Đưa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Singapore ngày càng đi vào chiều sâu
Hà Nội (TTXVN 16/10/2022) Nhận lời mời của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, Tổng thống Cộng hòa Singapore Halimah Yacob và Phu quân thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam (từ ngày 16 đến 20/10/2022). Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ hữu nghị truyền thống và Đối tác chiến lược Việt Nam-Singapore đang phát triển tốt đẹp trên tất cả các lĩnh vực. Hai nước đang hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược vào năm 2023.
* Quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Singapore
Việt Nam và Singapore thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 1/8/1973. Trong suốt gần 50 năm qua, quan hệ hữu nghị và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Singapore đã và đang phát triển hết sức thiết thực và hiệu quả. Đặc biệt kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược vào tháng 9/2013, quan hệ Việt Nam-Singapore đã thực sự đi vào chiều sâu trên cả 5 trụ cột, gồm: làm sâu sắc quan hệ chính trị tin cậy lẫn nhau; tăng cường hợp tác kinh tế; nâng cao hợp tác an ninh quốc phòng; thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khác và tăng cường hợp tác tại các diễn đàn quốc tế, đa phương.
Thời gian qua, quan hệ hai nước phát triển mạnh mẽ và hiệu quả trên tất cả các kênh Đảng, Quốc hội, Chính phủ và giao lưu nhân dân. Dù chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, song hai bên vẫn duy trì hiệu quả và linh hoạt việc trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao và các cấp. Việc duy trì Cơ chế tham khảo chính trị thường niên cấp Thứ trưởng Ngoại giao đã giúp tăng cường sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau giữa hai Bộ Ngoại giao, tạo cơ hội để hai bên trao đổi quan điểm về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm và hợp tác giữa hai Bộ Ngoại giao.
Gần đây nhất, trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Singapore của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc từ ngày 24 đến 26/2/2022, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã khẳng định Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc không ngừng củng cố và phát triển quan hệ Đối tác chiến lược với Singapore. Đáp lại, Tổng thống Singapore Halimah Yacob, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long, Chủ tịch Quốc hội Singapore Tan Chuan-Jin đều khẳng định chuyến thăm của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc có ý nghĩa quan trọng, nhấn mạnh đây là chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên của một nguyên thủ nước ngoài tới Singapore kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát.
Trong các cuộc hội đàm, hội kiến, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và các lãnh đạo Singapore đều nhất trí cao về các phương hướng lớn cho quan hệ hợp tác hai nước trên tất cả các lĩnh vực, cam kết tiếp tục làm sâu sắc hơn nữa quan hệ chính trị và kinh tế thông qua việc duy trì thường xuyên các hoạt động tiếp xúc cấp cao và củng cố các cơ chế hợp tác song phương hiện có.
Ngoài ra còn nhiều chuyến thăm cấp cao gần đây đem lại hiệu quả đáng kể cho quan hệ hai nước như: Chủ tịch Quốc hội Singapore Tan Chuan-Jin thăm chính thức Việt Nam (ngày 18 đến 20/5/2022); Phó Thủ tướng Singapore Vương Thụy Kiệt thăm chính thức Việt Nam (ngày 11 đến 15/9/2022)... Trong đó, trong chuyến thăm chính thức Việt Nam (tháng 5/2022), Chủ tịch Quốc hội Singapore Tan Chuan-Jin khẳng định mối quan hệ giữa hai nước đang đi vào chiều sâu. Chủ tịch Quốc hội Tan Chuan-Jin cho biết, Singapore hiện là một trong những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam và trong tương lai sẽ không chỉ dừng lại ở đó. Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa nhân dân hai nước cũng được tăng cường. Đặc biệt, sự tin tưởng, tình hữu nghị giữa hai nước là rất quan trọng. Chủ tịch Quốc hội Tan Chuan-Jin nhấn mạnh, chuyến thăm của ông đến Việt Nam là biểu tượng của mọi điều tốt đẹp trong mối quan hệ giữa hai nước và sẽ tiếp tục phát triển trong tương lai.
