Hà Nội (TTXVN 11/10/2003)
Thưa Đoàn Chủ tịch,
Thưa các vị khách quý và toàn thể các vị đại biểu,
Hôm nay, trong không khí cả nước sôi nổi phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ IX Đảng Cộng sản Việt Nam, tôi rất vui mừng đến dự Đại hội lần thứ IX Công đoàn Việt Nam. Thay mặt ban Chấp hành Trung ương Đảng, tôi nhiệt liệt chào mừng các vị khách quý và toàn thể các đồng chí đại biểu Đại hội, những người đại diện tiêu biểu cho phong trào công nhân và công đoàn nước ta. Qua các đồng chí, tôi gửi tới toàn thể anh chị em công nhân, viên chức, lao động cả nước lời thăm hỏi ân cần và lời chúc sức khỏe, hạnh phúc.
Tôi xin gửi lời chào nồng thắm đến các vị khách quốc tế, đại diện Liên hiệp Công đoàn thế giới, đại diện các tổ chức quốc tế, công đoàn các nước trong khu vực và thế giới đến dự Đại hội, thể hiện tình hữu nghị và tình đoàn kết cao cả với giai cấp công nhân, với Công đoàn và nhân dân Việt Nam. Tôi mong rằng công đoàn các nước trên thế giới sẽ tăng cường hợp tác, giúp đỡ, chia sẻ kinh nghiệm với Công đoàn Việt Nam nhằm cùng nhau góp phần vào cuộc đấu tranh chung vì hòa bình, vì các quyền dân sinh, dân chủ, vì sự tiến bộ và quyền bình đẳng giữa các dân tộc trên thế giới.
Thưa các đồng chí và các bạn,
Đại hội IX Công đoàn Việt Nam diễn ra vào những năm đầu thế kỷ XXI và thiên niên kỷ mới, giữa lúc chúng ta đang tiến hành tổng kết nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội IX của Đảng. Đại hội sẽ quyết định mục tiêu, phương hướng hành động của giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam trong nhiệm kỳ 2003-2008, nhiệm kỳ nối tiếp hai kế hoạch 5 năm nhằm thực hiện mục tiêu đến năm 2010 đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta căn bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại mà Đại hội lần thứ IX của Đảng đã xác định.
Nhìn lại chặng đường gần 20 năm thực hiện đường lối đổi mới, chúng ta tự hào vì giai cấp công nhân và nhân dân ta đã vượt qua muôn vàn khó khăn và thách thức, đưa nước ta vững bước đi lên. Những thành tựu to lớn đạt được trong mấy năm qua đã chứng minh những nhận định, định hướng, giải pháp phát triển kinh tế-xã hội do Đại hội IX của Đảng đề ra là đúng đắn. Bằng sự nỗ lực vượt bậc, chúng ta đã giữ vững nhịp độ tăng trưởng kinh tế, đưa tổng sản phẩm trong nước tăng bình quân 7%/năm; các ngành công nghiệp và nông nghiệp, dịch vụ và xuất khẩu đều có sự phát triển; hệ thống cơ sở hạ tầng, cơ cấu kinh tế có những chuyển biến tích cực; các mặt văn hóa xã hội, y tế và giáo dục đều có tiến bộ mới, góp phần làm tăng hiệu quả của nền kinh tế, từng bước cải thiện đời sống nhân dân, nâng dần chất lượng cuộc sống.
Trong tình hình thế giới có những diễn biến phức tạp, chúng ta phải thường xuyên đối mặt với những âm mưu và hành động chống phá, nền quốc phòng và an ninh của đất nước vẫn được củng cố và tăng cường, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; quan hệ đối ngoại không ngừng được mở rộng, hội nhập kinh tế khu vực và thế giới đạt được nhiều kết quả tốt đẹp, uy tín nước ta ngày càng nâng cao trên trường quốc tế.
Phát huy vai trò và trách nhiệm to lớn của mình trong sự nghiệp đổi mới, trong thời gian qua, giai cấp công nhân, tổ chức Công đoàn Việt Nam đã bền bỉ phấn đấu, hướng theo đường lối, chủ trương của Đảng và các mục tiêu, nhiệm vụ chung của đất nước mà hành động; tổ chức thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội VIII Công đoàn Việt Nam. Nội dung và phương pháp hoạt động của công đoàn đã có đổi mới, hướng mạnh về cơ sở vận động, tập hợp và chăm lo bảo vệ lợi ích chính đáng của công nhân, viên chức, lao động. Thông qua các hoạt động công đoàn và việc tổ chức các phong trào hành động cách mạng, thi đua yêu nước, Công đoàn đã góp phần xây dựng giai cấp công nhân vững mạnh.
