Nhạc sĩ Thao Giang (1948-2023)
Nhạc sĩ Thao Giang là một tên tuổi lớn của nghệ thuật đàn nhị chuyên nghiệp Việt Nam thế kỷ 20. Cuộc đời ông gắn liền với âm nhạc truyền thống dân tộc, đặc biệt là nghệ thuật hát Xẩm.

Ông là tác giả của tác phẩm độc tấu đàn nhị kinh điển “Kể chuyện ngày mùa".  Và còn là tác giả của nhiều tác phẩm viết cho cây đàn nhị khác như: “Tình quê hương", “Làng ven sông", “Đan lưới”… Ngoài ra, ông còn sáng tác tác phẩm cho một số nhạc cụ dân tộc quen thuộc như: “Hương rừng” (đàn tam thập lục), “Ao cá Bác Hồ” (đàn tranh), “Du thuyền trên sông Hương” (đàn bầu), “Đường xa vui những tiếng đàn” (đàn tỳ bà)…

Ông đã nghiên cứu, cải tiến thành công việc mở rộng âm vực cho cây đàn nhị để nó có thể hiên ngang độc tấu trên sân khấu. Cho đến nay, tất cả các cây đàn nhị trong nước đều được chế tạo theo công trình sáng kiến này của ông…

Đặc biệt, với nhạc sĩ Thao Giang âm nhạc dân gian là hồn cốt của văn hóa dân tộc. Ông chính là người khởi xướng hồi sinh nghệ thuật hát xẩm, có công tạo nên hát xẩm trong diện mạo đa dạng như ngày hôm nay. Ông từng nói về xẩm: nhân dân sáng tạo ra loại hình nghệ thuật này, nhân dân sẽ nuôi dưỡng nó và nuôi chính chúng ta, nếu chúng ra làm tốt.

Năm 2022, ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật với cụm hai tác phẩm: “Kể chuyện ngày mùa” và “Tình quê hương”.

Nhạc sĩ Thao Giang tên thật là Nguyễn Văn Vĩnh, sinh ngày 22/7/1948 tại Hà Nội.

Ông qua đời ngày 24/10/2023 tại Hà Nội.