Đồng chí Phạm Hùng - người cộng sản chân chính, nhà lãnh đạo tài năng

Hà Nội (TTXVN 10/06/2022) Đồng chí Phạm Hùng - người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người cộng sản chân chính, nhà lãnh đạo tài năng của Đảng và Nhà nước ta. Cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí Phạm Hùng gắn liền với những chặng đường đấu tranh đầy hy sinh, gian khổ nhưng rất đỗi oanh liệt, hào hùng của Đảng và của cả dân tộc ta. Với tinh thần trách nhiệm cao, kiên định, sáng tạo, đồng chí đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc cũng như công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước.

* Biểu tượng của ý chí và nghị lực phi thường

Ðồng chí Phạm Hùng tên khai sinh là Phạm Văn Thiện, sinh ngày 11/6/1912, trong một gia đình nông dân ở xã Long Phước, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long - vùng đất địa linh nhân kiệt, giàu truyền thống yêu nước và cách mạng.

Từ truyền thống hào hùng của quê hương đất nước, lại chứng kiến nỗi thống khổ của nhân dân dưới ách thực dân, đế quốc, nên người thanh niên Phạm Hùng tham gia hoạt động cách mạng từ rất sớm. Năm 16 tuổi, đồng chí đã hoạt động trong tổ chức Việt Nam Thanh niên Cách mạng tại Mỹ Tho, 18 tuổi trở thành một trong những đảng viên đầu tiên của Ðảng Cộng sản Việt Nam ở Nam Bộ, 19 tuổi, đồng chí Phạm Hùng đảm nhận trọng trách Bí thư Tỉnh ủy Mỹ Tho.

Năm 1931, trực tiếp lãnh đạo cuộc đấu tranh của nhân dân địa phương chống chính quyền thực dân Pháp, đồng chí bị địch bắt và sau đó bị kết án tử hình cùng với các đồng chí Lê Văn Lương, Lý Tự Trọng, Lê Quang Sung... trong “Vụ án Đảng Cộng sản Đông Dương” nổi tiếng ở Sài Gòn lúc bấy giờ.

Thời gian hơn nửa năm, bị giam tại xà lim án chém Khám Lớn chờ ngày địch đưa đi hành quyết, các đồng chí đã nêu cao ý chí hiên ngang, bất khuất của người cách mạng, khiến kẻ thù vô cùng nể phục. Sau đó, địch đã đưa đồng chí Lý Tự Trọng ra pháp trường hành quyết, còn đồng chí Phạm Hùng, Lê Văn Lương và một số đồng chí khác được giảm án xuống chung thân khổ sai, đày ra Côn Đảo. 

Gần 15 năm trong tù đày, trong đó 12 năm bị thực dân Pháp giam giữ ở nhà tù Côn Đảo - địa ngục trần gian tàn bạo của chế độ thực dân, đồng chí đã thể hiện khí phách cách mạng cao đẹp, kiên cường, dũng cảm, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì lý tưởng cách mạng, là biểu tượng của “tinh thần thép”. Đồng chí đã cùng chi ủy, chi bộ lãnh đạo tù nhân đấu tranh đòi giảm nhẹ chế độ tù khổ sai, cải thiện chế độ sinh hoạt nhà tù; trực tiếp tham gia tổ chức nhiều lớp học tập văn hóa, học tập lý luận nâng cao trình độ chính trị, củng cố lập trường tư tưởng, giữ vững lý tưởng và niềm tin vào tương lai của cách mạng, góp phần quan trọng vào việc biến nhà tù đế quốc thành trường học cộng sản, đào tạo lớp cán bộ cách mạng trưởng thành ngay trong nhà tù đế quốc. Trong khí thế Cách mạng tháng Tám năm 1945, với tư cách là Bí thư Đảo ủy, đồng chí đã lãnh đạo tù nhân đứng lên giải phóng nhà tù Côn Đảo. Tấm gương đồng chí Phạm Hùng, một chiến sĩ cộng sản hiên ngang, bất khuất, nghĩa hiệp đã trở thành biểu tượng của ý chí và nghị lực phi thường của một thế hệ thanh niên Việt Nam yêu nước, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập dân tộc và lý tưởng cộng sản.

