/2022
và 9 tháng năm nay với con số tăng trưởng GDP 13,67% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 9 tháng đạt tăng trưởng 8,83%
- mức tăng trưởng cao.
Bên
cạnh đó, các cân đối lớn của nền kinh tế như xuất nhập khẩu, xuất siêu hơn 6,5
tỷ USD, xuất khẩu tăng hơn 17%, nhập khẩu tăng 13%, lạm phát chỉ 2,73%, các
dòng vốn tiếp tục vào Việt Nam, FDI thực hiện tăng cao nhất trong 5 năm vừa
qua...
Với vai trò là trụ đỡ của nền kinh tế, mặc dù
năm nay, nền kinh tế gặp nhiều khó khăn khi giá vật liệu đầu vào sản xuất tăng
rất cao nhưng ngành nông nghiệp 9 tháng năm 2022 vẫn tiếp tục tăng 2,43% so
với cùng kỳ năm trước. Tương tự, ngành công nghiệp có xu hướng phục
hồi nhanh với mức tăng 9 tháng năm 2022 đạt 9,63% so với cùng kỳ năm trước.
Trong đó, công nghiệp chế biến, chế tạo là động lực tăng trưởng của toàn nền
kinh tế với tốc độ tăng 10,69%.
Với chính sách mở cửa du lịch, hầu
hết các ngành dịch vụ trong nước đều phục hồi. Du lịch quốc tế vẫn còn đang ở
con số khiêm tốn, tính chung 9 tháng năm 2022, khách quốc tế đến nước ta đạt
hơn 1,8 triệu lượt người, gấp 16,4 lần so với cùng kỳ năm trước nhưng vẫn giảm
85,4% so với cùng kỳ năm 2019 - năm chưa có dịch COVID-19. Những
ngành khác như vận tải, dịch vụ đều phục hồi mạnh mẽ.
Theo đánh
giá của Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương, Nghị quyết
128 đã đặt nền móng rất lớn, là bước ngoặt quan trọng tác động đến tăng
trưởng kinh
tế đất nước. Từ vị trí cuối bảng năm 2021, đến quý III/2022, chỉ số phục
hồi sau
COVID-19 của Nikkei xếp Việt Nam đứng thứ 2 trên thế giới. Mới nhất,
Moody's
ngày 6/9 đã nâng hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam từ mức Ba3
lên mức Ba2, triển vọng Ổn định. Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương "đây
không phải con số ngẫu nhiên mà là sự tăng trưởng thực chất bởi nền kinh
tế của
chúng ta đang phục hồi. Có thể thấy, Nghị quyết 128 đã đặt nền móng rất
lớn,
là bước ngoặt quan trọng tác động đến tăng trưởng kinh tế đất nước”.
- Thị trường lao động
khởi sắc: đợt
dịch thứ 4 bùng phát đã ảnh hưởng lớn đến vấn đề lao động, việc làm, an sinh xã
hội của người dân trên cả nước. Ước tính số người bị mất việc làm do đại dịch
trong năm 2021 chiếm khoảng 5% và 32% số người phải tạm nghỉ hoặc tạm ngừng việc;
gần 50% số người bị cắt giảm giờ làm hoặc buộc phải nghỉ giãn việc, nghỉ luân
phiên; khoảng 80% số người bị giảm thu nhập.
Sau
một năm thực hiện Nghị quyết, bức tranh thị trường lao động Việt Nam
đã có nhiều khởi sắc. Thị trường lao động quý III/2022 tiếp tục phục hồi, cơ cấu
đã bền vững hơn. Trong đó, lực lượng lao động, số người có việc làm, thu nhập
bình quân tháng tăng và tỷ lệ thất nghiệp, thiếu việc giảm. Trong quý III, số
người từ 15 tuổi trở lên có việc làm là 50,8 triệu người, tăng 255.200 người so
với quý trước và tăng 3,5 triệu người so với cùng thời điểm năm 2021-thời điểm
chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch COVID-19. Tính chung 9 tháng, lao động từ
15 tuổi trở lên có việc làm là 50,5 triệu người, tăng 1,5 triệu người so với
cùng kỳ năm trước. Ở chiều ngược lại, số người thất nghiệp trong độ tuổi lao động
9 tháng năm 2022 là gần 1,08 triệu người, giảm 251.000 người so với cùng kỳ năm
trước. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động 9 tháng năm 2022 là 2,35%, giảm
0,64%.
-
Các lĩnh vực văn
hóa, xã hội được chú trọng, đời sống người dân được cải thiện. Hoạt động an
sinh xã hội, chăm lo đối tượng chính sách, người nghèo, người lao động được triển
khai tích cực, hiệu quả. Quốc phòng, an ninh được tăng cường; trật tự an toàn
xã hội được bảo đảm; đối ngoại, hội nhập quốc tế được đẩy mạnh, xử lý đúng hướng, kịp thời, phù hợp các vấn đề phát sinh.
