Đồng chí Nguyễn Lương Bằng sinh ngày 2/4/1904 trong một gia đình nhà nho nghèo, có truyền thống yêu nước ở thôn Đông, xã Thanh Tùng, huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương.
Ðồng chí là đảng viên thế hệ đầu tiên thời kỳ vận động thành lập Ðảng; nhà lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Ðảng và cách mạng Việt Nam
Trong quá trình hoạt động cách mạng, dù nhiều lần bị địch bắt, tù đày, tra tấn dã man, đồng chí vẫn giữ vững khí tiết người cộng sản. Trong hoàn cảnh và cương vị công tác nào, đồng chí cũng luôn nêu gương sáng về đạo đức cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư. Cả cuộc đời hoạt động của đồng chílà tấm gương sáng ngời về khí tiết cộng sản chủ nghĩa và đạo đức cách mạng.
Đồng chí Nguyễn Lương Bằng từng giữ các chức vụ: Trưởng ban Kinh tế - Tài chính Trung ương sau đổi thành Ban Tài chính Trung ương (1947 - 1951); Tổng Giám đốc Ngân hàng Quốc gia Việt Nam (1951 - 1952); Đại sứ Việt Nam tại Liên Xô (1952 - 1956); Tổng Thanh tra Ban Thanh tra Trung ương của Chính phủ (1956 - 1960); Trưởng Ban Kiểm tra Trung ương Đảng (1960 - 1969); Phó Chủ tịch nước (1969 - 1979).
Với những công lao to lớn cho sự nghiệp cách mạng của Ðảng và dân tộc, đồng chí đã được Ðảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Sao Vàng và nhiều huân, huy chương cao quý khác.
Đồng chí qua đời ngày 20/7/1979.