Các phong trào lao động giỏi, lao động sáng tạo, giúp nhau xóa đói, giảm nghèo, đền ơn đáp nghĩa, nhân đạo, từ thiện,... đã khơi dậy tiềm năng và tạo điều kiện cho công nhân, viên chức, lao động phát huy quyền làm chủ trong sản xuất, kinh doanh và trong quản lý cơ quan, đơn vị, thúc đẩy nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả công tác, xây dựng dân chủ và công bằng xã hội. Giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn đã có đóng góp quan trọng vào sự ổn định chính trị, thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, bồi dưỡng nguồn nhân lực của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đồng thời, Công đoàn đã mở rộng hoạt động quốc tế, góp phần thắt chặt tình đoàn kết và sự hợp tác với các tổ chức công đoàn trên thế giới.
Thay mặt Trung ương Đảng, tôi nhiệt liệt hoan nghênh và biểu dương những thành tích, những tiến bộ của phong trào công nhân, viên chức, lao động và hoạt động công đoàn trong thời gian qua.
Thưa các đồng chí và các bạn,
Báo cáo của Ban Chấp hành Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khóa VIII tại Đại hội đã đánh giá khá toàn diện phong trào công nhân và hoạt động công đoàn nhiệm kỳ 1998-2003. Các đồng chí đã khẳng định những việc làm được, đồng thời nghiêm túc chỉ ra những khuyết điểm, yếu kém, phân tích những nguyên nhân và rút ra những bài học kinh nghiệm, trên cơ sở đó, đề ra phương hướng, nhiệm vụ trong nhiệm kỳ tới. Tôi tán thành và ủng hộ mục tiêu nêu lên tại Đại hội này là: “Xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn vững mạnh, chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân, viên chức, lao động, góp phần tăng cường đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện thăng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước“.
Trước yêu cầu của tình hình mới, để giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam xứng đáng là giai cấp tiên phong, lực lượng đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, tôi nêu lên một số vấn đề để Đại hội chúng ta cùng thảo luận.
Có thể nói, chưa bao giờ giai cấp công nhân Việt Nam đứng trước cơ hội lớn và cả những thách thức lớn như hiện nay.
Đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong tình hình cách mạng khoa học và công nghệ trên thế giới có bước tiến nhảy vọt, kinh tế tri thức có vai trò ngày càng nổi bật trong quá trình phát triển lực lượng sản xuất, xu thế toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế diễn ra sâu rộng, đó là tiền đề, điều kiện để công nhân, lao động nước ta có cơ hội học tập, làm việc, tiếp cận với khoa học và công nghệ hiện đại, nâng cao kỹ năng nghề nghiệp và trình độ quản lý. Giai cấp công nhân Việt Nam có cơ sở khách quan thuận lợi để phát triển nhanh về số lượng, nâng cao về chất lượng, đổi mới về cơ cấu, có môi trường phát huy tài năng và vai trò của mình trong thời kỳ mới.
