Hà Nội (TTXVN 4/1/2024) Nhận lời mời của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Sonexay Siphandone và Phu nhân thăm chính thức Việt Nam, kết hợp đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 46 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào vào ngày 6 và 7/1/2024. Chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam của Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone lần này diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai nước tiếp tục gắn bó và phát triển tốt đẹp, góp phần đưa quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào tiếp tục phát triển bền vững, ngày càng đi vào chiều sâu.
* Mối quan hệ mẫu mực, trong sáng, thủy chung, gắn bó
Việt Nam và Lào là hai nước láng giềng, núi sông liền một dải. Hai dân tộc có nhiều nét tương đồng về văn hóa, nhất là truyền thống giàu lòng nhân ái, bao dung, tôn trọng các giá trị cộng đồng.
Mối quan hệ truyền thống tốt đẹp, sự gắn bó thủy chung giữa nhân dân hai nước Việt Nam-Lào được Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kaysone Phomvihane (Cay-xỏn Phôm-vi-hản) và Chủ tịch Suphanouvong (Xu-pha-nu-vông) đặt nền móng, được các thế hệ lãnh đạo kế tục của hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước dày công vun đắp, đã trở thành tài sản vô giá của cả hai dân tộc và là quy luật phát triển chung của hai nước trên con đường phát triển đất nước phồn vinh, nhân dân ấm no, hạnh phúc. Hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 5/9/1962. Kể từ đó đến nay, quan hệ hai nước luôn gắn bó bền chặt.
Đặc biệt, ngày 18/7/1977, Việt Nam và Lào ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác, khẳng định tình đoàn kết đặc biệt trước sau như một, hợp tác, ủng hộ, giúp đỡ lẫn nhau trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của mỗi nước. 46 năm qua, Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác đã trở thành cơ sở chính trị, pháp lý quan trọng để không ngừng củng cố và phát triển quan hệ giữa hai nước, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của mỗi nước.
Hai nước nâng quan hệ từ “truyền thống” lên thành “truyền thống vĩ đại” vào tháng 2/2019 nhân chuyến thăm Lào của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng. Đây là dấu mốc có ý nghĩa lịch sử quan trọng, tạo bước đột phá mới trong quan hệ hợp tác giữa hai nước. Từ đây, quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam-Lào ngày càng trở nên gắn bó keo sơn, đổi mới và phát triển.
Trong những năm qua, lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước tăng cường gặp gỡ, thường xuyên trao đổi đoàn trên tất cả các kênh, gần đây có: chuyến thăm chính thức Lào của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn (tháng 4/2022); Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thăm chính thức Lào (tháng 5/2022); Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng thăm Lào, dự Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Lào, Lào-Việt Nam và 45 năm Ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam-Lào (tháng 6/2022); Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm chính thức Lào, đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 45 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào và bế mạc “Năm Đoàn kết hữu nghị Việt Nam-Lào, Lào-Việt Nam 2022” (tháng 1/2023), dự Hội nghị cấp cao Ủy hội sông Mekong quốc tế (MRC) lần thứ 4 tại Viêng Chăn (ngày 5/4/2023), gặp Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone tại: Hội nghị cấp cao ASEAN-42 tại Indonesia (tháng 5/2023), ăn sáng làm việc cùng Thủ tướng Lào và Thủ tướng Campuchia tại Hội nghị cấp cao ASEAN-43 tại Indonesia (tháng 9/2023), gặp Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone tại Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC tại Saudi Arabia (tháng 10/2023), và tại Hội nghị cấp cao ASEAN-Nhật Bản tại Nhật Bản (tháng 12/2023)…; Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng thăm chính thức Lào (tháng 4/2023), gặp Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao Vành đai Con đường lần thứ 3 tại Bắc Kinh, Trung Quốc (tháng 10/2023); Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ gặp Chủ tịch Quốc hội Lào Saysomphone Phomvihane nhân dịp tham dự Đại hội đồng AIPA-44 tổ chức tại thủ đô Jakarta, Indonesia (tháng 8/2023); Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tham dự Hội nghị cấp cao Quốc hội ba nước Campuchia-Lào-Việt Nam (CLV) lần thứ nhất, thăm và làm việc tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (tháng 12/2023)…
Về phía Lào có: Thủ tướng Lào Phankham Viphavanh thăm chính thức Việt Nam, kết hợp khai mạc Năm Đoàn kết hữu nghị Việt Nam-Lào 2022 và đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 44 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào (tháng 1/2022); Phó Chủ tịch nước Lào Pany Yathotou thăm chính thức Việt Nam (tháng 4/2022); Thường trực Ban Bí thư, Phó Chủ tịch nước Lào Bounthong Chitmany thăm Việt Nam, dự Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Lào, Lào-Việt Nam và 45 năm Ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam-Lào (tháng 6/2022); Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith đồng chủ trì Hội nghị tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật cho các trưởng bản tiêu biểu hai bên biên giới Việt Nam-Lào (tổ chức tại Nghệ An, tháng 12/2022); Phó Chủ tịch Quốc hội Lào Khambay Damlath thăm, làm việc tại Việt Nam (tháng 2/2023); Tổng Bí thư Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith dự Cuộc gặp cấp cao Việt Nam-Campuchia-Lào tại Hà Nội (tháng 9/2023); Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith thăm Việt Nam và đồng chủ trì Tham vấn Chính trị cấp Bộ trưởng Ngoại giao lần thứ 10 (tháng 11/2023)…
Thông qua các chuyến thăm và làm việc đã khẳng định quyết tâm tăng cường, nâng cao mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Lào-Việt Nam trong tình hình mới, phù hợp với tình hình thực tế của mỗi nước.
