Đại hội Thể thao châu Á hay Á vận hội (ASIAD hay ASIAN Games), là sự kiện thể thao được tổ chức 4 năm/1 lần với sự tham gia của các đoàn vận động viên các nước châu Á.
Việt Nam lần đầu tiên cử đoàn thể thao tham dự ASIAD là vào kỳ ASIAD lần thứ 9, tổ chức tại New Delhi (Ấn Độ) vào năm 1982. Tính đến ASIAD 19, Việt Nam góp mặt ở 10 kỳ ASIAD (không tham dự ASIAD 10, năm 1986).
Cùng nhìn lại thành tích của thể thao Việt Nam qua các kỳ ASIAD:
- Năm 1982, ASIAD 9 được tổ chức ở New Delhi (Ấn Độ). Đoàn thể thao Việt Nam tham dự với 40 vận động viên, tranh tài ở 3 môn: điền kinh, bắn súng và bơi. Kết quả, Việt Nam giành 1 Huy chương đồng (HCĐ) của vận động viên Nguyễn Quốc Cường. Chung cuộc, đoàn Việt Nam xếp vị trí 22/33 đoàn.
- Năm 1990, ASIAD 11 được tổ chức ở Bắc Kinh (Trung Quốc). Đoàn thể thao Việt Nam tham dự với 104 vận động viên, tranh tài ở các môn: điền kinh, bơi, bắn súng, bóng bàn, bóng chuyền nam, vật tự do, judo, đấu kiếm, thể dục dụng cụ, quyền anh, wushu nhưng không giành được huy chương nào.
- Năm 1994, ASIAD 12 được tổ chức ở Hiroshima (Nhật Bản). Đoàn thể thao Việt Nam tham dự với 84 vận động viên, tranh tài ở các môn: điền kinh, bắn súng, bóng bàn, judo, taekwondo, wushu, vật tự do và soft tennis... Đây là kỳ ASIAD đầu tiên, đoàn thể thao Việt Nam có được tấm Huy chương vàng (HCV). Đó là tấm HCV đầu tiên của võ sĩ Taekwondo Trần Quang Hạ. Hai võ sĩ karatedo là Phạm Hồng Hà và Trần Văn Thông đều giành được Huy chương bạc (HCB). Chung cuộc, đoàn thể thao Việt Nam xếp thứ 20/42 đoàn.
- Năm 1998, ASIAD 13 được tổ chức tại Bangkok (Thái Lan). Đoàn thể thao Việt Nam tham dự với 118 vận động viên, tranh tài ở 15 môn. Kết quả, võ sĩ taekwondo Hồ Nhất Thống mang về 1 HCV cho thể thao Việt Nam ở hạng cân 58 kg. Ngoài ra, đoàn Việt Nam còn giành được 5 HCB và 11 HCĐ. Chung cuộc, đoàn Việt Nam xếp 22/41 đoàn.
- Năm 2002, ASIAD 14 được tổ chức tại Busan (Hàn Quốc). Đoàn thể thao Việt Nam tham dự với 125 vận động viên, tranh tài ở 16 môn. Mục tiêu chung của Đoàn là góp phần thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước, tăng cường hội nhập quốc tế, thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam với các dân tộc trên thế giới, đồng thời là dịp để đánh giá lại trình độ thể thao của các vận động viên Việt Nam.
Kết quả, tại ASIAD 14, thể thao Việt Nam giành 4 HCV (Lý Đức - thể hình, Vũ Kim Anh - karatedo, Nguyễn Trọng Bảo Ngọc - karatedo và Trần Đình Hòa - billiards). Đây là một mốc son của thể thao Việt Nam với số HCV kỷ lục trong các lần tham dự ASIAD và đến nay kỷ lục này vẫn chưa bị phá vỡ. Ngoài ra, Đoàn còn đạt 7 HCB và 7 HCĐ. Chung cuộc, đoàn thể thao Việt Nam xếp thứ 15/45 đoàn.
- Năm 2006, ASIAD 15 được tổ chức tại Doha (Qatar). Đoàn thể thao Việt Nam tham dự với 247 vận động viên, tranh tài ở 25 môn. Kết quả, đoàn giành 3 HCV, (cầu mây đôi nữ, đồng đội nữ và Vũ Nguyệt Ánh - karatedo). Cùng với 13 HCB và 7 HCĐ, Đoàn thể thao Việt Nam đã đạt 23 huy chương, xếp thứ 19/45 đoàn.
- Năm 2010, ASIAD 16 được tổ chức tại Quảng Châu (Trung Quốc). Đoàn thể thao Việt Nam tham dự với 260 vận động viên, tranh tài ở 26 môn. Kết quả, đoàn Việt Nam giành được 1 HCV của Lê Bích Phương ở môn karatedo. Cùng với 17 HCB và 15 HCĐ, Đoàn thể thao Việt Nam đã đạt tổng cộng 33 huy chương, xếp vị trí thứ 24/45 đoàn.
- Năm 2014, ASIAD 17 được tổ chức tại Incheon (Hàn Quốc). Đoàn thể thao Việt Nam tham dự với 199 vận động viên, tranh tài ở 21 môn. Kết quả, đoàn Việt Nam chỉ giành được 1 HCV của Dương Thúy Vi ở môn Wushu. Cùng với 10 HCB và 25 HCĐ, chung cuộc đoàn thể thao Việt Nam đạt 36 huy chương, xếp vị trí 21/45 đoàn.
- Năm 2018, ASIAD 18 được tổ chức ở hai thành phố của Indonesia là Jakarta và Palembang. Đây là kỳ đại hội mà thể thao Việt Nam tham dự với số lượng đông đảo với 523 thành viên, trong đó có 352 vận động viên (177 nữ, 175 nam), tham gia tranh tài ở 32 môn thi. Kết thúc kỳ ASIAD 18, Đoàn thể thao Việt Nam đã hoàn thành mục tiêu với 4 HCV, 16 HCB và 18 HCĐ, xếp thứ 17/45 trên bảng tổng sắp huy chương. Trong đó, Đoàn đã hoàn thành mục tiêu lớn nhất, giành được 2 tấm HCV ở các môn thể thao Olympic là điền kinh và rowing.
- Năm 2023, ASIAD 19 tổ chức tại thành phố Hàng Châu, Trung Quốc từ ngày 23/9 đén 8/10/2023. Đoàn thể thao Việt Nam tham dự kỳ đại hội lần này có 504 thành viên trong đó có 337 vận động viên tham dự ở 31 môn. Theo mục tiêu đặt ra, Đoàn thể thao Việt Nam phấn đấu giành từ 2 đến 5 HCV.
Ngày 20/9/2023, Đoàn thể thao Việt Nam đã lên đường sang Trung Quốc với quyết tâm cao nhất, khát vọng cống hiến vì màu cờ sắc áo, đem vinh quang về cho Tổ quốc./.
An An (tổng hợp)
