(Trong ảnh: Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà (giữa) cùng Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam thực hiện nghi thức ký kết Tuyên bố chung AIPA 44. Ảnh: Đào Trang - P/v TTXVN tại Indonesia)
Từ ngày 7 đến 9/8/2023, Đại hội đồng Liên nghị viện Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á lần thứ 44 (AIPA-44) đã diễn ra tại Jakarta (Indonesia) với sự tham dự của 568 đại biểu, trong đó có Chủ tịch Quốc hội của 9 nước thành viên ASEAN, đại diện 17 nước quan sát viên và khách mời, cùng 9 tổ chức quốc tế…
Với chủ đề “Nghị viện chủ động thích ứng vì một ASEAN ổn định và thịnh vượng”, AIPA-44 đề cao khả năng thích ứng của các nghị viện ASEAN trong bối cảnh khu vực và quốc tế có nhiều biến động, nhấn mạnh đối thoại và tham vấn, tăng cường phối hợp giữa kênh lập pháp và hành pháp, góp phần củng cố đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN.
AIPA-44 đã thảo luận nhiều vấn đề quan trọng, trong đó có nhu cầu giảm căng thẳng địa chính trị do cạnh tranh giữa các cường quốc ở Đông Nam Á; tình hình Myanmar; nỗ lực xây dựng nền kinh tế xanh, năng lượng tái tạo ở Đông Nam Á nhằm hỗ trợ xử lý khủng hoảng khí hậu; thúc đẩy sự tham gia mạnh mẽ hơn của giới thanh niên vào các diễn đàn chính trị, trong đó có nghị viện. Bên cạnh đó, AIPA-44 cũng là diễn đàn để các nghị sĩ ASEAN chia sẻ kinh nghiệm và quan điểm nhằm xây dựng tương lai tốt đẹp hơn cho khu vực.
Sau 3 ngày họp, AIPA-44 đã bế mạc vào ngày 9/8. Phát biểu tại phiên bế mạc, Chủ tịch Hội đồng Đại biểu Nhân dân Indonesia (DPR, tức Hạ viện) Puan Maharani khẳng định rằng AIPA-44 đã cho thấy ngoại giao nghị viện có thể góp phần vào việc duy trì hòa bình, xây dựng lòng tin, giảm căng thẳng địa chính trị trong khu vực, cũng như củng cố niềm tin vào đối thoại, đàm phán ngoại giao để giải quyết khác biệt giữa các nước, thay vì xung đột và bạo lực.
Tại phiên bế mạc, Chủ tịch Hạ viện Indonesia Puan Maharani đã trao búa Chủ tịch AIPA và cờ luân lưu cho Chủ tịch Quốc hội Lào Saysomphone Phomvihane. Dự kiến Lào sẽ tổ chức Đại hội đồng AIPA-45 vào tháng 10/2024.
Việc Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Vương Đình Huệ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam tham dự hội nghị AIPA-44 đã cho thấy sự chủ động, tích cực và có trách nhiệm của Việt Nam trong tham gia vào các cơ chế hợp tác đa phương, trong đó có AIPA. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã có bài phát biểu quan trọng tại Phiên họp toàn thể thứ nhất Đại hội đồng AIPA-44, đưa ra các đề xuất, trong đó nhấn mạnh việc tăng cường đoàn kết, thúc đẩy vai trò trung tâm và giá trị chiến lược của ASEAN, tranh thủ sự ủng hộ của các đối tác và cộng đồng quốc tế trong bảo đảm môi trường hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.
Theo Chủ tịch Quốc hội, Nghị viện các nước ASEAN cần tiếp tục nâng cao vai trò xây dựng luật, tạo hành lang pháp lý thuận lợi và tăng cường vai trò giám sát Chính phủ các nước ASEAN triển khai thành công các Kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng ASEAN năm 2025 và hướng tới Tầm nhìn sau năm 2025. AIPA cần tiếp tục đổi mới, trở thành kênh hợp tác nghị viện có hiệu quả, phối hợp tốt giữa kênh nghị viện và chính phủ các nước; tiếp tục chú trọng tăng cường quan hệ với các quan sát viên, góp phần hóa giải những thách thức.