Bên cạnh đó, kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế cũng có những mặt trái của nó. Cạnh tranh sẽ diễn ra gay gắt. Quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước, tinh giản biên chế khu vực hành chính sự nghiệp không tránh khỏi dẫn đến tình trạng lao động dôi dư. Giải quyết việc làm và nạn thất nghiệp, đào tạo và đào tạo lại lực lượng lao động, khắc phục sự phân hóa giàu nghèo, xử lý các tranh chấp về lao động, chống sự xâm nhập của các luồng văn hóa độc hại, bảo vệ nền văn hóa dân tộc, bảo vệ mội trường sống và phát triển đều là những vấn đề đặt ra một cách bức xúc. Song, dù trong hoàn cảnh nào, giai cấp công nhân Việt Nam vẫn là giai cấp tiên phong, có sứ mệnh lịch sử lãnh đạo cách mạng Việt Nam thông qua đội tiên phong của mình là Đảng Cộng sản Việt Nam, là lực lượng nòng cốt liên minh với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức, nền tảng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, hình thành sức mạnh tổng hợp quyết định phương hướng phát triển nền kinh tế quốc dân, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Dù làm việc ở đâu, trong lĩnh vực hoạt động nào và trong thành phần kinh tế nào, giai cấp công nhân Việt Nam vẫn là chủ nhân một đất nước độc lập, tự do, là giai cấp đại diện cho phương thức sản xuất mới và là lực lượng đi tiên phong trong thực hiện đường lối đổi mới, góp phần quyết định thành công của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Sứ mệnh lịch sử và vai trò tiên phong đòi hỏi giai cấp công nhân Việt Nam phải tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn bản chất và truyền thống tốt đẹp của mình, tự khẳng định tầm vóc chính trị của mình bằng việc nâng cao trình độ mọi mặt, về nhận thức chính trị, tư tưởng, về kiến thức văn hóa và khoa học-công nghệ, về kỹ năng nghề nghiệp và quản lý... Phải nắm bắt và tiếp cận nhanh với tiến bộ khoa học-kỹ thuật, đưa công nghệ mới vào sản xuất, kinh doanh và đời sống, lao động có năng suất, chất lượng và hiệu quả cao, đấu tranh tích cực chống quan liêu, lãng phí, tham nhũng và những hành vi vi phạm pháp luật.
Sức mạnh của giai cấp công nhân là sức mạnh của nội lực giai cấp, đồng thời cũng bắt nguồn từ sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Giai cấp công nhân Việt Nam có vai trò tiên phong lãnh đạo nhưng là một bộ phận của dân tộc, đứng trong lòng dân tộc. Lợi ích của giai cấp công nhân, trước đây, hiện nay cũng như về sau, luôn luôn thống nhất với lợi ích của dân tộc, hòa quyện trong mục tiêu chung là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Việc xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn vững mạnh phải đặt trong tổng thể phát huy sức mạnh toàn dân tộc, coi đại đoàn kết toàn dân tộc trên cơ sở liên minh công nhân-nông dân-trí thức do Đảng lãnh đạo là động lực chủ yếu để phát triển đất nước.
Là tổ chức chính trị-xã hội rộng lớn nhất của giai cấp công nhân, viên chức và người lao động, Công đoàn Việt Nam cần nhận rõ trách nhiệm của mình tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động nhằm tập hợp lực lượng, tuyên truyền giáo dục nâng cao năng lực và trình độ mọi mặt cho công nhân lao động, trước hết là nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Chú trọng bồi dưỡng đội ngũ công nhân đông đảo, nhất là công nhân trẻ, trong tất cả các loại hình doanh nghiệp-doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp ngoài quốc doanh, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài - về truyền thống yêu nước, tinh thần độc lập tự chủ, tự lực tự cường, rèn luyện tác phong công nghiệp, ý thức tổ chức kỷ luật, hiểu biết và gương mẫu chấp hành luật pháp, làm tròn nghĩa vụ công dân. Xây dựng cho mỗi người công nhân, mỗi tập thể và toàn thể giai cấp công nhân ý chí vươn lên thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, quyết tâm làm giàu cho bản thân, cho gia đình, góp phần làm giàu cho đất nước, xã hội có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, tốt đẹp.
Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị-xã hội và đặc biệt là tổ chức công đoàn có trách nhiệm tạo các điều kiện thuận lợi về vật chất và tinh thần, xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo động lực khuyến khích công nhân, lao động khắc phục khó khăn, tự giác rèn luyện tích cực tham gia các chương trình đào tạo, đào tạo lại và tự đào tạo, từng bước tri thức hóa công nhân và hình thành xã hội học tập.
Hoạt động công đoàn cần phát huy quyền làm chủ của công nhân, viên chức, lao động trong sản xuất, kinh doanh, trong việc đóng góp ý kiến của mình thông qua đại hội công nhân viên chức, hội nghị cán bộ, công chức, thông qua việc xây dựng và ký kết thỏa ước lao động tập thể, tổ chức và đại diện cho người lao động kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật ở doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị. Công đoàn phải làm tốt chức năng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, chủ động trong việc giải quyết tranh chấp lao động và xây dựng quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ trong doanh nghiệp.
