Những phong trào, hoạt động mang dấu ấn lớn
Trong nhiều năm qua Đội viên TNTP và thiếu nhi Việt Nam không ngừng tu dưỡng, rèn luyện, tích cực xây dựng tổ chức Đội, góp sức nhỏ bé của mình vào sự nghiệp cách mạng chung. Các phong trào và hoạt động của Đội luôn gắn liền với sự nghiệp xây dựng CNXH, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
1. Phong trào Trần Quốc Toản (1948)
Phong trào Trần Quốc Toản do Chủ tịch Hồ Chí Minh đề xướng. Tháng 2/1948, xuất phát từ thực tế của cuộc kháng chiến chống Pháp, Bác Hồ đã viết thư cho thiếu nhi nhằm tổ chức ra Đội Trần Quốc Toản.
Phong trào Trần Quốc Toản đã phát huy truyền thống “Tương thân tương ái”, “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Phong trào tạo nên một tinh thần công tác mới thích hợp với lứa tuổi và điều kiện sinh hoạt của thiếu niên, nhi đồng, là niềm vui của tuổi thơ được góp phần thiết thực vào cuộc kháng chiến; giúp tổ chức Đội ngày càng trưởng thành hơn.
Phong trào Trần Quốc Toản đã trở thành một nội dung công tác của Đội, gắn bó với lịch sử và hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh.
2. Phong trào Kế hoạch nhỏ (1958)
Phong trào Kế hoạch nhỏ được khởi xướng năm 1958, theo sáng kiến của thiếu nhi tỉnh Sơn Tây (nay là Hà Nội) và thành phố Hải Phòng. Phong trào đã tập hợp các bạn thiếu nhi cùng tham gia làm kế hoạch nhỏ lấy tiền góp chung xây dựng “Nhà máy nhựa Tiền Phong” đặt tại Hải Phòng.
Ngày 2/12/1958, Bác Tôn Đức Thắng đã viết thư hoan nghênh sáng kiến đó và cho phép mở rộng phong trào kế hoạch nhỏ trong thiếu nhi.
Phong trào Kế hoạch nhỏ mang tính giáo dục cao, đem lại hiệu quả thiết thực trong đời sống xã hội, trong học tập và rèn luyện ý thức tiết kiệm, bảo vệ môi trường trong thiếu nhi.
Kế thừa và phát triển, qua 65 năm triển khai thực hiện, phong trào “Kế hoạch nhỏ” được điều chỉnh cho phù hợp tình hình thực tiễn với nhiều nội dung, hình thức mới phong phú, đa dạng như: tăng gia chăn nuôi, sản xuất, tiết kiệm và thu nhặt phế liệu, giấy vụn các loại… các mô hình hay, hiệu quả tiếp tục được duy trì như “Vườn rau của em”, “Đàn gà Khăn quàng đỏ”, “Xe đạp giúp bạn đến trường”, “Một triệu cuốn vở giúp bạn đến trường”, “Nuôi heo đất giúp bạn đến trường”, “Ngôi nhà khăn quàng đỏ”, “Lớp học bán trú”… góp phần giáo dục thiếu nhi về ý thức tiết kiệm, bảo vệ môi trường và tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, sẻ chia cùng cộng đồng.
3. Phong trào Nghìn việc tốt (1961)
Năm 1961, phong trào hoạt động Đội được thiếu niên, nhi đồng thực hiện sâu rộng trên mọi mặt. Để kịp thời động viên, khích lệ, liên đội Tam Sơn, Tiên Sơn, Bắc Ninh có sáng kiến dấy lên phong trào “Làm nghìn việc tốt thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy” dành danh hiệu “Cháu ngoan Bác Hồ”.
Vâng lời Bác Hồ dạy, phát huy truyền thống “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ” các thế hệ thiếu nhi đã tích cực tham gia phong trào “Nghìn việc tốt” và đã xuất hiện những tấm gương thiếu nhi tiêu biểu, những tập thể điển hình với nhiều chiến công và thành tích vượt bậc trên tất cả các mặt học tập, rèn luyện và tham gia các hoạt động xã hội như: Dũng cảm cứu bạn, giúp đỡ gia đình, chăm sóc ông bà, cha mẹ; những nhà tin học nhỏ tuổi, những huy chương vàng trên lĩnh vực thể thao...
