Tạo động lực mới cho quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt Việt Nam-Lào
Hà Nội (TTXVN 9/4/2023) Nhận lời mời của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào, Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Thongloun Sisoulith, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ thăm chính thức Lào vào ngày 10 và 11/4/2023. Đây là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng trên cương vị mới, diễn ra trong bối cảnh quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào tiếp tục phát triển bền vững, ngày càng đi vào chiều sâu.
* Khắc sâu tình hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt
Cùng tựa lưng vào dãy Trường Sơn, từ xa xưa, hai nước Việt Nam và Lào đã có quan hệ láng giềng bền chặt. Mối quan hệ này có nguồn gốc từ cuộc đấu tranh giải phóng của hai nước khỏi kẻ xâm lược chung, đó chính là cội nguồn của tình đoàn kết vĩ đại và luôn được nhân dân cả hai nước vô cùng coi trọng. Trong mọi hoàn cảnh, người dân hai nước luôn chia ngọt sẻ bùi, cùng sát cánh bên nhau theo phương châm có phúc cùng hưởng, có họa cùng chia.
Mối quan hệ này chính thức được thiết lập vào ngày 5/9/1962, mở ra một chương mới trong sự nghiệp củng cố và phát triển hơn nữa mối quan hệ giữa hai nước Việt Nam-Lào. Không chỉ bắt nguồn từ sự gần gũi về địa lý, sẻ chia trong lịch sử đấu tranh chống kẻ thù chung, quan hệ Việt Nam-Lào còn phát triển từ sự hợp tác chặt chẽ, hỗ trợ lẫn nhau trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước.
Trong những thập niên qua, mối quan hệ truyền thống tốt đẹp, sự gắn bó thủy chung giữa nhân dân hai nước Việt Nam-Lào được Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kaysone Phomvihane (Cay-xỏn Phôm-vi-hản) và Chủ tịch Suphanouvong (Xu-pha-nu-vông) đặt nền móng, được các thế hệ lãnh đạo kế tục của hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước dày công vun đắp, đã trở thành tài sản vô giá của cả hai dân tộc và là quy luật phát triển chung của hai nước trên con đường phát triển đất nước phồn vinh, nhân dân ấm no, hạnh phúc.
Chủ tịch Kaysone Phomvihane từng đánh giá: “Trong lịch sử cách mạng thế giới, có nhiều tấm gương sáng về tình cảm quốc tế vô sản, nhưng chưa có khi nào và chưa có ở nơi đâu tồn tại mối quan hệ đoàn kết chiến đấu đặc biệt lâu dài và toàn diện như mối quan hệ Lào-Việt Nam”.
Chủ tịch Suphanouvong thì khẳng định: "Tình nghĩa Việt-Lào cao hơn núi, dài hơn sông, rộng hơn biển cả, sáng hơn trăng rằm, ngát hương thơm hơn đóa hoa nào thơm nhất".
Còn Chủ tịch Hồ Chí Minh thì đúc kết mối quan hệ đặc biệt, quý báu và thiêng liêng này trong 4 câu thơ bất hủ: “Thương nhau mấy núi cũng trèo. Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua. Việt-Lào, hai nước chúng ta. Tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long”.
Nhìn lại chặng đường lịch sử hào hùng đã qua, Việt Nam và Lào có thể tự hào về quá trình hình thành và phát triển của mối quan hệ đặc biệt, hiếm có giữa hai dân tộc.
Trong thời kỳ kháng chiến cứu nước, quân đội và nhân dân hai nước đã luôn đồng cam cộng khổ, cùng sát cánh bên nhau trong một chiến hào trên tinh thần “hạt muối cắn đôi, cọng rau bẻ nửa” với một tình cảm tin cậy, chí tình chí nghĩa, trước sau như một. Nhờ quan hệ đặc biệt đó, quân đội và nhân dân hai nước đã cùng đoàn kết giành hết thắng lợi này đến thắng lợi khác mà đỉnh cao là Đại thắng mùa Xuân 1975 tại Việt Nam và Chiến thắng ngày 2/12/1975 tại Lào.
Hòa bình lập lại, quan hệ giữa hai nước chuyển từ đoàn kết trong chiến đấu chống kẻ thù chung sang quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân Cách mạng Lào. Đặc biệt, ngày 18/7/1977, Việt Nam và Lào đã ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác, khẳng định tình đoàn kết đặc biệt trước sau như một, hợp tác, ủng hộ, giúp đỡ lẫn nhau trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của mỗi nước. Đây là văn kiện có ý nghĩa lịch sử trọng đại, đánh dấu bước phát triển mới, toàn diện của mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước Việt-Lào. Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác không chỉ giúp thiết lập nền tảng pháp lý vững chắc cho việc tăng cường và mở rộng mối quan hệ đặc biệt Việt Nam-Lào trong thời kỳ mới, mà còn giúp tạo cơ sở để hai nước tiến tới ký kết hàng loạt các thỏa thuận hợp tác sau này. Hơn 45 năm qua, Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác đã trở thành cơ sở chính trị, pháp lý quan trọng để không ngừng củng cố và phát triển quan hệ giữa hai nước, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của mỗi nước.
