Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức Trung Quốc (30/10 - 1/11/2022): Tiếp tục phát triển quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc

Hà Nội (TTXVN 29/10/2022) Nhận lời mời của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Tập Cận Bình, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao của Đảng và Nhà nước thăm chính thức Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc) từ ngày 30/10 đến 1/11/2022. Chuyến thăm nhằm triển khai tích cực, mạnh mẽ đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng ta, tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, tin cậy chính trị giữa hai Đảng Cộng sản, hai Nhà nước và nhân dân hai nước, đưa quan hệ hai nước bước sang giai đoạn phát triển mới, đồng thời góp phần tích cực vào việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển.

          * Hữu nghị, hợp tác là dòng chảy chính

          Việt Nam và Trung Quốc là hai nước láng giềng gần gũi có nhiều nét tương đồng về văn hóa, xã hội. Hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 18/1/1950. Trong chặng đường 72 năm qua, mặc dù có những lúc thăng trầm, nhưng hữu nghị, hợp tác vẫn là dòng chảy chính, trở thành tài sản chung quý báu của hai dân tộc, góp phần duy trì xu thế phát triển ổn định quan hệ hữu nghị truyền thống Việt-Trung, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước.

          Ðặc biệt, kể từ khi bình thường hóa năm 1991 đến nay, quan hệ Việt Nam-Trung Quốc đã phát triển sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực, từ chính trị, kinh tế đến văn hóa, an ninh, quốc phòng. Giao lưu và tiếp xúc cấp cao được duy trì thường xuyên bằng nhiều hình thức linh hoạt. Qua các chuyến thăm và tiếp xúc, lãnh đạo cấp cao hai Ðảng, hai nước đã đạt nhiều nhận thức chung quan trọng, góp phần củng cố và tăng cường tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác toàn diện trên các lĩnh vực, là định hướng chiến lược nền tảng, lâu dài cho sự phát triển lành mạnh, ổn định của quan hệ Việt-Trung. Hai bên đã xác định phát triển quan hệ hai nước theo phương châm “Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai” (năm 1999) và tinh thần “Láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt” (năm 2005). Năm 2008, hai bên nhất trí thiết lập khuôn khổ quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc, khung hợp tác cao nhất, nội hàm sâu rộng nhất trong quan hệ của Việt Nam với các nước trên thế giới. Trung Quốc cũng là quốc gia đầu tiên cùng Việt Nam xây dựng khuôn khổ hợp tác này.

         Trong bối cảnh môi trường hợp tác toàn cầu chịu nhiều tác động tiêu cực từ các cuộc xung đột và đại dịch, song những cuộc trao đổi, tiếp xúc cấp cao Việt Nam-Trung Quốc vẫn diễn ra thường xuyên với nhiều hình thức linh hoạt đã giúp thúc đẩy tăng cường tin cậy chính trị giữa hai Đảng, hai nhà nước.

          Trên kênh Đảng, hai bên duy trì tiếp xúc cấp cao và thiết lập cơ chế hợp tác, giao lưu giữa các Ban Đảng ở Trung ương. Cụ thể, từ năm 2020-2022, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã 4 lần điện đàm với Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình (tháng 1/2020, tháng 9/2020, tháng 2/2021, tháng 9/2021); Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc điện đàm với Chủ tịch nước Tập Cận Bình (tháng 5/2021); Thủ tướng Phạm Minh Chính đã 3 lần điện đàm với Thủ tướng Lý Khắc Cường (tháng 6/2021, tháng 1/2022 và tháng 9/2022); Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Vương Đình Huệ hội đàm trực tuyến với Ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc (Chủ tịch Nhân đại-Chủ tịch Quốc hội) Lật Chiến Thư (tháng 6/2021)... Ngoài ra, nhân các sự kiện chính trị quan trọng của hai Đảng, như dịp Đại hội XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam và dịp kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc (năm 2021), hai bên đều có những hình thức chúc mừng đặc biệt, thể hiện sự coi trọng cao độ đối với quan hệ Việt Nam-Trung Quốc... Gần đây nhất, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gửi điện chúc mừng đồng chí Tập Cận Bình tái cử Tổng Bí thư khóa XX Đảng Cộng sản Trung Quốc (tháng 10/2022).