Hai bên hiện đang phối hợp thực hiện hiệu quả Thỏa thuận giữa hai Bộ Chính trị và Kỳ họp lần thứ 45 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào (tháng 1/2023); tích cực triển khai Hiệp định về hợp tác song phương Việt Nam-Lào giai đoạn 2021-2025 và Chiến lược hợp tác Việt Nam-Lào giai đoạn 2021-2030; phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ lẫn nhau thực hiện tốt Nghị định thư về hợp tác giai đoạn 2020-2024 và Kế hoạch hợp tác năm 2023 về quốc phòng và an ninh…
Trên các diễn đàn hợp tác khu vực và quốc tế, hai nước Việt Nam-Lào luôn phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn hợp tác khu vực và quốc tế, nhất là trong khuôn khổ ASEAN, Liên hợp quốc và các cơ chế tiểu vùng. Hai nước tăng cường hợp tác, phối hợp với các nước thành viên ASEAN khác trong việc xây dựng Cộng đồng ASEAN và duy trì đoàn kết, đồng thuận của ASEAN trong các vấn đề chiến lược ở khu vực…
* Tiếp tục vun đắp quan hệ hữu nghị vĩ đại Việt Nam-Lào ngày càng phát triển
Hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và Lào liên tục được quan tâm, thúc đẩy, trở thành nền tảng lâu dài trong quan hệ Việt-Lào. Năm 2021, mặc dù đại dịch COVID-19 bùng phát đã tác động nghiêm trọng tới hai nước nhưng kim ngạch thương mại vẫn đạt 1,34 tỷ USD, tăng 30,2% so với năm 2020. Năm 2022, kim ngạch thương mại đạt 1,703 tỷ USD, tăng 24% so với năm 2021. 11 tháng năm 2023 đạt 1,5 tỷ USD. Triển vọng và dư địa cho hợp tác thương mại giữa hai nước vẫn còn nhiều. Trong vài năm tới, trao đổi thương mại song phương có thể đạt mốc 2 tỷ USD nếu duy trì được đà tăng trưởng như hiện nay.
Về đầu tư, tính đến tháng 12/2023, Việt Nam đứng thứ 3 về đầu tư tại Lào (sau Trung Quốc, Thái Lan) với 241 dự án đầu tư còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký là 5,47 tỷ USD. Các dự án của Việt Nam tại Lào đang phát huy hiệu quả trong nhiều lĩnh vực, như thủy điện, kết cấu hạ tầng, hàng không, tài chính, ngân hàng, viễn thông, nông nghiệp…, không chỉ góp phần tăng cường kết nối kinh tế hai nước, mà còn đóng góp vào phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập kinh tế quốc tế của mỗi nước. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp đã tham gia tài trợ cho cộng đồng, tổng giá trị lũy kế đến nay đạt hơn 100 triệu USD, để xây dựng trường học, bệnh xá, đường, nhà tái định cư... cho người dân vùng dự án, bà con nghèo vùng sâu, vùng xa.
Ở chiều ngược lại, Lào hiện có 11 dự án đầu tư đang triển khai ổn định tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký đạt trên 71,13 triệu USD (tính lũy kế đến tháng 11/2023). Doanh nghiệp Lào được các cơ quan chức năng của Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam.
Hợp tác văn hóa, giáo dục-đào tạo và phát triển nguồn nhân lực cũng luôn được Đảng, Nhà nước của hai nước dành sự quan tâm đặc biệt. Khoảng 14.600 lưu học sinh Lào đang học tập, nghiên cứu tại Việt Nam, đồng thời Lào cũng đào tạo hàng nghìn sinh viên Việt Nam. Đội ngũ cán bộ này, trong đó nhiều người đã trở thành những nhà lãnh đạo, quản lý và nhà nghiên cứu xuất sắc, đã đóng góp quan trọng vào công cuộc phát triển của mỗi nước.
Hai nước tích cực thực hiện Đề án hợp tác giáo dục Việt Nam-Lào giai đoạn 2021-2030; Nghị định thư về hợp tác đào tạo Việt Nam-Lào giai đoạn 2022-2027; Kế hoạch hợp tác văn hóa-nghệ thuật và du lịch giai đoạn 2021-2025 và hỗ trợ Lào xây dựng Chiến lược phát triển thể thao Lào giai đoạn 2023-2030…
Hợp tác địa phương, khoa học-công nghệ, môi trường, y tế, văn hóa-xã hội giữa hai nước cũng thu nhiều kết quả tích cực. Hai bên tiếp tục hợp tác chặt chẽ trong các lĩnh vực an ninh-quốc phòng, góp phần duy trì ổn định chính trị, an ninh, trật tự xã hội của mỗi nước và khu vực biên giới hai nước…
Chặng đường lịch sử hào hùng hơn 60 năm qua đã chứng minh mối quan hệ mẫu mực, trong sáng, thủy chung, gắn bó giữa Việt Nam và Lào là quy luật phát triển chung, là nhân tố quyết định thắng lợi của cách mạng mỗi nước và trở thành tài sản chung của hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước.
Chuyến thăm chính thức Việt Nam và đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 46 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Lào của Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone lần này tiếp tục góp phần nâng cao hiệu quả hợp tác song phương, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, an ninh, quốc phòng, giáo dục, đào tạo…, thúc đẩy thực hiện có hiệu quả các Thỏa thuận cấp cao của hai Đảng, hai nước./.
An Ngọc (tổng hợp)
