Hà Nội (TTXVN 1/7/2020) Là Tổng Bí thư của Đảng những năm đầu thời kỳ đổi mới (1986-1991), đồng chí Nguyễn Văn Linh đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của người cầm lái số một con thuyền cách mạng Việt Nam, ghi đậm dấu ấn về một nhà lãnh đạo giàu bản lĩnh và có phong cách độc đáo.

Đồng chí Nguyễn Văn Linh, tên khai sinh là Nguyễn Đức Cúc, vẫn quen gọi là Nguyễn Văn Cúc và sau này lấy bí danh Mười Cúc khi ở hoạt động ở miền Nam, sinh ngày 1/7/1915, quê gốc ở xã Giai Phạm, huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên. Gần 70 năm hoạt động cách mạng, đồng chí đã được Đảng và Nhà nước tin cậy giao phó nhiều trọng trách. Dù ở đâu, làm công việc gì, ở cương vị nào, đồng chí Nguyễn Văn Linh cũng luôn hết lòng tận tụy vì Đảng, vì dân, vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách, kiên định mục tiêu lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, lịch sử dân tộc Việt Nam ghi nhận đồng chí Nguyễn Văn Linh là một trong những nhà lãnh đạo xuất sắc, xuất hiện vào những thời điểm then chốt, có những đóng góp hiệu quả vào việc kiến tạo sự chuyển hướng đường lối chiến lược của Đảng, đưa đất nước chuyển sang một thời kỳ mới - thời kỳ đổi mới để tiến lên.    


* Người cầm lái số một những năm đầu đổi mới

Đồng chí Nguyễn Văn Linh là người có những đóng góp to lớn và quan trọng trong công cuộc đổi mới đất nước. Ngay từ khi làm Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, đồng chí đã nắm bắt thực tiễn, tổng kết kinh nghiệm của một số cơ sở có cách làm sáng tạo để đề xuất với Trung ương nhiều chủ trương mới trong phát triển sản xuất, kinh doanh.

Đến khi giữ trọng trách là Tổng Bí thư đầu tiên của thời kỳ đổi mới, trước yêu cầu phải đổi mới tư duy, nhất là tư duy kinh tế, với tinh thần “nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật và nói rõ sự thật”, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã động viên toàn Đảng, toàn dân phá bỏ những rào cản, chướng ngại vật, tạo tiền đề cho lực lượng sản xuất phát triển. Phát biểu khai mạc Đại hội VI của Đảng (tháng 12-1986), đồng chí nêu rõ: "Đại hội lần này phải đánh dấu sự đổi mới của Đảng ta về tư duy, phong cách, tổ chức và cán bộ. Đó là đòi hỏi bức thiết của đất nước".

Với sự nhạy bén, chủ động, sáng tạo, đồng chí đã chèo lái con thuyền cách mạng vượt qua những khó khăn và thu được nhiều thành tựu quan trọng, thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh, từng bước cải thiện đời sống nhân dân, mở rộng quan hệ đối ngoại và nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế.

Đồng chí nhiều lần nhấn mạnh, phải nhìn thẳng vào sự thật để tìm lối thoát, tìm phương hướng tiến lên. Tranh luận và biết chờ đợi, lấy hiệu quả thực tiễn làm thước đo, làm sự kiểm chứng, cuối cùng cái đúng được khẳng định, cái sai từng bước được sàng lọc. Đảng ta chủ trương tiến hành đổi mới toàn diện, nhưng đổi mới phải có nguyên tắc, đúng định hướng xã hội chủ nghĩa với những hình thức, bước đi và biện pháp thích hợp; phát huy dân chủ, đồng thời giữ vững kỷ luật, kỷ cương; kiên quyết chống tệ tham nhũng, vi phạm quyền làm chủ của nhân dân. Đồng chí cũng sớm nhìn thấy bệnh tham nhũng, lãng phí, quan liêu có thể trở thành nguy cơ đe dọa sự ổn định của xã hội, của chế độ. Với quan điểm "nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật", đồng chí Nguyễn Văn Linh được nhân dân trìu mến gọi là "ông nói thẳng, nói thật".

