Tổng Bí thư Hà Huy Tập: Nhà lãnh đạo cách mạng tài năng, nhà lý luận xuất sắc của Đảng

Hà Nội (TTXVN 23/4/2024) Với 35 năm tuổi đời (1906-1941), 16 năm hoạt động cách mạng, gần 2 năm làm Tổng Bí thư của Đảng (từ 7/1936 đến 3/1938), đồng chí Hà Huy Tập đã có những đóng góp to lớn cho Đảng và cách mạng Việt Nam. Đồng chí là tấm gương sáng về lòng yêu nước, thương dân, suốt đời phấn đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc.

* Từ một trí thức yêu nước trở thành một nhà lãnh đạo cách mạng tài năng

Đồng chí Hà Huy Tập sinh ngày 24/4/1906 trong một gia đình nhà Nho nghèo ở xã Cẩm Hưng, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh. Xuất thân từ một vùng quê hiếu học, giàu truyền thống yêu nước và cách mạng, Hà Huy Tập luôn là học trò xuất sắc ở các cấp học; sớm trở thành thầy giáo và nhà hoạt động cách mạng thuộc lớp tiền bối của Đảng.

Cuối năm 1925, đồng chí tham gia Hội Phục Việt-một tổ chức yêu nước lúc bấy giờ. Cũng từ thời gian này, đồng chí Hà Huy Tập đã tham gia hoạt động trong nhiều tổ chức có vai trò và ảnh hưởng quan trọng tới việc ra đời Đảng Cộng sản Việt Nam.

Khi các tổ chức Đảng bị địch phá vỡ sau cao trào 1930-1931, đồng chí đã góp phần tích cực vào việc khôi phục Ban lãnh đạo của Đảng và các tổ chức Đảng trong hoàn cảnh hết sức khó khăn. Đồng chí là người chuẩn bị và tổ chức Đại hội lần thứ I của Đảng. Đại hội đã thông qua Báo cáo chính trị, Điều lệ Đảng, Điều lệ của các tổ chức quần chúng và nhiều văn kiện quan trọng khác.

Khi Ban Chấp hành Trung ương và tổ chức Đảng nhiều nơi trong nước một lần nữa bị kẻ thù phá vỡ, đồng chí đã tích cực hoạt động, khôi phục và bắt liên lạc với các tổ chức Đảng ở trong nước, thành lập lại Ban Chấp hành Trung ương của Đảng. Trong vòng một năm, đồng chí Hà Huy Tập đã triệu tập và chủ trì ba Hội nghị Trung ương (3/1937, 9/1937 và 3/1938). Các Hội nghị này đã tổng kết tình hình, đề xuất nhiều chủ trương, biện pháp quan trọng, lãnh đạo, đưa phong trào đấu tranh cách mạng tiến lên những bước mới. Đến trước Hội nghị Trung ương tháng 3/1938, Đảng ta dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương do đồng chí Tổng Bí thư Hà Huy Tập đứng đầu đã khôi phục được các cơ quan lãnh đạo của cả ba Xứ ủy và nhiều tỉnh ủy ở các địa bàn trọng điểm trong cả nước, tạo cơ sở về tổ chức và lực lượng để Đảng ta vững bước tiến lên trong các giai đoạn sau.

Đồng chí Hà Huy Tập còn có công lao lớn trong xây dựng và phát triển phong trào cách mạng của Đảng ta thời kỳ Mặt trận Dân chủ. Với cương vị là Tổng Bí thư (7/1936 - 3/1938) đồng chí đã cùng với Trung ương Đảng nắm bắt kịp thời tình hình trong nước và quốc tế, giải quyết đúng đắn nhiều vấn đề chiến lược, sách lược của cách mạng nước ta trong thời kỳ này. Đây là yếu tố quyết định tạo nên phong trào đấu tranh dân chủ mạnh mẽ, phong phú ở nước ta những năm 1937-1938, một trong những phong trào cách mạng sôi nổi, rầm rộ, một cuộc tập dượt lớn của Đảng ta trong việc vận động, tập hợp và tổ chức quần chúng đấu tranh, tạo cơ sở để đi đến thắng lợi của Cách mạng tháng Tám sau này.

 * Nhà lý luận xuất sắc của Đảng

Qua thực tiễn trong phong trào cách mạng sôi động của giai cấp công nhân và toàn dân tộc, bằng trí tuệ nhạy cảm, sự nhạy bén chính trị và ngòi bút sắc bén, đồng chí Hà Huy Tập đã thể hiện là một nhà lý luận chính trị sắc sảo, giữ vị trí quan trọng trong hoạt động báo chí, xuất bản. Đồng chí là người sáng lập, tổng biên tập của nhiều tờ báo, cơ quan ngôn luận của Trung ương Đảng, tích cực nghiên cứu lịch sử Đảng. Ở tuổi 23, đồng chí đã hoàn thành cuốn Sơ thảo lịch sử phong trào cộng sản ở Đông Dương, tổng kết sâu sắc thực tiễn cách mạng Việt Nam trong những năm đầu do Đảng lãnh đạo.

