Củng cố, phát triển quan hệ hợp tác nhiều mặt Việt Nam-Saudi Arabia

Hà Nội (18/10/2023) Nhận lời mời của Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz Al Saud, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hội đồng hợp tác Vùng Vịnh (GCC) và thăm Vương quốc Saudi Arabia từ ngày 18 đến 20/10/2023. Trong đó, chuyến thăm Saudi Arabia diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa hai nước có những bước phát triển vượt bậc trên tất cả các lĩnh vực. Chuyến thăm góp phần củng cố và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác nhiều mặt Việt Nam-Saudi Arabia, đưa quan hệ song phương đi vào thực chất và hiệu quả hơn.

* Quan hệ chính trị-ngoại giao phát triển tốt đẹp
Với nhiều người Việt Nam, Saudi Arabia được biết đến qua những hình ảnh mang đầy tính biểu tượng của thế giới Arab quyến rũ. Đó là những cánh rừng chà là bạt ngàn, thiên nhiên đa dạng với sa mạc cát vàng mênh mang và những ốc đảo khổng lồ, trong khi vẫn có những khu vực phủ đầy tuyết trắng. Đây còn là cái nôi của đạo Hồi, với những địa danh linh thiêng nổi tiếng của người Hồi giáo như Thánh địa Mecca, điểm đến hành hương mong ước của hàng chục triệu tín đồ Hồi giáo hằng năm...

Riêng trong lĩnh vực kinh tế, Saudi Arabia được biết đến không chỉ là cường quốc dầu mỏ hàng đầu thế giới mà còn là quốc gia hiện đại, năng động, không ngừng sáng tạo, đẩy mạnh chuyển đổi và đa dạng hóa mô hình kinh tế với điểm nhấn là một loạt các siêu dự án đầy tham vọng.

Việt Nam và Saudi Arabia chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 21/10/1999. Trong suốt gần 25 năm, quan hệ giữa hai nước phát triển rất tốt đẹp. Việt Nam luôn coi trọng phát triển quan hệ với Saudi Arabia, coi Saudi Arabia là một trong những đối tác ưu tiên của Việt Nam tại Trung Đông và ngược lại Saudi Arabia cũng luôn coi trọng  phát triển quan hệ với Việt Nam như một đối tác ưu tiên hàng đầu ở Đông Nam Á.

Các hoạt động trao đổi đoàn giữa hai nước diễn ra rất sôi động. Nổi bật là chuyến thăm Saudi Arabia của: Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Văn Ngạnh (tháng 5/2001); Bộ trưởng Lao động, Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Hằng (tháng 1/2006); Thứ trưởng Ngoại giao Vũ Dũng (tháng 5/2007); Thứ trưởng Ngoại giao Đoàn Xuân Hưng (tháng 12/2009); Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (tháng 4/2010); Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải dẫn đầu đoàn đại biểu dự Kỳ họp lần 3 Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế, khoa học và kỹ thuật Việt Nam-Saudi Arabia tại thủ đô Riyadh (tháng 11/2016); Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp (tháng 11/2017); Phó Chủ tịch Trung ương Hội Chữ Thập đỏ Việt Nam Trần Quốc Hùng thăm và làm việc (tháng 10/2019); Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Huy Dũng thăm và làm việc (tháng 10/2023)...

Về phía Saudi Arabia có các chuyến thăm Việt Nam của: Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Nizar Bin Obaid Madani (tháng 5/2006); Hoàng tử Al Waleed Bin Talal (tháng 5/2007, tháng 7/2010); Bộ trưởng Bộ Dầu khí và Khoáng sản Ali Ibrahim Al Naimi (tháng 6/2009); Bộ trưởng Nông nghiệp Fahad Bin Abdul Rahman Balghnim và Bộ trưởng Công thương Abdullah Bin Ahmed Zainal Ali Ridha (tháng 3/2011); Bộ trưởng Tài chính Ibrahim Abudulaziz Alassaf (tháng 10/2012); Thứ trưởng Bộ Kinh tế-Kế hoạch Ahmed Salah dự Kỳ họp lần 2 Ủy ban Hỗn hợp về hợp tác kinh tế, khoa học và kỹ thuật Việt Nam-Saudi Arabia tại Hà Nội (tháng 3/2014); Chủ tịch Quốc hội Abdulla bin Mohammed Al-Sheikh thăm Việt Nam (31/1 đến 3/2/2016); Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Saudi Arabia, Hoàng thân Faisal Bin Farhan Al-Saud (tháng 3/2022); Bộ trưởng Bộ Du lịch Saudi Arabia Ahmed bin Aqeel Al-Khateeb (tháng 8/2023)…

Hai nước phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương và khu vực. Việt Nam sẵn sàng ủng hộ Saudi Arabia tăng cường quan hệ hợp tác với ASEAN cũng như đẩy mạnh hợp tác giữa ASEAN và Hội đồng hợp tác vùng Vịnh, phù hợp với tiềm năng, thế mạnh của mỗi bên và theo nguyên tắc hai bên cùng có lợi. Saudi Arabia tiếp tục ủng hộ lập trường của ASEAN và Việt Nam trong việc giải quyết các vấn đề của khu vực và thế giới.