Là người tiêu biểu cho phong cách gần dân, sát dân, nghe dân nói và nói đi đôi với làm, đồng chí Nguyễn Văn Linh đặc biệt coi trọng công tác tư tưởng, lý luận, báo chí và văn học nghệ thuật. Năm 1987, khi nghe văn nghệ sĩ yêu cầu được "cởi trói", đồng chí bày tỏ sự thông cảm và nói: "Hãy tự cứu lấy mình trước khi trời cứu… Khi thấy mình là đúng, có ý thức xây dựng thì phải kiên quyết bảo vệ chân lý, phải dũng cảm… Tôi nghĩ dù thế nào các đồng chí cũng không nên uốn cong ngòi bút của mình. Phải lên án mạnh mẽ và làm sao cho toàn xã hội căm ghét cái xấu".

Đặc biệt, chuyên mục “Những việc cần làm ngay”, do đồng chí khởi xướng, dưới bút danh là N.V.L, đã dấy lên luồng gió mới, khơi dậy phong trào báo chí cả nước tham gia cuộc đấu tranh đẩy lùi tiêu cực, làm lành mạnh hóa những quan hệ xã hội. Bằng lối viết ngắn gọn, đầy tính chiến đấu, 31 bài báo mang tiêu đề “Những việc cần làm ngay” đăng bài đầu tiên trên trang nhất báo Nhân dân ngày 25/5/1987 và bài cuối cùng vào ngày 28/9/1990, đã phê phán các hành vi quan liêu, vô trách nhiệm, lãng phí, tham nhũng… đang tồn tại trong xã hội. Chính tác giả đã từng ý thức một cách sâu sắc rằng: “Một N.V.L. hay vài N.V.L. không thể biết hết mọi việc, nói hết mọi việc và làm hết mọi việc. Chỉ có sự nhất trí hành động của toàn Đảng, toàn dân mới có thể tạo nên chuyển biến thật sự cho đất nước”.

Cũng từ đây, dưới sự “mở lối” của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh với “Những việc cần làm ngay”, báo chí cách mạng Việt Nam không chỉ có nhiệm vụ phổ biến, tuyên truyền những chủ trương, chính sách, nêu những tấm gương người tốt việc tốt… mà còn mang trong mình trách nhiệm phản ánh cả những mặt chưa tốt, những tiêu cực của xã hội, giúp người dân hiểu rõ những Nghị quyết của Đảng, phát huy quyền dân chủ, quyền làm chủ của công dân. Có thể nói, sau hơn 30 năm đổi mới, những đóng góp về lý luận gắn với thực tiễn từ “Những việc cần làm ngay” của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh có ý nghĩa vô cùng thiết thực. “Những việc cần làm ngay” đã trở thành tài sản quý giá về kinh nghiệm thực tiễn và lý luận lãnh đạo của Đảng, tiếp thêm sức chiến đấu và nhiệt huyết cách mạng cho các tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên trong giai đoạn hiện nay.

Suốt cả nhiệm kỳ Đại hội VI, với vai trò là người cầm lái số một, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã cùng tập thể Trung ương và Bộ Chính trị, vững tay chèo lái con thuyền đổi mới vượt qua mọi sóng cả gió to, tiến thẳng về phía trước. Trong bài phát biểu bế mạc Đại hội VII, đồng chí đã có "mấy lời về cá nhân": "... Hơn bốn năm qua, tôi đã nhận được sự cộng tác, phối hợp, giúp đỡ chân tình của các đồng chí trong Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương, của các cấp ủy đảng, các tập thể và cá nhân đồng chí, đồng bào. Dù biết mình có nhiều cố gắng, song tôi vẫn cảm thấy chưa làm được nhiều hơn nữa, có hiệu quả hơn nữa cho dân tộc, cho đất nước. Đó là điều tôi vẫn băn khoăn". Thật là một lời nói thẳng, nói thật, khiêm nhường mà cao quý!