* Tiếp
tục thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát dịch bệnh trong tình hình mới
Nhìn lại một
năm triển khai thực hiện Nghị quyết 128, có thể thấy Chính phủ, Ban Chỉ đạo
Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 đã chỉ đạo quyết liệt, gắn với trách nhiệm
của người đứng đầu, tập hợp nhiều nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch
linh hoạt. Căn cứ quy định, chỉ đạo của Trung ương, các địa phương đã khẩn
trương, tích cực chỉ đạo, tổ chức thực hiện phòng, chống dịch trên địa bàn; chủ
động, linh hoạt bám sát tình hình và áp dụng các biện pháp phù hợp theo thẩm
quyền. Tất cả các tỉnh, thành phố đều đã chuyển sang trạng thái "Thích ứng
an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19" theo Nghị quyết
128.
Cố vấn cao
cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự
kiện y tế cộng đồng, PGS.TS. Trần Đắc Phu khẳng định, đến thời điểm hiện
tại, Nghị
quyết 128 vẫn giữ nguyên ý nghĩa và tầm quan trọng. Theo đó, Việt Nam
định
hướng chiến lược kiểm soát được dịch bệnh, phát triển kinh tế và luôn
thích ứng
an toàn các giải pháp phòng, chống dịch trên cơ sở đánh giá đúng nguy cơ
của dịch
bệnh: "Nếu không đánh giá đúng nguy
cơ dịch thì chúng ta sẽ không thể kiểm soát được dịch bệnh, còn nếu đáp
ứng
thái quá thì gây tổn hại về phát triển kinh tế, an sinh xã hội trên cả
nước”. Theo ông Trần Đắc Phu, điều này thể hiện sự “dĩ bất biến, ứng vạn
biến” và là
những điểm vẫn còn phù hợp của Nghị quyết 128 cho đến thời điểm hiện
nay.
Trong
khi đó, đánh giá về sự chuyển hướng chiến lược có ý nghĩa quyết định trong việc
triển khai Nghị quyết 128 của Chính phủ, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường
trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định: Nghị quyết là sự thay đổi về cách
tiếp cận, phương pháp chống dịch và phát triển kinh tế. Trước khi có Nghị quyết
128, doanh nghiệp rất lúng túng và bị động trong tổ chức sản xuất,
kinh doanh, vì không lường trước được các biện pháp chống dịch. Sau
khi có Nghị quyết, doanh nghiệp khôi phục được niềm tin, xây dựng được chiến lược
kinh doanh dài hạn và không lo lắng có thể bị chấm dứt hay gián đoạn. Người dân cũng vậy, họ bắt đầu xây dựng cho mình
kế hoạch sinh sống, làm việc dài hạn hơn…
Khi
dịch COVID-19 được cơ bản kiểm soát và bước vào giai đoạn bình thường mới,
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 38/NQ-CP (tháng 3/2022) tiếp tục kiên định
mục tiêu bảo đảm kiểm soát dịch hiệu quả, kiểm soát tốc độ lây lan trong cộng đồng,
bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của người dân, hạn chế đến mức thấp nhất các
ca bệnh nặng, tử vong do dịch COVID-19; khôi phục và phát triển kinh tế-xã hội.
Chính phủ đã thay đổi biện pháp phòng, chống dịch từ nguyên tắc
"5K + vaccine, thuốc + công nghệ thông tin + ý thức người dân" sang "2K+ vaccine, thuốc + điều trị + công nghệ + ý thức người
dân" và các biện pháp khác.
Nhìn
chung, các tầng lớp nhân dân đều tin tưởng, đồng lòng với các chủ trương, chính
sách của Đảng, Nhà nước trong phòng, chống dịch. Theo đánh giá của Ban Tuyên
giáo Trung ương, 96% người dân Việt Nam hài lòng với các biện pháp phòng, chống
dịch của Chính phủ - xếp ở vị trí cao nhất thế giới.
Trong
bối cảnh dịch bệnh COVID-19 cơ bản đã được kiểm soát, song Tổ chức Y tế thế giới
(WHO), các nhà khoa học và các quốc gia vẫn nhận định, dịch COVID-19 chưa thể
kiểm soát được hoàn toàn trước năm 2023; đồng thời khuyến khích các quốc gia thực
hiện các biện pháp chuyển tiếp từ phòng, chống đại dịch sang quản lý bền vững.
Trong khi đó, dự báo tình hình kinh tế-xã hội trên thế giới còn diễn biến phức
tạp; tình hình trong nước, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Nền kinh
tế nước ta tiếp tục phục hồi tích cực nhưng có khả năng khó khăn hơn vào cuối
năm 2022 và năm 2023 với áp lực lạm phát còn cao.
Nhưng
với những thành quả và kinh nghiệm có được, chắc chắn cả nước sẽ tiếp tục vượt
qua các khó khăn, thách thức, đạt được các mục tiêu theo các trọng tâm chỉ đạo,
điều hành của Chính phủ, hướng tới thực hiện thành công mục tiêu về xây dựng nền
kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả,
đất nước hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc./.
Trọng
Đức (tổng hợp)