Tiếp nối truyền thống, xây dựng Đội TNTP Hồ Chí Minh vững mạnh

Ngày 15/5/1941 tại thôn Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, Hội Nhi đồng Cứu quốc (nay là Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh) được thành lập với 5 đội viên đầu tiên do Nông Văn Dền (bí danh là Kim Đồng) làm đội trưởng. 82 năm qua, lớp lớp các thế hệ đội viên đã không ngừng rèn luyện, phấn đấu trưởng thành trở thành những công dân có ích góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

* Đội TNTP Hồ Chí Minh

Từ khi thành lập Đảng và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn quan tâm đến lực lượng thanh thiếu nhi, có nhiều chủ trương và giải pháp để tập hợp, tổ chức, vận động họ hòa vào làn sóng cách mạng của cả dân tộc đấu tranh giành độc lập tự do và xây dựng Tổ quốc.

Tháng 10/1930, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ nhất đã đề cập đến tổ chức thiếu nhi và thiếu niên cách mạng Hồng nhi Đoàn, giao cho Đoàn Thanh niên phụ trách.

Ngày 26/3/1931 tại Hội nghị lần thứ hai của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ra Nghị quyết thành lập tổ chức Đoàn Thanh niên và giao cho Đoàn phụ trách thiếu nhi. 

Ngày 15/5/1941, tại thôn Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, Hội Nhi đồng Cứu quốc được thành lập và là thành viên của Mặt trận Việt Minh, hoạt động theo điều lệ của Mặt trận Việt Minh với nội dung "Dự bị đánh Tây, đánh Nhật làm cho Việt Nam hoàn toàn độc lập".

Ngày đầu tiên thành lập, Đội có 5 đội viên: Nông Văn Dền mang bí danh là Kim Đồng - Đội trưởng; Nông Văn Thàn là Cao Sơn; Lý Văn Tịnh là Thanh Minh; Lý Thị Nì là Thủy Tiên và Lý Thị Xậu là Thanh Thủy.

 Từ ngày thành lập đến nay, Đội đã trải qua nhiều lần đổi tên cho phù hợp với yêu cầu của từng giai đoạn cách mạng và nguyện vọng của thiếu niên, nhi đồng:

- Năm 1941: Hội Nhi đồng Cứu quốc (sau đó đổi là Đội Thiếu nhi Cứu quốc).

- Tháng 3/1951: Đội Thiếu nhi tháng Tám.

- Ngày 4/11/1956: Đội Thiếu niên Tiền phong Việt Nam.

- Ngày 30/1/1970, thể theo nguyện vọng của thiếu niên, nhi đồng cả nước, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ra Nghị quyết cho Đội được mang tên Bác Hồ kính yêu: Đội TNTP Hồ Chí Minh.

* Góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước

Sau ngày thành lập, vâng theo lời Bác dạy, cùng cha anh làm cách mạng, Đội Thiếu nhi cứu quốc được thành lập ở khắp các địa phương trong cả nước. Bên cạnh việc tập hợp, giáo dục thiếu niên nhi đồng, các Đội Thiếu nhi Cứu quốc đã tham gia cách mạng góp phần vào thắng lợi của cách mạng Tháng Tám 1945.

Các đội viên, thiếu nhi tích cực tham gia hoạt động cách mạng như làm liên lạc, trinh sát, bảo vệ trật tự trị an, bảo vệ xóm làng, tham gia lao động, xoá mù chữ... đã lập công xuất sắc, như: Đội thiếu niên du kích Đình Bảng, Đội thiếu nhi Bát Sắt (Hà Nội), Đội Thiếu nhi Thành Huế, Đội Thiếu nhi Đồng Tháp Mười... nhiều đội viên thiếu nhi anh hùng xuất hiện như Kim Đồng, Dương Văn Nội, Phạm Ngọc Đa, Vừ A Dính... của thời kỳ chống Pháp đã trở thành những gương sáng cho các thế hệ thiếu nhi Việt Nam noi theo, làm sáng ngời trang sử của Đội TNTP.

Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, lớp lớp thiếu nhi Việt Nam ở hai miền Nam, Bắc đã góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, như: Phong trào Trần Quốc Toản do Bác Hồ phát động năm 1948 (đến nay đã trở thành phong trào truyền thống của Đội và ngày càng phát triển, có ý nghĩa xã hội rộng lớn); phong trào “Vì miền Nam ruột thịt”, “Việc nhỏ, chí lớn, chống Mỹ cứu nước”, “Làm nghìn việc tốt thực hiện 5 Điều Bác Hồ dạy”. Nhiều đội viên thiếu niên tiền phong đã trở thành dũng sĩ diệt Mỹ, diệt nguỵ, xây dựng xóm làng, như: Trần Văn Thọ, Nguyễn Bá Ngọc, Kơpa Kơlơng, Trần Văn Uẩn...

Vâng lời Bác dạy: “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ/Tùy theo sức của mình/Để tham gia kháng chiến/Để giữ gìn hoà bình”, Đội viên TNTP và thiếu nhi Việt Nam đã không ngừng tu dưỡng và rèn luyện, tích cực xây dựng tổ chức Đội, góp phần tạo nên những trang sử vàng chói lọi trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.

82 năm qua, đội viên thiếu niên tiền phong và thiếu nhi Việt Nam đã không ngừng tu dưỡng và rèn luyện, tích cực xây dựng tổ chức Đội, góp sức nhỏ bé của mình vào sự nghiệp cách mạng chung. Suốt những năm qua, các phong trào và hoạt động của Đội luôn gắn liền với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, gắn liền với mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đội đã tổ chức các hoạt động giáo dục phù hợp với lửa tuổi theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, dưới sự hướng dẫn của các anh chị phụ trách, tạo cho thiếu niên nhi đồng biết vượt khó để học tập tốt, rèn luyện tốt, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, Cháu ngoan Bác Hồ, mai này trở thành người công dân mới, góp phần xây dựng Tổ quốc Việt Nam giàu đẹp.

