Nghệ sĩ Nhân dân Tường Vi (tên đầy đủ là Trương Tường Vi) sinh năm 1938 tại thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam. Bà là ca sĩ-nhạc sĩ nổi tiếng của dòng nhạc cách mạng Việt Nam. Bà được xem là người thể hiện ca khúc “Cô gái vót chông” hay nhất và ấn tượng nhất với đoạn staccato (kỹ thuật bật nốt trong thanh nhạc) giả tiếng chim rừng đại ngàn Tây Nguyên. Bà qua đời ngày 11/5/2024, hưởng thọ 86 tuổi.
[Ảnh trên: Nghệ sĩ Nhân dân Tường Vi. Ảnh: Ngô Lịch-TTXVN]
Nghệ sĩ Nhân dân Tường Vi tốt nghiệp khoa Thanh nhạc của Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam) năm 1967. Năm 1974, bà theo học tiếp tại Nhạc viện Sofia, Bulgaria. Những năm kháng chiến, ca sĩ Tường Vi theo Đoàn văn công đi biểu diễn nhiều nơi trên các chiến trường. Bà thu âm nhiều ca khúc nổi tiếng như: “Tiếng đàn Ta Lư”, “Cô gái vót chông”, “Em là hoa Pơ Lang”, “Người con gái sông La”… Bà cũng là một trong số ít ca sĩ được nhiều lần biển diễn trước Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Cả cuộc đời gắn bó với màu áo lính, mang tiếng hát phục vụ chiến sĩ trên chiến trường, đến khi hòa bình lập lại, Nghệ sĩ Nhân dân Tường Vi lại tiếp tục mang lời ca tiếng hát phục vụ nhân dân. Sau này, bà làm giảng viên giảng dạy tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, từng đào tạo nhiều nghệ sĩ nổi tiếng. Bà còn là Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam (1962-1982), Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Liên hiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam (1962-1982).
Bà từng đoạt nhiều giải thưởng trong và ngoài nước như Huy chương Vàng tại Liên hoan giọng hát hay toàn quốc (1962), Huy chương Vàng tại liên hoan ca nhạc quốc tế Xô-phi-a (1968)..
Với những đóng góp cho sự nghiệp âm nhạc nước nhà, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú vào năm 1984, cũng trong năm này, bà được phong hàm Trung tá. Đến năm 1993, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. Bà còn được tặng Huân chương Quân công hạng ba, Huân chương Lao động hạng ba, Huân chương Chiến công hạng Nhì, Huân chương Kháng chiến hạng Nhất. Nghệ sĩ Nhân dân Tường Vi còn là nghệ sĩ hiếm hoi có vinh dự được ghi tên trong Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam, xuất bản năm 1996.