* Nhà lãnh đạo tài năng và uy tín lớn

Năm 1945, Cách mạng Tháng Tám thành công, ra khỏi nhà tù, không một ngày ngơi nghỉ, đồng chí tham gia ngay vào lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở miền Nam. Ðầu năm 1946, đồng chí được giao đảm trách nhiệm vụ Bí thư Xứ ủy lâm thời Nam Bộ và Giám đốc Quốc gia Tự vệ Cuộc. Đồng chí đã trực tiếp chỉ đạo một yêu cầu rất quan trọng là xây dựng lực lượng công an cách mạng ở Nam Bộ. Bằng tư duy khoa học và sáng tạo, đồng chí đã lãnh đạo xây dựng được một lực lượng công an tuyệt đối trung thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ Ðảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ nhân dân và đấu tranh loại trừ các phần tử mật thám, tình báo của địch đã gây nhiều tổn thất cho cách mạng.

Tại Đại hội II, đồng chí được bầu làm Ủy viên Trung ương Đảng và sau đó được chỉ định tham gia Trung ương Cục miền Nam, là Phó Bí thư Trung ương Cục kiêm Bí thư Phân Liên khu ủy miền Đông, Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Hành chính Phân Liên khu miền Đông Nam Bộ (từ tháng 3/1952).

Trong suốt 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp ở miền Nam, đồng chí đã cùng với Xứ ủy Nam Bộ, Trung ương Cục miền Nam vận dụng sáng tạo đường lối của Đảng vào điều kiện cụ thể ở Nam Bộ, đề ra chủ trương, đường lối phù hợp với thực tiễn: mở rộng chiến tranh nhân dân; thực hiện dân chủ ở nông thôn (tịch thu ruộng đất của thực dân Pháp và địa chủ Việt gian phản động, tạm cấp cho dân cày nghèo); giải quyết vấn đề tôn giáo; vận động nhân sĩ, trí thức, tăng cường và mở rộng Mặt trận dân tộc thống nhất; đặc biệt là tăng cường công tác xây dựng Đảng. Nhờ giải quyết tốt vấn đề nông dân và liên minh công-nông-trí, nên cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở Nam Bộ không ngừng được đẩy mạnh, vùng giải phóng ngày càng được mở rộng, góp phần quan trọng vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng chung trong cả nước.

Năm 1967, khi cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ ở vào thời điểm vô cùng gay go, ác liệt, đồng chí được Bộ Chính trị phân công vào chiến trường miền Nam. Trên cương vị Bí thư Trung ương Cục miền Nam và Chính ủy các lực lượng vũ trang giải phóng miền Nam, đồng chí đã cùng tập thể Trung ương Cục miền Nam lãnh đạo quân và dân ta nêu cao quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, “một tấc không đi, một ly không rời”, với tinh thần gian nan không lùi bước, nguy hiểm không sờn lòng, từng bước đánh bại các chiến lược leo thang của đế quốc Mỹ. Bằng sự lãnh đạo tài tình, khả năng quyết đoán, đồng chí đã góp phần quan trọng trong việc lãnh đạo quân và dân miền Nam vượt qua muôn vàn thử thách, cùng nhân dân cả nước thực hiện thành công tâm nguyện của Bác Hồ và khát khao của dân tộc: giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, làm nên một trong những chiến công hiển hách nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam.

Sau thắng lợi vĩ đại của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Hội nghị lần thứ 24 Ban Chấp hành Trung ương Ðảng đã xác định nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam là hoàn thành thống nhất nước nhà, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội, đồng chí được Ðảng, Chính phủ giao trọng trách làm Trưởng Ban đại diện Trung ương Ðảng và Chính phủ ở miền Nam. Ðồng chí đã cùng các đồng chí lãnh đạo Ðảng, Chính phủ chỉ đạo nhiều công việc quan trọng cả về chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại... đặc biệt là tổ chức thành công cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội (tháng 4/1976) và xây dựng bộ máy lãnh đạo Ðảng, Nhà nước thống nhất trong cả nước.

