Sáng 2/11/2023, tỉnh Điện Biên đã tổ chức Công bố quyết định và trao Giấy chứng nhận của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công nhận “Lễ cúng dòng họ của người Mông trắng” và nghệ thuật trình diễn dân gian “Múa của người Lào” ở Điện Biên là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Như vậy đến nay, tỉnh Điện Biên đã có tổng cộng 18 di sản được công nhận là di sản cấp quốc gia.
Theo Quyết định số 1403/QĐ-BVHTTDL và Quyết định số 1405/QĐ-BVHTTDL ngày 1/6/2023 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tập quán xã hội và tín ngưỡng Lễ cúng dòng họ của người Mông trắng tại huyện Tuần Giáo và Nghệ thuật trình diễn dân gian múa của người Lào huyện Điện Biên và Điện Biên Đông được vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Lễ cúng dòng họ là một nghi lễ đặc sắc và độc đáo của người Mông. Lễ cúng tích hợp nhiều yếu tố văn hóa bản địa, thắm đượm các giá trị nhân văn. Mỗi lần tổ chức lễ hội là một dịp thuận lợi để bà con, anh em trong dòng họ, trong bản trao đổi kinh nghiệm làm ăn, thắt chặt tinh thần đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng xã hội.
Người Mông quan niệm ngày được chọn tổ chức Lễ cúng dòng họ là ngày xấu trong năm nên cần tổ chức làm lễ cúng để cầu may, giải hạn, xua đi những điều xấu, không may mắn, rủi ro của năm. Đồng thời, qua tổ chức lễ cũng là dịp để mọi người bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên đã che chở, phù hộ cho gia đình, dòng họ, bản làng được khỏe mạnh, yên ấm. Mặt khác, đây cũng là dịp để cả dòng họ xum họp một nhà, cùng sẻ chia những thành quả lao động sau những ngày vất vả mưu sinh. Qua đó tăng cường tình đoàn kết, cùng nhau vượt qua mọi khó khăn thử thách của cuộc sống, đưa dòng họ phát triển vươn lên cùng xã hội.
Nghệ thuật múa của người Lào được thực hành, gìn giữ và phát huy tại 16 bản, thuộc 9 xã của 2 huyện Điện Biên và Điện Biên Đông. Nghệ thuật trình diễn múa dân gian của người Lào có từ xa xưa, được hình thành, phát triển thông qua lao động, sản xuất, sự giao tiếp của cộng đồng, là kết quả sáng tạo của nhiều thế hệ, được tồn tại, lưu giữ trong nhân dân. Mỗi điệu múa chứa đựng những nội dung khác nhau nhưng nhìn chung đều vươn tới khát vọng cuộc sống thanh bình, đầm ấm, hạnh phúc, yên vui quên đi mọi vất vả, khó khăn trong cuộc sống./.