Trong giai đoạn mới, phong trào tiếp tục được các cấp bộ Đội triển khai với các hình thưc đa dạng như: tổ chức các buổi sinh hoạt liên đội dưới cờ với chủ đề “Mỗi tuần một câu chuyện đẹp, một cuốn sách hay, một tấm gương sáng”; tổ chức sinh hoạt chuyên đề “Nói lời hay, làm việc tốt” góp phần định hướng những giá trị tốt đẹp cho thiếu nhi…
4. Phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy” (2007)
Năm 2007, hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Hội đồng Đội Trung ương phát động trong thiếu nhi cả nước cuộc vận động “Thiếu nhi Việt Nam thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy”.
Năm 2015, tại Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc lần thứ VIII, Hội đồng Đội Trung ương đã phát động trong thiếu nhi cả nước phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy”.
Thông qua phong trào, thiếu nhi có thêm điều kiện thi đua học tập, tìm hiểu, thực hiện tốt 5 điều Bác dạy; nghiên cứu, tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng của Bác để từ đó khơi dậy trong thiếu nhi niềm tự hào về truyền thống vẻ vang của Đảng, dân tộc gắn với cuộc đời, sự nghiệp và tấm gương đạo đức của Bác Hồ; nâng cao vai trò, trách nhiệm của lớp măng non đất nước trong thời kỳ mới.
Phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy” là phong trào lớn, xuyên suốt, nội dung bao trùm nhiều mặt công tác quan trọng của tổ chức Đội; đã có nhiều mô hình hay, cách làm mới, sáng tạo, hiệu quả, được cộng đồng xã hội đánh giá cao. Các nội dung trọng tâm của phong trào được đưa thành giải pháp chỉ đạo trong các chương trình công tác của Đội.
Chương trình công tác Đội và phong trào thiếu nhi các năm học được Hội đồng Đội Trung ương xây dựng, cụ thể hóa theo 5 điều Bác Hồ dạy gồm: Tạo môi trường cho thiếu nhi thực hiện lời dạy “Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào”; tạo môi trường cho thiếu nhi thực hiện lời dạy “Học tập tốt, lao động tốt”; tạo môi trường cho thiếu nhi thực hiện lời dạy “Đoàn kết tốt, kỷ luật tốt”; tạo môi trường cho thiếu nhi thực hiện lời dạy “Giữ gìn vệ sinh thật tốt”; tạo môi trường cho thiếu nhi thực hiện lời dạy “Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm”.
Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ các cấp nhằm biểu dương những thiếu nhi có thành tích xuất sắc tiêu biểu trong học tập, rèn luyện, thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng và cũng là dịp thể hiện sự quan tâm chăm lo của Đảng, Chính phủ, các cấp, các ngành và toàn xã hội đối với thế hệ măng non của đất nước. Qua đó, hàng triệu thiếu nhi tiêu biểu đã được tuyên dương tại các kỳ Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ các cấp và Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc. Trải qua 9 kỳ Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc đã có 2.614 thiếu nhi được tuyên dương là Cháu ngoan Bác Hồ cấp toàn quốc.
5. Cuộc vận động “Giúp bạn đến trường” (2008)
Năm 2008, nhằm phát huy vai trò tích cực của Đội TNTP Hồ Chí Minh trong công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục thiếu niên nhi đồng; tham gia khắc phục tình trạng học sinh bỏ học, Hội đồng Đội Trung ương triển khai trong thiếu nhi cả nước cuộc vận động "Giúp bạn đến trường".
Thông qua cuộc vận động nhằm phát huy tinh thần tương thân tương ái, chia sẻ khó khăn, giúp bạn vượt khó vươn lên trong thiếu nhi; tinh thần tình nguyện vì đàn em thân yêu của đội ngũ cán bộ phụ trách Đội, thực hiện các công trình, phần việc đem lại hiệu quả thiết thực, qua đó bổ sung kiến thức, hỗ trợ nguồn lực vật chất và tinh thần giúp đỡ học sinh bỏ học trở lại trường.
Ngoài ra còn phải kể đến các phong trào “Nói lời hay, làm việc tốt, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ”, “Hành quân theo bước chân những người anh hùng”, “Về với cội nguồn”, “Vì điểm tựa tiền tiêu”, “Áo lụa tặng bà”, “Địa chỉ nghĩa tình”... đã thu hút hàng triệu em tham gia; qua đó, các em được giáo dục, rèn luyện và bồi đắp truyền thống cách mạng, phẩm chất tốt đẹp của dân tộc Việt Nam… ./.
Phương Anh (tổng hợp)