* Kinh tế-thương mại là điểm sáng trong quan hệ hai nước
Bên cạnh lĩnh vực chính trị-ngoại giao, hợp tác kinh tế cũng là điểm sáng trong quan hệ hai nước. Saudi Arabia là nền kinh tế có qui mô lớn nhất và là một trong những đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Trung Đông với kim ngạch thương mại hai chiều với Việt Nam năm 2022 đạt trên 2,7 tỷ USD, tăng 32,4% so với năm 2021. Trong 9 tháng năm 2023, trao đổi thương mại giữa hai nước đạt 2,05 tỷ USD.  Trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều doanh nghiệp Saudi Arabia quan tâm và mong muốn thúc đẩy hợp tác với Việt Nam trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư, năng lượng, cảng biển, thực phẩm Halal, du lịch, đổi mới sáng tạo...

Một số mặt hàng Việt Nam có thế mạnh như gạo, chè, hạt tiêu, cà phê, cao su, hàng may mặc, thủy-hải sản… rất được người tiêu dùng Saudi Arabia ưa chuộng. Trong khi đó, nhu cầu của Việt Nam đối với các sản phẩm hóa dầu, nguyên liệu thô của Saudi Arabia… cũng đang ngày càng tăng, đóng góp vào việc duy trì ổn định kim ngạch trao đổi thương mại giữa hai bên.

Mới đây, ngày 11/9/2023, Diễn đàn Kinh doanh Việt Nam-Saudi Arabia đã được tổ chức tại Hà Nội và thu hút sự quan tâm của hơn 750 doanh nghiệp và địa phương của hai bên, một con số kỷ lục rất đáng khích lệ. Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang hoan nghênh sáng kiến tổ chức Diễn đàn - sự kiện xúc tiến thương mại, đầu tư lớn nhất giữa Việt Nam và Saudi Arabia trong những năm gần đây, khẳng định đây là minh chứng rõ nét cho thấy quyết tâm của lãnh đạo các cấp và cộng đồng doanh nghiệp để đưa quan hệ song phương hai nước lên tầm cao mới.

Trong lĩnh vực đầu tư, Saudi Arabia đứng thứ 79/144 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 7 dự án, tổng vốn đăng ký là 8,27 triệu USD (tính lũy kế đến 20/9/2023). Nhiều tập đoàn, quỹ đầu tư lớn của Saudi Arabia đã và đang triển khai hiệu quả nhiều dự án đầu tư trực tiếp và gián tiếp vào Việt Nam trong các lĩnh vực bất động sản, năng lượng và thép... Trong đó, dự án nhà máy thép Zamil Steel, Tập đoàn Sabic thành lập Công ty TNHH Sabic Việt Nam… chính là minh chứng rõ nét cho mối quan hệ hợp tác kinh tế cùng có lợi giữa hai nước.

Về hợp tác phát triển, Quỹ Phát triển Saudi Arabia (SFD) tiếp tục cho Việt Nam vay vốn ưu đãi thực hiện các dự án xây dựng, phát triển cơ sở hạ tầng tại các vùng nông thôn, với tần suất khoảng 2 dự án/năm. Tính đến tháng 9/2023, Quỹ Phát triển Saudi Arabia đã cấp vốn vay ưu đãi cho Việt Nam với tổng trị giá hơn 181 triệu USD với 13 dự án.

Hiện có khoảng 4.000-5.000 người Việt Nam đang sinh sống và làm việc tại Saudi Arabia, chủ yếu trong các lĩnh vực xây dựng, công nghiệp, dịch vụ… Việt Nam mong muốn gửi các lao động có tay nghề cao trong các lĩnh vực công nghiệp, năng lượng, du lịch… sang làm việc tại Saudi Arabia, trong bối cảnh Saudi Arabia đang muốn đẩy mạnh các ngành nghề này nhằm đa dạng hóa nguồn thu, giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ, mục tiêu của Chiến lược “Tầm nhìn 2030”.

Theo Đại sứ Saudi Arabia tại Việt Nam Mohammed Ismaeil A.Dahlwy, hiện nay Việt Nam và Saudi Arabia có rất nhiều cơ hội và tiềm năng để phát triển quan hệ hợp tác song phương trên các lĩnh vực chính trị, thương mại, lao động, đầu tư và du lịch. Hai nước đang nỗ lực khai thác những cơ hội này để tăng cường quan hệ song phương trong thời gian tới vì lợi ích chung.

Năm 2024 đánh dấu cột mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam-Saudi Arabia khi hai nước sẽ kỷ niệm 25 thiết lập quan hệ ngoại giao (21/10/1999-21/10/2024). Với thành tựu đầy ấn tượng đã đạt được và với mong muốn, quyết tâm của Chính phủ, nhân dân hai nước, quan hệ hợp tác hai nước sẽ không ngừng được củng cố và phát triển trên tất cả các lĩnh vực như ngoại giao, kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hóa, giao lưu nhân dân…, vì lợi ích chung của nhân dân hai nước, đóng góp thiết thực vào việc duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển ở hai khu vực và trên thế giới.

Và chuyến thăm Saudi Arabia lần này của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ tiếp tục củng cố tin cậy chính trị, nâng cao hiệu quả hợp tác hơn nữa giữa Việt Nam và Saudi Arabia./.
          

An Ngọc (tổng hợp)