Ngày 17/12/2024, tròn 30 năm Vịnh Hạ Long được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên thế giới. Ba thập kỷ không quá dài, nhưng những thành tựu trong bảo tồn và phát triển Vịnh Hạ Long đã và đang chứng minh giá trị của một trong những điểm đến hấp dẫn nhất hành tinh.
[Ảnh trên: Vịnh Hạ Long nằm ở phía Tây vịnh Bắc Bộ bao gồm vùng biển đảo thuộc thành phố Hạ Long, Cẩm Phả và một phần của huyện đảo Vân Đồn của tỉnh Quảng Ninh. Ảnh: Minh Đức/TTXVN]
Vịnh Hạ Long là một trong những địa danh hiếm hoi trên thế giới 3 lần được UNESCO công nhận là Di sản thế giới, với 3 tiêu chí khác nhau. Ngày 17/12/1994, lần đầu tiên Vịnh Hạ Long trở thành Di sản Thiên nhiên thế giới nhờ giá trị thẩm mỹ và cảnh quan độc đáo. Lần thứ 2 vào năm 2000, Vịnh Hạ Long tiếp tục được vinh danh nhờ những giá trị địa chất, địa mạo đặc biệt. Và lần thứ 3 vào năm 2023, kết hợp với quần đảo Cát Bà, Vịnh Hạ Long được công nhận dựa trên tiêu chí đa dạng sinh học và hệ sinh thái, đồng thời trở thành Di sản Thế giới liên tỉnh, thành phố đầu tiên ở Việt Nam.
Với hàng nghìn đảo đá vôi nhấp nhô, những hang động kỳ bí, bãi biển hoang sơ và hệ sinh thái phong phú, Vịnh Hạ Long xứng đáng là một bức tranh thủy mặc sống động, quy tụ đầy đủ vẻ đẹp của thiên nhiên. Đây không chỉ là một cảnh quan tuyệt đẹp mà còn là một kho tàng giá trị địa chất, địa mạo độc đáo với hệ thống hang động, động đá vôi hàng triệu năm tuổi.
Giá trị của Vịnh Hạ Long còn nằm ở sự đa dạng sinh học, với hơn 435 loài thực vật, 500 loài động vật biển và 200 loài san hô. Đặc biệt có 45 loài động thực vật được xác định là đặc hữu, nghĩa là chúng chỉ tồn tại ở Vịnh Hạ Long mà không xuất hiện ở bất cứ nơi nào khác trên thế giới. Sự tồn tại của các loài đặc hữu đã chứng minh tính độc đáo và quan trọng của khu vực này trong bảo tồn đa dạng sinh học toàn cầu mà UNESCO đánh giá rất cao.
Không chỉ có giá trị nổi bật về mặt thiên nhiên, Vịnh Hạ Long còn chứa đựng giá trị văn hóa và lịch sử sâu sắc. Các tài liệu nghiên cứu cho thấy, vùng biển này gắn kết mạnh mẽ với các cộng đồng dân cư. Khu vực Vịnh Hạ Long được xác định là một trong những cái nôi cư trú của người Việt cổ với dấu tích sớm nhất từ nền văn hóa Soi Nhụ (niên đại cách nay từ 18.000-7.000 năm), tiếp đến là văn hóa Cái Bèo (niên đại từ 7.000-5.000 năm) và văn hóa Hạ Long (niên đại từ 5.000-3.500 năm).
Có thể nói, Vịnh Hạ Long là một chứng nhân sống động của mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, với các tập tục, tín ngưỡng lễ hội và lối sống lâu đời vẫn được bảo tồn và phát huy trong cộng đồng. Các giá trị đó đã và đang góp phần làm gia tăng giá trị đặc sắc, chiều sâu, tính toàn vẹn, xác thực của Di sản thế giới Vịnh Hạ Long.
Trong suốt ba thập kỷ qua, vẻ đẹp kỳ vĩ của Vịnh Hạ Long không chỉ là niềm tự hào của tỉnh Quảng Ninh mà còn của cả Việt Nam, trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn nhất hành tinh.