Dấu ấn Việt Nam năm 2022 (12/2022)

Hà Nội (TTXVN 30/12/2022) Khép lại năm 2022 - sau những khó khăn do đại dịch COVID-19 và suy thoái kinh tế thế giới, kinh tế-xã hội Việt Nam phục hồi một cách ấn tượng với nhiều thành tựu trên mọi lĩnh vực: GDP tăng trưởng mạnh, xuất khẩu đạt kỷ lục, hoạt động đối ngoại sôi nổi và hiệu quả… Nỗ lực và bản lĩnh vượt khó đã cho thành quả xứng đáng và hơn thế còn mở ra một năm mới 2023 với nhiều triển vọng và sự tự tin phát triển cho tương lai.

* GDP đạt mức cao nhất trong hơn một thập kỷ

Năm 2022 bắt đầu với việc giải quyết các thách thức liên quan đến gián đoạn chuỗi cung ứng, kiểm soát dịch bệnh, cũng như nhiều yếu tố bất định từ đại dịch COVID-19.

Ngay từ đầu năm Chính phủ đã đề ra Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, với 5 giải pháp chính, gồm: mở cửa nền kinh tế gắn với đầu tư, nâng cao năng lực y tế phòng chống dịch bệnh; đảm bảo an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm; hỗ trợ đầu tư công và phục hồi cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; phát triển kết cấu hạ tầng, khơi thông nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển; và cải cách thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Chương trình của Chính phủ không chỉ tạo ra việc làm mà còn giúp các ngành nghề hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời giải quyết các yếu tố thúc đẩy năng suất, như logistics, số hóa doanh nghiệp và chính phủ. Thêm vào đó, chiến dịch tiêm chủng phòng COVID-19 thành công chính là cơ sở chính cho sự phục hồi nhanh chóng các hoạt động kinh tế; đồng thời cũng mở đường cho sự phục hồi mạnh mẽ của du lịch, sản xuất và bán lẻ.

Vượt qua những khó khăn, thách thức, nền kinh tế đất nước tăng trưởng ngoạn mục, vượt kế hoạch. Ước tính GDP năm 2022 tăng 8,02% và đạt mức tăng cao nhất trong giai đoạn 2011-2022, vượt xa so với mục tiêu theo Nghị quyết của Quốc hội và quyết tâm phấn đấu của Chính phủ (6-6,5%). Mức tăng trưởng này cũng là mức cao hàng đầu trong các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới. Ước tính GDP của Việt Nam năm 2022 đứng thứ 3 trong 11 nước khu vực Đông Nam Á; đứng thứ 33 trong 118 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Điều quan trọng là tăng trưởng kinh tế đạt được ở cả 3 nhóm ngành. Nhóm ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản không chỉ tiếp tục là “bệ đỡ”, mà phát triển toàn diện hơn khi thủy sản, lâm nghiệp tăng cao hơn nông nghiệp. Nhóm ngành công nghiệp-xây dựng tăng khá cao, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng cao nhất. Nhóm ngành dịch vụ phục hồi nhanh, có tốc độ tăng cao nhất và chiếm tỷ trọng cao nhất trong 3 nhóm ngành.

Quy mô nền kinh tế Việt Nam năm 2022 ước đạt gần 40 tỷ USD; thu nhập bình quân đầu người năm đạt trên 4.000 USD; quy mô thương mại khoảng 750 tỷ USD, thuộc nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại quốc tế. Cùng với đó, vốn FDI thực hiện gần 20 tỷ USD là mức tăng cao nhất trong 5 năm qua; thu ngân sách nhà nước tăng gần 14% so với 2021. Cả nước có 208,3 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 30,3% so với năm trước.

 

* Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản phá vỡ nhiều kỷ lục

Năm 2022, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam cán mốc 732 tỷ USD, tăng 10% so với 2021 (theo Bộ Công Thương). Đây là lần đầu kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam vượt mốc 700 tỷ USD. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu ước đạt trên 360 tỷ USD, tăng 8,4% so với năm trước.

