Công tác báo chí năm 2023: nhiều kết quả nổi bật
Hà Nội (21/12/2023) Sáng 21/12/2023, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị Báo chí toàn quốc tổng kết công tác năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024. Theo đó, năm 2023, công tác báo chí đạt được nhiều kết quả tích cực trong hầu hết các lĩnh vực, tiếp tục khẳng định vai trò, trách nhiệm của đội ngũ những người làm báo cách mạng Việt Nam.
* Các kết quả nổi bật
- Về cơ cấu số lượng các cơ quan báo chí
Hiện nay, cả nước có 6 cơ quan truyền thông đa phương tiện chủ lực (Báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam - VTV, Đài Tiếng nói Việt Nam - VOV, Thông tấn xã Việt Nam, Báo Quân đội nhân dân, Báo Công an nhân dân). Có 15 cơ quan báo chí (11 báo, 3 tạp chí và Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC) nằm trong cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện. Ngoài ra còn có 127 cơ quan báo; 671 cơ quan tạp chí (319 tạp chí khoa học, 72 tạp chí văn học nghệ thuật).
Cả nước có 72 cơ quan hoạt động phát thanh (báo nói), truyền hình (báo hình), gồm: 2 Đài quốc gia (VOV và VTV); 64 Đài tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; 1 Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC (trực thuộc Đài VOV) và 5 đơn vị hoạt động truyền hình (Báo Nhân Dân, QHVN, ANTV, VNews, PTTH Quân đội). Trong 72 Đài phát thanh truyền hình, có 3 đơn vị là VTV, Vnews và HTV được cấp giấy phép biên tập kênh truyền hình nước ngoài.
Hiện số trang thông tin điện tử tổng hợp đã cấp phép, còn hoạt động là 1.924 trang (riêng năm 2023 cấp giấy phép cho 90 trang. Số trang thông tin điện tử tổng hợp của cơ quan báo chí, còn hoạt động là 136 trang).
- Về nguồn nhân lực
Theo thống kê, nhân sự hoạt động trong lĩnh vực báo chí hiện nay khoảng 41.000 người, trong đó khối phát thanh, truyền hình xấp xỉ 16.500 người. Tổng số người được cấp thẻ nhà báo kỳ hạn 2021-2025 tính đến tháng 12/2023 là 20.508 trường hợp, trong đó 7.587 trường hợp có bằng tốt nghiệp đại học trở lên ngành Báo chí.
Trong năm 2023, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam, Học viện Báo chí và Tuyên truyền đã tổ chức nhiều khoá đào tạo, tập huấn đối với đội ngũ lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí, qua đó góp phần nâng cao trình độ chuyên môn. Theo đó, đã tổ chức thành công 2 khoá đào tạo chuyên sâu về Kinh tế báo chí cho trên 1.800 học viên đến từ 185 cơ quan báo chí Trung ương, địa phương và các đơn vị liên quan; tổ chức 4 lớp đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ quản lý nhà nước về báo chí cho 345 học viên…
- Về nội dung thông tin trên báo chí
Theo Báo cáo tổng kết công tác báo chí năm 2023, trong năm các cơ quan báo chí đã thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Đảng, Nhà nước, bám sát mục tiêu giữ vững ổn định chính trị, tạo đồng thuận của xã hội và niềm tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ; hướng tới xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại.
Các cơ quan thông tấn, báo chí đã thông tin đầy đủ, kịp thời kết quả các Hội nghị Trung ương, Kỳ họp Quốc hội, các nghị quyết, kết luận, chỉ thị, quyết định của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ; tuyên truyền đậm nét, sâu rộng các sự kiện chính trị, ngoại giao quan trọng, ngày lễ lớn của đất nước.
Đẩy mạnh tuyên truyền về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Đặc biệt, công tác tuyên truyền về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, đấu tranh với các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống tiếp tục được triển khai mạnh mẽ, ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất, mang lại hiệu quả cao.
Trong năm, các cơ quan thông tấn, báo chí cũng đã phản ánh tích cực, khách quan kết quả đã đạt được cũng như tồn tại, hạn chế cần phải khắc phục trong các lĩnh vực kinh tế-xã hội; chú trọng biểu dương gương người tốt, việc tốt, mô hình, cách làm hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, góp phần lan toả năng lượng tích cực trong xã hội, giữ vững vai trò dẫn dắt, định hướng để thực hiện tốt sứ mệnh báo chí cách mạng, tạo đồng thuận xã hội vì mục tiêu ổn định chính trị, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; khơi dậy ý thức, quyết tâm, khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Báo chí đã tích cực thông tin, tuyên truyền định hướng dư luận trước những diễn biến phức tạp của tình hình khu vực, thế giới, nhất là cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xung đột, tranh chấp ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích của người dân. Đồng thời, tăng cường cung cấp thông tin, định hướng, góp phần ổn định dư luận xã hội, xử lý tốt các vụ việc nổi cộm, nhân dân quan tâm như vụ án Việt Á, chuyến bay giải cứu, hành vi thao túng giá chứng khoán, vụ Vạn Thịnh Phát và ngân hàng SCB, vụ mất an ninh nghiêm trọng tại Đắk Lắk…
- Về công tác chỉ đạo, quản lý báo chí
Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam tiếp tục thống nhất phối hợp chặt chẽ, chủ động trong công tác chỉ đạo, quản lý hoạt động báo chí; thực hiện nghiêm nguyên tắc một đầu mối trong chỉ đạo, định hướng thông tin; bảo đảm việc chỉ đạo, cung cấp thông tin thống nhất, kịp thời và thuyết phục, nhất là những vấn đề quan trọng, nhạy cảm, phức tạp, bảo đảm để báo chí giữ vững vai trò định hướng, chi phối thông tin trong xã hội.