* Tấm gương mẫu mực về phẩm chất, đạo đức của người cộng sản

Từ buổi đầu tiên tham gia cách mạng cho đến khi vĩnh biệt chúng ta, đồng chí Nguyễn Văn Linh luôn giữ trọn danh hiệu cao quý của người đảng viên cộng sản, một lòng phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân, cống hiến trọn đời cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Đồng chí đã để lại cho cán bộ, đảng viên và nhân dân ta một tấm gương sáng về phẩm chất của người cộng sản Việt Nam "tận trung với nước, tận hiếu với dân", "cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư", trung thực, khiêm tốn, giản dị.

Đồng chí đã trực tiếp cùng đồng bào miền Nam đi suốt hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Trải qua hai lần bị giam cầm trong ngục tù đế quốc với thời gian 10 năm, dù bị kẻ thù tra tấn dã man, đồng chí vẫn một mực kiên trung, giữ vững khí tiết của người cộng sản. 30 năm ở trên tuyến đầu ác liệt của hai cuộc kháng chiến cứu nước, phụ trách địa bàn trọng điểm Sài Gòn-Chợ Lớn - sào huyệt đầu não của kẻ thù; mưa bom, bão đạn, gian khổ, thiếu thốn, cũng không lay chuyển được ý chí và quyết tâm giành độc lập, thống nhất Tổ quốc của đồng chí. Đảng ta khẳng định: “Thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc thuộc về toàn Đảng, toàn dân ta, trong đó có công lao to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh”.

Trên cương vị là người lãnh đạo cao nhất của Đảng, đồng chí đã vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Trong chỉ đạo chiến lược, đồng chí rất nghiêm túc chấp hành những nguyên tắc của Đảng, đồng thời luôn nhạy bén, điều chỉnh trong chỉ đạo cụ thể để phù hợp với diễn biến tình hình thực tế. Một nét đặc sắc trong phong cách lãnh đạo của đồng chí là bình tĩnh, dân chủ, sâu sát, quyết đoán, giải quyết công việc hợp lý, hợp tình, vừa có lý luận vừa có thực tiễn để không ngừng hoàn thiện chủ trương, đường lối đã vạch ra.

Suốt cuộc đời mình, đồng chí Nguyễn Văn Linh hết lòng chăm lo đến đời sống của nhân dân, gắn bó với nhân dân, hiểu dân, tin dân, nắm bắt được tâm tư nguyện vọng của dân, biết chắt lọc trí tuệ của nhân dân để đóng góp cho Đảng; dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước Đảng, trước dân. Bằng thái độ chân thành, cởi mở, cách ứng xử khiêm tốn, tình nghĩa, trân trọng, lắng nghe ý kiến của các đồng chí khác, đồng chí luôn được đồng chí, đồng bào tin yêu và kính trọng.

Nhớ về đồng chí Nguyễn Văn Linh, chúng ta nhớ về hình ảnh của một nhà lãnh đạo kiên định và sáng tạo, luôn trăn trở tìm tòi trước những diễn biến mới của thực tiễn. Đồng chí cho rằng, để thực hiện thành công sự nghiệp đổi mới, Đảng phải nhìn thẳng vào sự thật, dũng cảm tự phê bình, gắn lời nói với việc làm, đi sâu đi sát thực tiễn, giải quyết công việc trên cơ sở phát huy quyền làm chủ và tính chủ động của quần chúng nhân dân. Đảng phải làm tốt công tác tư tưởng, công tác tổ chức, công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chủ trương, chính sách; tập trung vào công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, chuẩn bị tốt cho việc chuyển tiếp thế hệ lãnh đạo. Tăng cường mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân, chăm lo giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, nghiêm túc thực hiện các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng, chống chủ nghĩa cá nhân.

Có thể nói, những phẩm chất cao đẹp, những quyết sách sáng tạo của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã, đang và mãi mãi là nguồn cổ vũ to lớn, là phương châm chiến lược, phương thức hành động để toàn Đảng, toàn dân ta đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới ngày càng đạt nhiều thắng lợi./.

Phương Nam (tổng hợp)