Đặc biệt, năm 2022 có thể nói là một năm thành công với xuất khẩu các mặt hàng nông nghiệp, với kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm toàn ngành đạt trên 53 tỷ USD, thặng dư thương mại đạt 7,8 tỷ USD, tăng gần 48% so với năm 2021. Đã có nhiều kỷ lục mới được ghi nhận trên các mặt hàng như thủy sản, gạo, cà phê... Các mặt hàng rau quả của Việt Nam ngày càng thâm nhập được vào các thị trường “khó tính”, như: Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia...

Đáng chú ý nhất là lĩnh vực thủy sản đã ghi dấu xuất khẩu kỷ lục đạt gần 11 tỷ USD. Năm 2022 cũng là năm thủy sản có nhiều kỷ lục nhất: tôm đạt kỷ lục 4,3 tỷ USD, cá tra đạt 2,4 tỷ USD (với mức tăng trưởng kỷ lục gần 80%) và lần đầu tiên cá ngừ chạm mốc 1 tỷ USD. Trong bối cảnh lạm phát, các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã mang lại lợi thế lớn, tạo sức cạnh tranh cho thủy sản Việt Nam nhất là các thị trường trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Xuất khẩu sang khối thị trường này đã tăng 30% và chiếm tỷ trọng 26-27% trong tổng giá trị xuất khẩu thủy sản Việt Nam.

Với sản phẩm gạo, do chính sách thắt chặt xuất khẩu lương thực của một số nước nên xuất khẩu gạo Việt Nam đã đạt kỷ lục 7 triệu tấn. Cũng trong năm 2022, rất nhiều nông sản đã tiến quân vào nhiều quốc gia, đa dạng hóa thị trường cho nông sản Việt. Điển hình như sầu riêng, khoai lang, tổ yến... vào Trung Quốc; bưởi sang Mỹ; nhãn sang Nhật Bản; chanh, bưởi sang New Zealand...

Nhìn lại kết quả ngành nông nghiệp đạt được năm 2022, ông Đào Thế Anh, Phó Giám đốc Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam, đánh giá: nông nghiệp đã đạt kết quả ngoạn mục nhờ quá trình tích lũy từ nhiều năm cơ cấu lại với nền tảng phát triển vững chắc.

 

* Kinh tế số tăng trưởng nhanh nhất tại khu vực

Theo Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, năm 2022 là năm tổng tiến công về chuyển đổi số. Chuyển đổi số đã trở thành toàn dân và toàn diện. Tất cả các bộ, ngành, địa phương đã ban hành chương trình chuyển đổi số; 500 triệu tài khoản sử dụng các nền tảng số Việt Nam là con số lớn chưa từng có. Các giao dịch về kết nối chia sẻ dữ liệu đang tăng dần; các tổ công nghệ số cộng đồng tại các thôn bản đã được thành lập và đi vào hoạt động...

Đặc biệt, các doanh nghiệp công nghệ số tiếp tục khẳng định được vai trò tiên phong trong nghiên cứu, phát triển, đổi mới sáng tạo, làm chủ công nghệ, đóng góp quan trọng vào quá trình thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia. Năm 2022, số lượng doanh nghiệp công nghệ số đăng ký ước đạt 70.000 doanh nghiệp, tăng 9,5% so với năm 2021. Không chỉ hoạt động trong nước, các doanh nghiệp số Việt Nam đang "tấn công" mạnh mẽ sang các thị trường nước ngoài, như Hoa Kỳ, Nhật Bản...

Cũng trong năm 2022, các nền tảng thanh toán số được thúc đẩy, qua đó lượng người tiêu dùng mua sắm trực tuyến đã tăng nhanh từ 49,3 triệu người năm 2020 và 54,6 năm 2021 lên khoảng 57-60 triệu người trong năm 2022 (theo Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam năm 2022).

Theo Vụ Kinh tế số và Xã hội số (Bộ Thông tin và Truyền thông), quy mô nền kinh tế số Việt Nam ghi nhận sự tăng trưởng trên cả 3 khía cạnh: kinh tế số ICT, kinh tế số nền tảng và kinh tế số ngành. Trong đó, hoạt động có đóng góp nhiều nhất cho kinh tế số là hoạt động dịch vụ công nghệ thông tin (chiếm khoảng 30% tổng giá trị đóng góp của kinh tế số), tiếp đến là thương mại điện tử (14,3%), sản xuất phần cứng (12,83%).