Trong quá trình hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau sau chiến tranh, Việt Nam đã cử nhiều đoàn chuyên gia sang giúp bạn Lào bảo đảm an ninh, ổn định đời sống, khôi phục sản xuất và phát triển kinh tế. Quan hệ hợp tác, giúp đỡ, hỗ trợ đó được thực hiện trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau; đề cao ý chí tự lực, tự cường, hợp tác bình đẳng và cùng có lợi. Kể từ khi hai nước bắt đầu công cuộc đổi mới hơn 3 thập niên trước, hai nước tiếp tục đoàn kết, kề vai sát cánh, giúp đỡ lẫn nhau trên mọi lĩnh vực và cùng đạt được nhiều thành tựu to lớn trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
Sự gắn bó đó không chỉ giúp quan hệ chính trị giữa Việt Nam-Lào ngày càng phát triển, đi vào chiều sâu và tạo sự tin cậy lẫn nhau, đảm bảo vai trò, quy định hướng đi chung cho quan hệ của hai nước, mà còn tạo điều kiện để quan hệ hợp tác giữa hai nước ngày càng phát triển mạnh mẽ và rộng khắp trong mọi lĩnh vực.
* Kế thừa và phát triển mối quan hệ tốt đẹp Việt Nam-Lào
Ngày nay, dù tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, khó khăn, song quan hệ giữa hai nước Viêt Nam-Lào vẫn vững chắc, gắn bó, ngày càng phát triển và được nâng lên tầm chất lượng mới.
Hai nước nâng quan hệ từ “truyền thống” lên thành “truyền thống vĩ đại” vào tháng 2/2019 nhân chuyến thăm Lào của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng. Đây là dấu mốc có ý nghĩa lịch sử quan trọng, tạo bước đột phá mới trong quan hệ hợp tác giữa hai nước. Từ đây, quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam-Lào ngày càng trở nên gắn bó keo sơn, đổi mới và phát triển.
Trong những năm qua, lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước tăng cường gặp gỡ, thường xuyên trao đổi đoàn, đặc biệt trong năm 2022 và 2023, hai nước duy trì tiếp xúc, trao đổi cấp cao thường xuyên trên tất cả các kênh, như: Thủ tướng Lào Phankham Viphavanh thăm chính thức Việt Nam, kết hợp khai mạc Năm Đoàn kết hữu nghị Việt Nam-Lào 2022 và đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 44 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào (tháng 1/2022); Phó Chủ tịch nước Lào Pany Yathotou thăm Việt Nam (tháng 4/2022); Thường trực Ban Bí thư, Phó Chủ tịch nước Lào Bounthong Chitmany thăm Việt Nam, dự Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Lào, Lào-Việt Nam và 45 năm Ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam-Lào (tháng 6/2022); Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith đồng chủ trì Hội nghị tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật cho các trưởng bản tiêu biểu hai bên biên giới Việt Nam-Lào (tổ chức tại Nghệ An, tháng 12/2022)…
Về phía Việt Nam có chuyến thăm chính thức Lào của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn (tháng 4/2022); Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thăm chính thức Lào (tháng 5/2022); Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng thăm Lào, dự Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Lào, Lào-Việt Nam và 45 năm Ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam-Lào (tháng 6/2022); Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm chính thức Lào và đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 45 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào (tháng 1/2023)…
Thông qua các chuyến thăm và làm việc lẫn nhau đã khẳng định quyết tâm tăng cường, nâng cao mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Lào-Việt Nam trong tình hình mới, phù hợp với tình hình thực tế của mỗi nước.
Đặc biệt, mới đây nhất, chuyến thăm chính thức Lào đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hồi tháng 1/2023 đánh dấu việc khép lại thành công “Năm đoàn kết hữu nghị Việt Nam-Lào, Lào-Việt Nam 2022”. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng là lãnh đạo cấp cao nước ngoài đầu tiên thăm Lào trong năm 2023 và đối tác nước ngoài đầu tiên mà đồng chí Sonexay Siphandone chủ trì đón sau khi nhậm chức Thủ tướng Lào. Kỳ họp Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào lần thứ 45 vừa qua cũng là kỳ họp đầu tiên được tổ chức trở lại tại Lào sau 4 năm liên tiếp diễn ra tại Việt Nam. Trong khuôn khổ chuyến thăm này, hai bên đã ký kết 10 văn kiện hợp tác nhằm thúc đẩy hơn nữa quan hệ hai nước trên các lĩnh vực ngoại giao kinh tế, đối tác số, tương trợ tư pháp dân sự, giáo dục-đào tạo, tài chính-ngân hàng, y tế, giao thông đường thủy và hợp tác bồi dưỡng cán bộ đối ngoại.
Hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và Lào cũng liên tục được quan tâm, thúc đẩy, trở thành nền tảng lâu dài trong quan hệ Việt-Lào. Năm 2021, mặc dù đại dịch COVID-19 bùng phát đã tác động nghiêm trọng tới hai nước nhưng kim ngạch thương mại vẫn đạt 1,34 tỷ USD, tăng 30,2% so với năm 2020. Năm 2022, kim ngạch thương mại đạt 1,703 tỷ USD, tăng 24% so với năm 2021. Đây là con số ấn tượng, vượt kỳ vọng lãnh đạo cấp cao hai nước đề ra tại Kỳ họp Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào lần thứ 44 (là khoảng 1,6 tỷ USD).
Về đầu tư, tính đến tháng 1/2023, Việt Nam tiếp tục là một trong ba nhà đầu tư lớn nhất tại Lào, với 217 dự án đầu tư còn hiệu lực tại Lào, tổng vốn đăng ký khoảng 4,7 tỷ USD. Hai bên đạt tiến triển tích cực trong triển khai một số dự án quan trọng như Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh Xaysomboun, Học viện Tài chính kế toán Dongkhamxang giai đoạn III, Trường dạy nghề tỉnh Khammouan, Công viên hữu nghị Việt-Lào tại Vientiane, Trường chính trị Công an nhân dân tại Vientiane và một số công trình, dự án khác.
Ngoài ra, hai bên tiếp tục hợp tác chặt chẽ trong các lĩnh vực an ninh-quốc phòng, góp phần duy trì ổn định chính trị, an ninh, trật tự xã hội của mỗi nước và khu vực biên giới hai nước. Hợp tác giáo dục-đào tạo, văn hóa, du lịch… tiếp tục được tăng cường, nhất là sau khi hai nước kiểm soát tốt dịch bệnh COVID-19 và mở cửa trở lại. Hợp tác địa phương, nhất là các địa phương có chung biên giới giữa hai nước luôn được tăng cường.
Trên các diễn đàn hợp tác khu vực và quốc tế, hai nước Việt Nam-Lào luôn phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau; tiếp tục tăng cường hợp tác, phối hợp với các nước thành viên ASEAN khác trong việc xây dựng Cộng đồng ASEAN và duy trì đoàn kết, đồng thuận của ASEAN trong các vấn đề chiến lược ở khu vực… Việt Nam đã hỗ trợ hiệu quả Lào đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEM 2012, ASEAN 2016 và nhiều hội nghị quốc tế quan trọng khác. Lào đã tích cực ủng hộ Việt Nam trong vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc 2020-2021…
* Tạo xung lực mới cho quan hệ Việt Nam-Lào
Trải qua hơn 60 năm, quan hệ đặc biệt giữa hai nước láng giềng thân thiết luôn luôn được các được các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước gây dựng, vun đắp trong suốt chiều dài lịch sử; cùng sát cánh bên nhau trên tinh thần đồng chí, anh em trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc trước đây, cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.
Chính vì mối quan hệ hết sức đặc biệt đó mà Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã chọn Lào là quốc gia đầu tiên tới thăm trên cương vị mới để tiếp tục khẳng định chính sách nhất quán của Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao nhất cho mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện Việt Nam-Lào.
Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt, trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực đang diễn biết hết sức phức tạp, gây ra nhiều khó khăn và thách thức, chuyến thăm Lào của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng cũng thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ, toàn diện của Việt Nam đối với công cuộc đổi mới, phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, hội nhập quốc tế của nước bạn Lào.
Trong chuyến thăm lần này, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng sẽ dự Lễ đón chính thức, hội đàm và cùng Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào chứng kiến Lễ ký văn kiện hợp tác; hội kiến với Thủ tướng và Chủ tịch Quốc hội Lào; tiếp Chủ tịch Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước, Chủ tịch Trung ương Hội hữu nghị Lào-Việt Nam; dự chiêu đãi chính thức của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào; thăm Đại sứ quán Việt Nam tại Lào và gặp một số đại diện cộng đồng ta tại Lào.
Những hoạt động quan trọng này sẽ giúp tạo ra xung lực mới cho quan hệ hợp tác Việt Nam-Lào tất cả các kênh và lĩnh vực hợp tác; góp phần triển khai hiệu quả các thỏa thuận cấp cao của hai Đảng, hai nước, trong đó có Thỏa thuận Chiến lược hợp tác Việt Nam-Lào giai đoạn 2021-2030 và Hiệp định về hợp tác song phương Việt Nam-Lào giai đoạn 2021-2025.../.
An Ngọc (tổng hợp)