Công tác chỉ đạo, định hướng, quản lý thông tin ngày càng quyết liệt, bám sát hơn với tình hình thực tiễn bảo đảm để báo chí giữ thế định hướng chủ động; nhắc nhở, chấn chỉnh kịp thời đối với các trường hợp thông tin thiếu nhạy cảm chính trị, biểu hiện không bám sát tôn chỉ, mục đích; kiên quyết xử lý các trường hợp thông tin sai sự thật, không thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích.
Tổ chức Hội Nhà báo Việt Nam từ Trung ương đến địa phương tiếp tục chỉ đạo, tổ chức thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng môi trường văn hoá trong các cơ quan báo chí” để hiện thực hoá mục tiêu “Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại”; tiến hành tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo về vấn đề chuyển đổi số báo chí, kinh tế báo chí, bản quyền báo chí trên không gian mạng…
- Về hợp tác quốc tế
Nhằm thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực báo chí, thông tin và truyền thông, năm 2023, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam đã tổ chức đoàn công tác làm việc với các cơ quan liên quan, cơ quan báo chí, truyền thông của Cuba, Mexico, Pháp, Tây Ban Nha, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan để trao đổi kinh nghiệm, đẩy mạnh hợp tác truyền thông.
Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì tổ chức thành công Hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN lần thứ 16, với sự tham gia của các Trưởng đoàn-Bộ trưởng đến từ các nước ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, thông qua nhiều nội dung quan trọng, trong đó có Tuyên bố Đà Nẵng về “Truyền thông: Từ Thông tin đến Tri thức vì một ASEAN Tự cường và Thích ứng”.
Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức thành công Hội thảo báo chí quốc tế “Quản trị toà soạn báo chí số: Lý luận, thực tiễn, kinh nghiệm tại khu vực ASEAN” nhằm kết nối, trao đổi, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm trong chuyển đổi số báo chí giữa các nước ASEAN, góp phần gợi mở giải pháp xây dựng các cơ quan báo chí theo hướng chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại; đổi mới hiệu quả trải nghiệm của độc giả; tạo nguồn thu mới; thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp nội dung số…
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị tổng kết công tác báo chí năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những kết quả, thành tích mà các cơ quan báo chí, người làm báo cả nước đạt được trong năm 2023 và nửa nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng. Những kết quả thành tích đã tiếp tục khẳng định vai trò, sự nỗ lực bền bỉ, tâm huyết, trách nhiệm của đội ngũ những người làm báo cách mạng Việt Nam.
* Phương hướng nhiệm vụ năm 2024
Bên cạnh những kết quả nổi bật nêu trên, trong năm 2023, hoạt động báo chí bộc lộ những tồn tại, hạn chế. Đó là: nguy cơ tụt hậu của báo chí trước sự phát triển rất nhanh của truyền thông xã hội cả về nội dung, khả năng dẫn dắt, định hướng thông tin, đến phương thức tiếp cận công chúng, làm chủ công nghệ và thu hút nguồn thu. Còn cơ quan báo chí chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền trong tình hình hiện nay. Một bộ phận người làm báo có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, về đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, lợi dụng, lạm dụng nghề nghiệp, tự cho mình “quyền lực” để dọa dẫm, sách nhiễu tổ chức, cá nhân, vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp… gây bức xúc trong dư luận xã hội. Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm trong hoạt động báo chí đã được quan tâm nhưng chưa xử lý được căn cơ, dứt điểm…
Nhấn mạnh các nhiệm vụ trọng tâm công tác năm 2024, tại Hội nghị tổng kết công tác báo chí năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa yêu cầu các cơ quan chỉ đạo, định hướng, quản lý báo chí, các cấp hội nhà báo, đặc biệt là các cơ quan báo chí, người làm báo cần nỗ lực hơn nữa phát huy kết quả, thành tích đã đạt được, quyết tâm khắc phục những hạn chế, khuyết điểm, giải quyết, xử lý tốt những thách thức trong hoạt động báo chí để đạt được yêu cầu “chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại”.
Đặc biệt, tập trung đẩy mạnh hoàn thiện thể chế pháp luật về báo chí, trong đó, mục tiêu quan trọng nhất là sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí năm 2016 và hoàn thành Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, tạo điều kiện để báo chí phát triển lành mạnh, đúng định hướng.
Bên cạnh đó, tiếp tục tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong chấp hành chỉ đạo, định hướng thông tin, trong chấn chỉnh, xử lý những hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp; phát huy hiệu quả và hoạt động thực chất hơn của Hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp người làm báo để tạo sức răn đe, xử lý nghiêm minh đối với các hội viên vi phạm. Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, năm 2024 cần xác định mục tiêu cao là xử lý dứt điểm, căn cơ tình trạng vi phạm của cơ quan báo chí, người làm báo, tạo sự chuyển biến tích cực, rõ nét.
Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa cũng lưu ý, trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, của các nền tảng truyền thông mới, truyền thông xã hội, hơn bao giờ hết, báo chí phải kiến tạo được dòng thông tin tích cực, chủ lưu, lan tỏa mạnh mẽ, dẫn dắt, định hướng dư luận xã hội về những điều tốt đẹp trong xã hội; góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới.
Nhân dịp này, Ban Tổ chức Hội nghị đã trao tặng Bằng khen của Ban Tuyên giáo Trung ương cho 33 tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác báo chí năm 2023./.
Minh Duyên