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, năm 2022, đóng góp của kinh tế số cho GDP ước đạt tỷ trọng khoảng 14,26%. Theo báo cáo nền kinh tế số Đông Nam Á e-Conomy SEA (do Google, Temasek và Bain & Company thực hiện), kinh tế số của Việt Nam đạt 23 tỷ USD trong năm 2022 và đang trên đà đạt 49 tỷ USD vào năm 2025, mức tăng trưởng nhanh nhất tại khu vực.

* SEA Games 31 thành công rực rỡ

Đại hội Thể thao Đông Nam Á lần thứ 31 (SEA Games 31) là sự kiện đánh dấu Việt Nam mở cửa hoàn toàn sau khi vượt qua cuộc khủng hoảng của đại dịch COVID-19. Đã có rất nhiều thử thách đối với Việt Nam khi tổ chức sự kiện thể thao lớn nhất khu vực trong bối cảnh đại dịch vừa được kiểm soát.

Tác động của đại dịch khiến Việt Nam phải lùi thời gian tổ chức SEA Games 31 từ tháng 11/2021 sang tháng 5/2022. Nhưng với nỗ lực khắc phục khó khăn, Việt Nam đã chuẩn bị chu đáo mọi mặt, từ cơ sở vật chất, tổ chức điều hành thi đấu...

Vượt lên trên ý nghĩa của một kỳ đại hội thể thao, SEA Games 31 đã trở thành ngày hội của tình đoàn kết, hữu nghị. Chủ đề của Đại hội “Vì một Đông Nam Á mạnh mẽ hơn” đã tỏa sáng và lan tỏa mạnh mẽ, để lại ấn tượng đẹp, khó phai với thành viên các đoàn thể thao tham dự cũng như bạn bè quốc tế.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khẳng định: hình ảnh về một “Việt Nam an toàn, thân thiện, hiền hòa, mến khách, hội nhập và phát triển”, một “Đông Nam Á mạnh mẽ hơn”, một “Đông Nam Á đoàn kết, thống nhất trong đa dạng”, một “Đông Nam Á cùng nhau tỏa sáng” đã được khắc họa xuyên suốt 17 ngày diễn ra đại hội.

Đã có 1.759 huy chương được trao, trong đó có 525 huy chương Vàng, 522 huy chương Bạc và 712 huy chương Đồng; có 30 kỷ lục SEA Games được xác lập. Đoàn thể thao Việt Nam đã đi vào lịch sử của SEA Games với 205 huy chương Vàng; phá kỷ lục SEA Games tại 17/30 nội dung.

 

* Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực có nhiều "đột phá mới"

Năm 2022, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh, quyết liệt, đồng bộ, khẩn trương. Trung ương Ðảng, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã chỉ đạo sơ kết, tổng kết, ban hành nhiều chủ trương, chính sách lớn về xây dựng chỉnh đốn Ðảng và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, tạo thống nhất cao về nhận thức và hành động theo tinh thần Nghị quyết Ðại hội XIII của Ðảng. Nổi bật là thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh; về luân chuyển cán bộ và bố trí công tác đối với cán bộ bị xử lý kỷ luật; về phân cấp quản lý cán bộ và về phân loại, xử lý tổ chức đảng và đảng viên có sai phạm...