Đáp lại, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Vương Đình Huệ cũng nhấn mạnh Việt Nam rất coi trọng quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước, xác định Singapore là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam trong ASEAN cả về chính trị, kinh tế. Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng nhấn mạnh Singapore là nhà đầu tư hàng đầu tại Việt Nam, Quốc hội, Chính phủ Việt Nam luôn chào đón các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có Singapore và cam kết sẽ tiếp tục đổi mới, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật, hỗ trợ giải quyết các vướng mắc đối với các dự án của doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam…
Ngoài hợp tác song phương, hai nước cũng đã hợp tác và phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, góp phần tích cực vào việc thúc đẩy liên kết, kết nối khu vực, thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao năng lực ứng phó hiệu quả và kịp thời với các thách thức đang nổi lên, tích cực đóng góp vào nỗ lực duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực.
Hai bên cũng phối hợp chặt trong khối ASEAN nhằm không ngừng nâng cao vai trò và vị thế của hai nước trong ASEAN cũng như trên thế giới, góp phần giữ vững vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc an ninh khu vực.
Hợp tác quốc phòng-an ninh giữa Việt Nam và Singapore ngày càng được tăng cường. Hai bên duy trì trao đổi đoàn cấp cao và các cơ chế đối thoại và hợp tác thường niên hiện có. Hai bên cũng thường xuyên chia sẻ quan điểm về các vấn đề an ninh chiến lược ở khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông; bảo vệ lập trường chung của ASEAN, vì hòa bình, ổn định ở khu vực; nâng cao năng lực ứng phó hiệu quả và kịp thời với các thách thức đang nổi lên, tích cực đóng góp vào an ninh và phát triển ở khu vực.
* Hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư không ngừng phát triển
Cùng với quan hệ chính trị tốt đẹp, hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước trong những năm qua không ngừng phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Hợp tác kinh tế-thương mại Việt Nam-Singapore đang là một trong những điểm sáng tiêu biểu trong khu vực Đông Nam Á.
Về hợp tác thương mại, mặc dù chịu ảnh hưởng do đại dịch COVID-19, song tổng kim ngạch thương mại giữa hai nước vẫn đạt 8,3 tỷ USD năm 2021, tăng 23,3% so với năm 2020. 9 tháng năm 2022, kim ngạch thương mại song phương đạt 6,9 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ.
Về đầu tư, Singapore luôn nằm trong nhóm những nhà đầu tư hàng đầu vào Việt Nam, đứng thứ 2/139 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Tính đến ngày 20/8/2022, các nhà đầu tư Singapore có 2.974 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt 69,9 tỷ USD, chiếm 16,3% tổng vốn đầu tư. Theo lĩnh vực, Singapore đã đầu tư vào 18 ngành, trong đó tập trung chủ yếu vào công nghiệp chế biến, chế tạo; kinh doanh bất động sản; sản xuất, phân phối điện, khí, nước, điều hòa. Theo địa bàn, Singapore có dự án đầu tư tại 50/63 tỉnh, thành của Việt Nam; dẫn đầu là Thành phố Hồ Chí Minh với 1.561 dự án, Hà Nội đứng hai với 471 dự án, thứ ba là Bình Dương với 278 dự án, tiếp theo là Bắc Ninh, Long An, Quảng Nam, Long An.
Tính đến cuối năm 2021, các nhà đầu tư Singapore đã tham gia đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng cho 11 Khu công nghiệp Việt Nam-Singapore (VSIP) ở Việt Nam, với tổng diện tích khoảng 7.517 ha. Các khu công nghiệp có vốn đầu tư của Singapore đều đi vào hoạt động, có tỷ lệ lấp đầy khoảng 83,2%, thu hút được gần 1.000 dự án với hơn 80% là dự án đầu tư nước ngoài; tổng vốn đầu tư đăng ký đạt khoảng 18,1 tỷ USD, tạo việc làm cho gần 300.000 lao động trực tiếp.