Đồng chí còn viết nhiều tác phẩm khác, như: Vì một Mặt trận nhân dân Đông Dương, Vì sao cần ủng hộ Mặt trận bình dân bên Pháp... Đây là những tác phẩm lý luận và chính trị có giá trị to lớn trong lịch sử Đảng ta.

Bằng ngòi bút đầy tính chiến đấu dưới nhiều bút danh khác nhau, đồng chí Hà Huy Tập còn viết nhiều bài đăng báo. Các bài viết của đồng chí đã góp phần làm sáng tỏ và tuyên truyền cho đường lối của Đảng, nêu cao truyền thống đấu tranh anh dũng của Đảng, chống lại các luận điệu xuyên tạc của kẻ thù, đem lại niềm tự hào, tin tưởng cho quần chúng cách mạng ở thời điểm cách mạng thoái trào. Bên cạnh đó, tư duy và sự nhạy bén chính trị của đồng chí Hà Huy Tập còn thể hiện ở quan điểm dân tộc, giai cấp, coi đây là một điều kiện cơ bản dẫn tới mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

 * Tấm gương về người chiến sĩ cộng sản kiên trung, bất khuất

Từ một trí thức yêu nước, đi theo con đường cách mạng và trở thành Tổng Bí thư của Đảng ở tuổi 30, đồng chí Hà Huy Tập đã tỏ rõ năng lực dự báo tình hình, nắm bắt thời cơ, tận dụng mọi điều kiện thuận lợi cùng với các cơ quan lãnh đạo của Đảng ta lúc đó đưa ra những quyết sách phù hợp; đồng thời, trực tiếp chỉ đạo các hoạt động của Đảng, biến thời cơ thành hiện thực, dấy lên cao trào đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ, hòa bình và chống chiến tranh đế quốc ở nước ta những năm 1936-1939.

Trong hoạt động cách mạng, đồng chí đã vượt qua mọi khó khăn gian khổ, chấp nhận mọi thử thách, sẵn sàng hy sinh vì lý tưởng cộng sản cao đẹp, vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Tháng 5/1938, đồng chí Hà Huy Tập bị địch bắt. Đối mặt với nhiều án tù của thực dân đế quốc, trong đó có án tử hình, thường xuyên bị kẻ thù rình rập, bao vây, khống chế, thậm chí bị giam cầm, tra tấn dã man, nhưng đồng chí Hà Huy Tập vẫn kiên trung, bất khuất, giữ vững niềm tin và ý chí chiến đấu của người cộng sản. Trước tòa án của kẻ thù, một Hà Huy Tập đầy hiên ngang và kiên trung đã khảng khái tuyên bố: "Tôi chẳng có gì phải hối tiếc. Nếu còn sống tôi sẽ tiếp tục hoạt động".

Ngày 28/8/1941, thực dân Pháp đưa đồng chí Hà Huy Tập ra bắn cùng với các đồng chí khác tại Bà Điểm, Hóc Môn, Gia Ðịnh. Đồng chí đã anh dũng hy sinh trước mũi súng tàn bạo của kẻ thù ở tuổi 35.

Cuộc đời hoạt động cách mạng oanh liệt của đồng chí Hà Huy Tập tuy ngắn ngủi, nhưng những đóng góp của đồng chí cho sự nghiệp cách mạng của Đảng ta và dân tộc ta là rất quan trọng và to lớn. Sự nghiệp cách mạng vẻ vang của đồng chí đã để lại cho chúng ta bài học vô cùng quý giá về lý tưởng cộng sản, về tinh thần học tập, rèn luyện, phấn đấu không ngừng, về ý chí chiến đấu đến hơi thở cuối cùng vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc, ấm no của nhân dân. Tinh thần và sự nghiệp cách mạng vẻ vang của đồng chí Hà Huy Tập sống mãi cùng với Đảng, Tổ quốc và nhân dân ta.

Sau này, đánh giá công lao của đồng chí Hà Huy Tập và các nhà cách mạng tiền bối, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Các đồng chí ta như đồng chí Trần Phú, đồng chí Ngô Gia Tự, đồng chí Lê Hồng Phong, đồng chí Nguyễn Thị Minh Khai, đồng chí Hà Huy Tập, đồng chí Nguyễn Văn Cừ, đồng chí Hoàng Văn Thụ và nhiều đồng chí khác đã đặt lợi ích của Đảng, của cách mạng, của giai cấp, của dân tộc lên trên hết, lên trước hết. Các đồng chí ấy đã vui vẻ hy sinh hết thảy, hy sinh cả tính mệnh mình cho Đảng, cho giai cấp, cho dân tộc. Các đồng chí ấy đã đem xương máu của mình vun tưới cho cây cách mạng, cho nên cây cách mạng đã khai hoa, kết quả tốt đẹp như ngày nay. Tất cả chúng ta phải noi theo gương anh dũng, gương chí công vô tư ấy, mới xứng đáng là người cách mạng” (*).

Đảng ta, nhân dân ta mãi mãi tưởng nhớ và tự hào về đồng chí Tổng Bí thư Hà Huy Tập, người chiến sĩ Cộng sản kiên trung, nhà lãnh đạo tài năng, nhà lý luận xuất sắc của Đảng, người con ưu tú của dân tộc./.

Minh Duyên

(*) Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995, tập 6, tr. 159-160.