Các cơ quan tố tụng cả nước đã khởi tố, điều tra 2.474 vụ với 4.646 bị can, truy tố 2.157 vụ với 4.564 bị can, xét xử sơ thẩm 2.198 vụ với 4.620 bị cáo về các tội tham nhũng, kinh tế, chức vụ, trong đó về tham nhũng đã khởi tố mới 414 vụ án, 939 bị can. Riêng Ban Chỉ đạo Trung ương đã tập trung chỉ đạo xử lý 108 vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp; khởi tố mới, điều tra nhiều vụ án tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, xảy ra trong những lĩnh vực chuyên môn sâu, hoạt động khép kín, xảy ra cả trong khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước, như: Vụ án xảy ra tại Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao); các vụ án xảy ra tại Tập đoàn FLC, Tân Hoàng Minh, Công ty AIC, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát...; xử lý nhiều bị can là cán bộ cấp cao (đã khởi tố, điều tra 15 cán bộ cấp cao thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý cả đương chức và nghỉ hưu. Lần đầu tiên cho thôi chức đối với 3 Ủy viên Trung ương Ðảng; miễn nhiệm 3 chủ tịch HÐND, UBND tỉnh) được cán bộ, đảng viên, nhân dân đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao.

Những kết quả này khẳng định quyết tâm, hành động, tạo bước tiến mới về nhận thức, lý luận, qua đó củng cố sự tin tưởng, quyết tâm cao trong toàn Ðảng, toàn dân về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Phát biểu tại cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngày 18/11, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu rõ, việc đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Đảng càng mạnh lên, càng củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ, làm cho bộ máy trong sạch, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, góp phần quan trọng, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, giữ vững ổn định chính trị, tăng cường quốc phòng, an ninh và đối ngoại...

 

* Tiếp tục khẳng định tiếng nói Việt Nam trên bình diện quốc tế

Trong năm 2022 nhiều chuyến thăm cấp cao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội và các chuyến thăm của lãnh đạo nước ngoài tới Việt Nam. Các chuyến thăm của các lãnh đạo cấp cao trong năm qua cho thấy hoạt động đối ngoại sôi nổi và hiệu quả, góp phần đưa quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và các nước ngày càng thực chất và có chiều sâu hơn. Trong đó, đặc biệt là chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (từ ngày 30/10 đến 1/11). Chuyến thăm tiếp thêm động lực, củng cố tình láng giềng hữu nghị, tăng cường tin cậy chính trị và làm sâu sắc thêm quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc.

Bên cạnh đó là các chuyến thăm cấp Nhà nước tới Singapore, Hàn Quốc, Indonesia... của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc. Trong đó, trong chuyến thăm Hàn Quốc (từ ngày 4 đến 6/12), hai bên đã nhất trí nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác chiến lược toàn diện. Là chuyến thăm chính thức Campuchia, tham dự Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN-Hoa Kỳ, Hội nghị cấp cao ASEAN, thăm chính thức Bỉ, Hà Lan, Luxembourg và tham dự Hội nghị cấp cao kỷ niệm 45 năm ASEAN-EU của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính... Là chuyến thăm Campuchia và dự Đại hội đồng Liên Nghị viện các nước Đông Nam Á lần thứ 43 (AIPA-43), thăm Australia, thăm chính thức Philippines, New Zealand… của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.

Còn tại các diễn đàn quốc tế và khu vực, Việt Nam tiếp tục đảm nhiệm các vị trí quan trọng. Ngày 13/6, Việt Nam được bầu là một trong những Phó Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 77 đại diện cho khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Ngày 11/10, Việt Nam trúng cử vào Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2023-2025.

Trong nhiều vấn đề quốc tế quan trọng, tiếng nói, sáng kiến và cách thức giải quyết có lý, có tình trên tinh thần bình đẳng, hòa hiếu và nhân văn của Việt Nam đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế, nhờ đó vị thế và uy tín của Việt Nam ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế, như khẳng định của Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres: "Việt Nam và nhân dân Việt Nam hoàn toàn có thể tự hào vì tiếng nói của các bạn được tất cả các quốc gia tôn trọng".

Những kết quả trong hoạt động đối ngoại đã góp phần rất quan trọng vào thành tựu chung to lớn của đất nước.

Năm 2022 là một năm có nhiều dấu ấn và có thể nói là một năm khá thành công đối với Việt Nam. Những dấu ấn, thành tựu đã đạt được này sẽ là tiền đề, động lực cho Việt Nam tiếp tục vươn cao, vươn xa trong những năm tới, vì một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng./.

 

Minh Duyên