Các cấp công đoàn cần có giải pháp thiết thực đẩy mạnh hơn nữa các phong trào thi đua yêu nước, phát huy tối đa các nguồn lực trong công nhân, viên chức, lao động cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, kịp thời phát hiện những nhân tố và điển hình tiên tiến, phổ biến kinh nghiệm và nhân thành phong trào rộng khắp. Thông qua hoạt động của mình và thông qua các phong trào quần chúng, Công đoàn vừa đóng góp tích cực vào việc xây dựng giai cấp công nhân vững mạnh, vừa làm tốt vai trò cầu nối giữa Đảng với quần chúng, thường xuyên giúp Đảng và Nhà nước thu nhận những thông tin từ đời sống thực tế, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của quần chúng để đề ra các chủ trương, chính sách đúng đắn, phù hợp và tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách ấy.
Xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn vững mạnh là trách nhiệm không chỉ của riêng tổ chức công đoàn mà còn là của Đảng và Nhà nước. Các cấp ủy đảng, chính quyền cần tạo điều kiện, phối hợp, giúp đỡ để công đoàn hoạt động thuận lợi, thực hiện tốt chức năng và vai trò của mình theo đúng quy định của pháp luật. Bản thân tổ chức công đoàn phải nỗ lực vượt bậc, đổi mới, đa dạng hóa phương thức và nội dung hoạt động sao cho thiết thực và linh hoạt, phù hợp với đặc điểm của từng vùng, từng ngành, từng loại hình doanh nghiệp và đơn vị, luôn luôn gắn liền với cơ sở, với công nhân, viên chức và người lao động, khắc phục chủ nghĩa quan liêu, bệnh hình thức và “hành chính hóa“. Cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền giáo dục để người lao động, đặc biệt là công nhân, lao động trong các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, hiểu rõ về tổ chức công đoàn, tự nguyện vào công đoàn và tham gia hoạt động công đoàn.
Đội ngũ cán bộ công đoàn vừa phải thông thạo nghiệp vụ công đoàn, có năng lực vận động quần chúng, nhiệt tình và yêu nghề, vừa phải am hiểu pháp luật, có kiến thức kinh tế, nhạy bén tiếp cận những cái mới, có bản lĩnh vững vàng, dám đấu tranh chống lại những hiện tượng tiêu cực và sự cám dỗ về vật chất, dũng cảm bảo vệ lẽ phải, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân, lao động. Để có được một đội ngũ như vậy, các cấp công đoàn phải chú trọng công tác đào tạo, có chương trình bồi dưỡng về chính trị, văn hóa, nghiệp vụ và nâng cao trình độ, bổ sung kiến thức thường xuyên cho cán bộ công đoàn. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cần chủ động phối hợp với Nhà nước nghiên cứu ban hành cơ chế, chính sách đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ, chính sách bảo vệ cán bộ công đoàn, quan tâm bồi dưỡng và giới thiệu cho Đảng những cán bộ, đoàn viên ưu tú, trưởng thành từ phong trào công nhân.
Nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn về giai cấp công nhân và hoạt động công đoàn là công việc hệ trọng. Công đoàn cần làm tốt công việc ấy, xác định rõ hơn nữa vai trò của giai cấp công nhân và vị trí, chức năng, nhiệm vụ của tổ chức công đoàn trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, làm cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc tiếp tục đổi mới tổ chức, nôi dung và phương thức hoạt động phù hợp với yêu cầu của tình hình mới, đưa việc xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn vững mạnh phát triển lên một tầm cao mới.
Về đối ngoại, Công đoàn cần tích cực, chủ động hoạt động nhằm mở rộng hơn nữa quan hệ hợp tác quốc tế, tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của bạn bè năm châu, cùng phấn đấu vì mục tiêu cao cả của thời đại là hòa bình, độc lập, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Thưa các đồng chí,
Tôi tin tưởng rằng, dưới tiêu thức “Đoàn kết, trí tuệ, dân chủ, đổi mới“, Đại hội lần này của Công đoàn Việt Nam sẽ đánh dấu một bước tiến mới mạnh mẽ của phong trào công nhân và công đoàn nước ta, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp chung: “Phát huy sức mạnh toàn dân tộc, tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh“.
Chúc Đại hội thành công tốt đẹp.
Chúc các vị khách quý và toàn thể các vị đại biểu khỏe mạnh và hạnh phúc.
Xin trân trọng cảm ơn./.
(Ngày 11/10/2003)