Về phía Việt Nam, tính đến tháng 7/2022, Việt Nam có 136 dự án đầu tư sang Singapore còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký hơn 538 triệu USD. Các dự án tập trung vào các lĩnh vực: Khoa học công nghệ; bán buôn bán lẻ; sửa chữa ô tô, xe máy; thông tin truyền thông; công nghiệp chế biến, chế tạo… Đáng chú ý, trong chuyến thăm Singapore của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc (tháng 2/2022), hai nước đã ký kết 5 văn kiện hợp tác giữa các Bộ trưởng và đối tác hai nước, cùng gần 30 thỏa thuận, văn bản hợp tác giữa các tỉnh, thành phố và doanh nghiệp Việt Nam với các đối tác Singapore trị giá gần 11 tỷ USD. Đây là tín hiệu khả quan cho thấy Việt Nam vẫn là điểm đến đầu tư tin cậy, hấp dẫn.
Về giao thông vận tải, Singapore là một trong những thị trường hàng không có tầm quan trọng đặc biệt với Việt Nam với dung lượng hành khách đến Việt Nam đứng thứ 6 (theo số liệu năm 2019). Hiện nay các hãng hàng không Việt Nam-Singapore đã khôi phục các chuyến bay thương mại thường lệ chở khách giữa hai nước với tuần suất thỏa thuận là 14 chuyến/tuần cho mỗi bên (tần suất khai thác thực tế trong thời gian tới theo nhu cầu mỗi nước).
Hợp tác trên các lĩnh vực khác như tài chính-ngân hàng, giáo dục-đào tạo, tài nguyên-môi trường giữa hai nước tiếp tục được tăng cường.
Hai bên cũng phối hợp chặt chẽ trong hợp tác phòng chống dịch COVID-19. Ngay từ khi dịch bệnh bùng phát, Singapore là một trong những nước ASEAN đầu tiên hỗ trợ trang thiết bị, vật tư y tế cho Việt Nam. Tháng 3/2020, Quỹ Temasek đã tặng Bộ Y tế Việt Nam 10 máy thở và 2 hệ thống máy xét nghiệm và các bộ xét nghiệm nhanh. Tiếp đó, tháng 9/2021, Singapore đã tặng Việt Nam nhiều trang thiết bị y tế quan trọng, trị giá gần 5 triệu USD. Hai bên đang tiến hành thủ tục tiếp nhận 122.400 liều vaccine AstraZeneca do Chính phủ Singapore hỗ trợ Việt Nam.
Về phía Việt Nam, khi tình hình dịch bệnh ở Singapore diễn biến phức tạp, Quốc hội Việt Nam cũng đã hỗ trợ Singapore khẩu trang; Tập đoàn Vingroup tặng Chính phủ Singapore 200 máy thở sản xuất tại Việt Nam theo bản quyền của Medtronic (Mỹ)…
Cộng đồng người Việt tại Singapore hiện có khoảng 13.000 người, nhìn chung người Việt tại Singapore là cộng đồng trí thức, tuân thủ tốt luật lệ sở tại và luôn hướng về quê hương đất nước, là cầu nối cho tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước.
Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Singapore Halimah Yacob lần này tiếp tục làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược đã được hai nước ký kết cách đây gần 10 năm; đồng thời, cụ thể hóa kết quả hợp tác giữa hai nước trong thời gian qua. Theo Đại sứ Việt Nam tại Singapore Mai Phước Dũng, trong khuôn khổ chuyến thăm này, hai nước ký kết hiệp định về đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực năng lượng tái tạo do Việt Nam là nước có nhiều tiềm năng đối với lĩnh vực này, trong khi đó Singapore cũng đang tìm kiếm nguồn cung trong khu vực. Chuyến thăm góp phần củng cố tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác nhiều mặt giữa hai nước như chính trị-ngoại giao, quốc phòng-an ninh, kinh tế, đầu tư, lao động, công nghệ…/.
An An (tổng hợp)
