Nguyên Hồng là nhà văn thành danh khá sớm và được ví là “Gorky của Việt Nam”. Dù viết về đề tài gì, thể loại nào, người đọc cũng không khó để nhận ra một Nguyên Hồng giàu lòng thương người, đặc biệt là những người lao động cùng khổ. Ông sinh vào ngày này cách đây 105 năm, ngày 5/11/1918.

Nhà văn Nguyên Hồng tên thật là Nguyễn Nguyên Hồng, sinh tại Nam Định. Ông sinh trưởng trong một gia đình nghèo, mồ côi cha từ nhỏ, phải theo mẹ ra Hải Phòng kiếm sống trong các xóm thợ nghèo.

Năm 1938, Nguyên Hồng viết và xuất bản tác phẩm đầu tiên “Bỉ Vỏ”, tiểu thuyết ra đời đã gây tiếng vang trên văn đàn và đã được giải thưởng của “Tự lực Văn đoàn”.

Năm 1943, Nguyên Hồng tham gia Hội Văn hóa Cứu quốc bí mật cùng các nhà văn Nam Cao, Tô Hoài, Nguyễn Huy Tưởng… Ông là thành viên sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam vào năm 1957. Với cương vị Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Hải Phòng từ năm 1964-1982, ông đã có rất nhiều đóng góp trong các hoạt động phát triển nền móng văn học nghệ thuật đất Cảng.

Trong gần 50 năm cầm bút, Nguyên Hồng đã để lại một sự nghiệp sáng tác đồ sộ trên 40 tác phẩm với nhiều thể loại: Tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ, bút ký… Các tác phẩm chính của ông gồm: Bỉ vỏ (tiểu thuyết, 1938); Những ngày thơ ấu (hồi ký, 1940); Cuộc sống (tiểu thuyết, 1942); Ngọn lửa (truyện vừa, 1945); Đất nước yêu dấu (ký, 1949); Đêm giải phóng (truyện vừa, 1951); Giữ thóc (truyện vừa, 1955); Giọt máu (truyện ngắn, 1956); Trời xanh (thơ, 1960); Sóng gầm (tiểu thuyết, 1961); Sông núi quê hương (thơ, 1973); Khi đứa con ra đời (tiểu thuyết, 1976); Núi rừng Yên Thế (tiểu thuyết, 1981).

Sáng tác của Nguyên Hồng luôn chứa chan lòng thương cảm trước những số phận, những cảnh đời bất hạnh, lầm than. Trái tim của nhà văn cùng nhịp đập với nhân vật của mình, với bạn đọc của mình, chính là điều kiện tiên quyết để làm nên sức sống lâu bền của tác phẩm. Sự đồng cảm và tình yêu đặc biệt ấy xuất phát từ chính hoàn cảnh xuất thân và môi trường sống của ông.

Ngày 2/5/1982, nhà văn đột ngột ra đi ở tuổi 64.

Với những đóng góp to lớn cho nền văn học nước nhà, năm 1996, Nhà văn Nguyên Hồng đã vinh dự được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học - nghệ thuật đợt đầu tiên./.