Phong trào “Kế hoạch nhỏ” (1958) để lao động, tiết kiệm làm ra của cải vật chất như xây dựng Nhà máy nhựa Thiếu niên Tiền phong (1959 đi vào hoạt động), Đoàn tàu lửa chạy trên đường sắt Thống Nhất (1979), Khách sạn Khăn quàng đỏ (1987)... và hàng nghìn công trình khác ở các địa phương đã tạo nên những cơ sở vật chất văn hóa cho thiếu nhi và xã hội. Phong trào xây dựng Hợp tác xã Măng non, lập các quỹ “Vì bạn nghèo”, “Hỗ trợ tài năng trẻ”, quỹ Vừ A Dính, Đôrêmon, Giải thưởng Kim Đồng... đã thu hút hàng tỷ đồng nhằm giúp đỡ hàng triệu bạn có hoàn cảnh khó khăn có thêm điều kiện sinh hoạt và học tập, hoà nhập với cộng đồng. Các phong trào “Nói lời hay, làm việc tốt, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, Cháu ngoan Bác Hồ”; phong trào “Hành quân theo bước chân những người anh hùng”, “Về với cội nguồn”, “Vì điểm tựa tiền tiêu”, “Áo lụa tặng bà”, “Địa chỉ nghĩa tình”... đã thu hút hàng triệu em tham gia. Thông qua các hoạt động đó, các em được tự rèn luyện và được giáo dục những truyền thống cách mạng, những phẩm chất tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

Kế thừa truyền thống, Đội TNTP Hồ Chí Minh ngày nay đã có những bước phát triển mới với hơn 8,2 triệu đội viên, hơn 4,1 triệu thiếu niên và hơn 4,6 triệu nhi đồng; hơn 24.200 tổng phụ trách trong các trường học, cán bộ phụ trách thiếu nhi ở địa bàn dân cư (tính đến tháng 12/2020); hàng ngàn cán bộ chuyên trách và đội ngũ cộng tác viên hoạt động trong các cơ sở Đội, Nhà thiếu nhi, đang ngày đêm miệt mài chăm lo cho sự phát triển của thế hệ măng non đất nước.

82 năm qua, những trang vàng sử Đội và hào khí truyền thống của Đội TNTP Hồ Chí Minh ngày càng sáng rọi. Lịch sử đó, truyền thống đó gắn liền với phong trào thiếu nhi Việt Nam và là một bộ phận không thể tách rời trong lịch sử Đảng, lịch sử dân tộc và lịch sử Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh... Với những cống hiến của Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh và thiếu niên, nhi đồng Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng và Nhà nước đã tặng Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh nhiều phần thưởng cao quý như: Huân chương Hồ Chí Minh nhân dịp kỷ niệm 40 năm Ngày thành lập Đội (tháng 5/1981) và Huân chương Sao vàng nhân dịp kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Đội (tháng 5/2001). Thành tích đó đã đánh dấu một mốc son trên con đường phát triển của Đội TNTP Hồ Chí Minh và lớp lớp thiếu nhi Việt Nam.

* Tiếp tục dành sự quan tâm đặc biệt cho thiếu niên, nhi đồng và công tác trẻ em

Trong những năm gần đây, Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành tiếp tục dành sự quan tâm đặc biệt cho thiếu niên, nhi đồng và công tác trẻ em. Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 42-CT/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2030”; Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015-2020”; Kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII thông qua Luật Trẻ em, trong đó có nhiều quy định, chế tài cụ thể để bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em. Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em.

Cuối năm 2017, Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI đã đặt ra hai chỉ tiêu về bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng: Hỗ trợ, giúp đỡ 1,5 triệu thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn; xây dựng mới tại mỗi xã, phường, thị trấn ít nhất một điểm sinh hoạt, vui chơi cho thanh, thiếu nhi (tương đương khoảng hơn 10 nghìn điểm sinh hoạt, vui chơi tính trên cả nước). Quán triệt nghị quyết, từ năm 2018 đến năm 2022, tổ chức Đoàn các cấp trên cả nước đã xây mới hơn 12,4 nghìn điểm sinh hoạt, vui chơi cho thanh, thiếu nhi; hỗ trợ, giúp đỡ hơn 3,8 triệu thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn, với tổng giá trị hơn 2,6 nghìn tỷ đồng, đạt hơn 253% chỉ tiêu đề ra.

Nhằm phát huy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề liên quan đến trẻ em, thực hiện Quyết định 1235/QĐ-TTg ngày 03/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chương trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em về các vấn đề liên quan đến trẻ em giai đoạn 2016-2020, Trung ương Đoàn đã chỉ đạo Hội đồng Đội Trung ương triển khai thí điểm mô hình “Hội đồng trẻ em” giai đoạn 2017-2020. Sau 3 năm triển khai thực hiện, mô hình Hội đồng trẻ em đã góp phần nâng cao nhận thức của cấp ủy, chính quyền, các ban ngành, đoàn thể và toàn xã hội về vai trò quan trọng của công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục thiếu niên, nhi đồng. Từ 5 mô hình thí điểm ban đầu, sau 3 năm, cả nước đã xây dựng được 14 mô hình trẻ em cấp tỉnh và 17 mô hình trẻ em cấp huyện. Sau thì điểm, mô hình được triển khai rộng rãi tại các tỉnh, thành phố trong cả nước./.

          Phương Anh (tổng hợp)