Liên tục trong các kỳ Ðại hội toàn quốc của Ðảng, từ Ðại hội IV (1976), Ðại hội V (1982) đến Ðại hội VI (1986), đồng chí Phạm Hùng đều được tín nhiệm bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Ðảng và Bộ Chính trị, được phân công đảm nhiệm cương vị Phó Thủ tướng Chính phủ, năm 1980 kiêm giữ chức Bộ trưởng Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an). Tham gia điều hành công việc của Chính phủ trên bình diện cả nước, đồng chí vẫn đặc biệt quan tâm tới đặc thù của cách mạng miền Nam, cùng các đồng chí lãnh đạo Ðảng, Chính phủ tập trung chỉ đạo đẩy mạnh công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và hoàn thiện quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, vừa cải tạo xã hội chủ nghĩa, vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Nam. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí trên cương vị Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng phụ trách nội chính kiêm Bộ trưởng Bộ Nội vụ, các ngành Kiểm sát, Tòa án, Công an đã phối hợp làm tốt nhiệm vụ giữ gìn an ninh chính trị và bảo đảm trật tự an toàn xã hội. Lực lượng Công an nhân dân đã phá tan nhiều âm mưu của bọn phản động nhằm lật đổ chính quyền cách mạng và xóa bỏ chế độ mới của nhân dân ta.

Tháng 6/1987, đồng chí được Quốc hội khóa VIII bầu làm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng. Ðảm nhận trọng trách đứng đầu Chính phủ trong bối cảnh tình hình đất nước những năm đầu của công cuộc đổi mới, nhiều vấn đề tưởng chừng như rất khó vượt qua, đồng chí đã nêu cao tinh thần cách mạng tiến công, làm việc quên mình, luôn trăn trở, tận tâm, tận lực cùng các đồng chí lãnh đạo Ðảng và Chính phủ tập trung giải quyết có hiệu quả những vấn đề cấp bách của đất nước. Ðồng chí đã để lại những dấu ấn sâu đậm về trách nhiệm và tài năng trong việc khẩn trương đưa chủ trương, đường lối đổi mới của Ðại hội Ðảng lần thứ VI đi vào thực tiễn cuộc sống; đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; thực hiện ba chương trình kinh tế lớn; chỉ đạo sát sao, quyết liệt trên mặt trận nông nghiệp, bảo đảm cân đối lương thực cho nhân dân; chuyển các đơn vị kinh tế quốc doanh sang hạch toán kinh doanh, đổi mới hoạt động ngân hàng, chỉ đạo đột phá vào phân phối lưu thông; gắn khôi phục và phát triển kinh tế với chăm lo đời sống của nhân dân; giữ vững an ninh chính trị và trật tự xã hội; tăng cường đoàn kết và mở rộng quan hệ hữu nghị hợp tác với bạn bè quốc tế... Những công việc mà đồng chí cùng các đồng chí lãnh đạo Ðảng và Nhà nước giải quyết trong thời kỳ này là những bước đi quan trọng, tạo tiền đề cho những thắng lợi trong sự nghiệp Ðổi mới của đất nước ta.

Ngày 10/3/1988, đồng chí Phạm Hùng đột ngột ra đi trong lúc đang bộn bề công việc của đất nước, để lại niềm tiếc thương vô hạn cho Ðảng, Nhà nước và đồng chí, đồng bào.

Cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí Phạm Hùng gắn liền với những chặng đường đấu tranh đầy hy sinh, gian khổ nhưng rất đỗi oanh liệt, hào hùng của Đảng và của cả dân tộc ta. Đồng chí là nhà lãnh đạo, nhà tổ chức tài năng, là cán bộ sâu sát với quần chúng, lời nói luôn đi đôi với hành động, có tinh thần trách nhiệm cao, nghiêm túc, mẫu mực, luôn đem hết trí tuệ và sức lực hoàn thành bất cứ nhiệm vụ nào được Đảng và nhân dân giao phó. Ðồng chí đặc biệt chăm lo công tác xây dựng Ðảng, xây dựng hệ thống chính trị; giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, chân thành, thẳng thắn tự phê bình và phê bình, giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Ðảng. Ðồng chí luôn quan tâm và dành nhiều tâm sức cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; gần gũi và ân cần chỉ bảo, hết lòng thương yêu đồng chí, đồng đội; dân chủ, cởi mở, nghiêm minh và rộng lượng với mọi người. Với những cống hiến to lớn cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng chí được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng và nhiều Huân chương cao quý khác.

Tấm gương cao đẹp của nhà cách mạng, người cộng sản Phạm Hùng sẽ củng cố thêm niềm tin của nhân dân ta đối với Đảng, đồng thời góp phần bồi dưỡng truyền thống cách mạng, tư tưởng và đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, đặc biệt là thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay và mai sau, đúng như đánh giá của Thủ tướng Võ Văn Kiệt: “Thân thế, cuộc đời, sự nghiệp của anh Phạm Hùng như một viên ngọc quý”!
                                                         

Diệp Ninh (tổng hợp)