Ngày 24/9/2023, Tổng thống Emmanuel Macron tuyên bố Pháp sẽ chấm dứt hợp tác quân sự với Niger và rút 1.500 binh sĩ khỏi quốc gia Tây Phi vào cuối năm nay. Quyết định của Pháp được đưa ra sau cuộc đảo chính ở Niger hồi tháng 7 vừa qua.
Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình TF1 và France 2, Tổng thống Macron xác nhận: “Pháp đã quyết định triệu hồi Đại sứ tại Niger và chấm dứt hợp tác quân sự với Niger”. Ông khẳng định Paris vẫn coi Tổng thống bị lật đổ Mohammed Bazoum là nhà lãnh đạo hợp pháp của Niger.
Trước đó hồi tháng 7/2023, quân đội Niger đã đảo chính, tuyên bố phế truất Tổng thống Bazoum. Ông Bazoum vốn được bầu làm Tổng thống Niger vào năm 2021, lên nắm quyền vào thời điểm quốc gia này đang chìm trong nghèo đói. Kể từ khi giành độc lập năm 1960, tại Niger đã xảy ra nhiều cuộc đảo chính cũng như nhiều âm mưu giành quyền lực khác, trong đó có cả các hành động nhằm vào chính ông Bazoum. Niger là nước thuộc khu vực Tây Phi, giữ vai trò chính trong cuộc chiến của phương Tây chống lại lực lượng nổi dậy trong vùng Sahel. Cuộc đảo chính gần đây nhất ở nước này xảy ra hồi tháng 2/2010, lật đổ Tổng thống khi đó là ông Mamadou Tandja.
Sau những diễn biến mang tính bất ổn tại Niger, Liên hợp quốc và nhiều nước lên án hành vi vi phạm trật tự hiến pháp tại Niger. Cũng kể từ sau cuộc đảo chính ở Niger hồi tháng 7 vừa qua, Pháp tuyên bố sẽ chấm dứt hợp tác quân sự và cắt mọi khoản hỗ trợ phát triển dành cho Niger. Trong những tháng gần đây, quan hệ giữa Pháp và Niger luôn ở mức thấp nhất.
Trong khi đó, chính quyền quân sự Niger từ sau cuộc đảo chính cũng tuyên bố hủy bỏ các thỏa thuận quân sự với Pháp, yêu cầu Paris rút quân. Ngày 1/9/2023, chính quyền quân sự Niger ra tuyên bố cho rằng Pháp can thiệp vào công việc nội bộ của nước này thông qua hỗ trợ Tổng thống bị phế truất Mohamed Bazoum, đồng thời ra lệnh trục xuất ngay lập tức Đại sứ Pháp tại nước này Sylvain Itte. Đến đêm ngày 23/9/2023, chính quyền quân sự Niger tuyên bố cấm “máy bay Pháp” bay qua không phận của quốc gia Tây Phi, nêu rõ không phận Niger “mở cửa cho tất cả các chuyến bay thương mại trong nước và quốc tế, ngoại trừ máy bay Pháp hoặc máy bay do Pháp thuê, trong đó có các chuyến bay của hãng hàng không Air France”.
Sau nhiều tuần căng thẳng, Đại sứ Pháp tại Niger ngày 27/9 đã rời khỏi thủ đô Niamey của Niger.
Những diễn biến tại Niger được cho là có thể ảnh hưởng không nhỏ đến các hoạt động chống khủng bố của Pháp ở khu vực Sahel và tầm ảnh hưởng của Paris trong khu vực này. Tuy nhiên, Tổng thống Macron vẫn nhấn mạnh rằng Pháp sẽ “không thể bị những kẻ đảo chính bắt làm con tin”.