          Lãnh đạo các ban Đảng ở Trung ương hai nước cũng duy trì trao đổi, tiếp xúc thường xuyên dưới nhiều hình thức linh hoạt. Hai bên cũng thường xuyên phối hợp tổ chức Hội thảo lý luận giữa hai Đảng, nhằm trao đổi kinh nghiệm và thực tiễn về công tác xây dựng Đảng, quản lý đất nước. Đến nay, hai bên đã tổ chức được 16 cuộc Hội thảo lý luận.

          Trên kênh Nhà nước, hai nước tiếp tục hợp tác hiệu quả, thực chất. Giao lưu, hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam với Nhân Ðại Trung Quốc, giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với Chính hiệp Trung Quốc và giữa các Bộ, ngành như ngoại giao, quốc phòng, công an không ngừng được tăng cường. Trên tinh thần tăng cường hợp tác toàn diện trên các lĩnh vực phù hợp với lợi ích căn bản và lâu dài của nhân dân hai nước, các phiên họp hằng năm của Ủy ban Chỉ đạo hợp tác song phương Việt Nam-Trung Quốc (thành lập vào tháng 11/2006) đã phát huy hiệu quả trong việc điều phối tổng thể các lĩnh vực hợp tác, góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc nảy sinh; thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác thực chất giữa hai nước tiếp tục phát triển ổn định, cân bằng, bền vững.

          Tại các diễn đàn đa phương, Việt Nam và Trung Quốc tích cực phối hợp, thúc đẩy hòa bình, ổn định và hợp tác tại khu vực và trên thế giới, đặc biệt là tại diễn đàn ASEAN và Liên hợp quốc.

           * Hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư - điểm sáng trong quan hệ hai nước

          Việc xây dựng quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện đã tạo ra môi trường quan hệ hợp tác chính trị tốt đẹp, ổn định, góp phần tạo động lực và nền tảng quan trọng cho việc hợp tác phát triển kinh tế, đặc biệt là phát triển thương mại song phương. Việc hai bên duy trì thường xuyên các cơ chế hợp tác kinh tế thương mại song phương đã kịp thời giải quyết các vấn đề trong quan hệ thương mại giữa hai nước, đưa quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại song phương phát triển ngày càng ổn định theo hướng cân bằng, bền vững hơn.

          Trong những năm qua, hợp tác thương mại tiếp tục là điểm sáng trong quan hệ hai nước. Kể từ năm 2004, Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Năm 2018, kim ngạch thương mại song phương đạt 106,7 tỷ USD, tăng hơn 3.300 lần so với năm 1991; năm 2019 đạt 117 tỷ USD. Năm 2020 được đánh giá là “năm u ám” của nền kinh tế thế giới khi đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp gây ảnh hưởng nặng nề tới kinh tế toàn cầu cũng như tình hình sản xuất, kinh doanh và đời sống, xã hội của cả hai nước, song với sự lãnh đạo, chỉ đạo linh hoạt, hiệu quả của Chính phủ và sự sáng tạo của các doanh nghiệp, hoạt động thương mại Việt Nam-Trung Quốc vẫn duy trì đà tăng trưởng và là một trong những điểm sáng trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam với các nước trên thế giới. Theo đó, tổng kim ngạch thương mại hai nước năm 2020 đạt 133,09 tỷ USD, tăng 13,82% so với năm 2019. Năm 2021 đạt 165,9 tỷ USD, tăng 24,6% so với năm 2020. Trong 8 tháng năm 2022, kim ngạch xuất nhập khẩu Việt-Trung đạt 117,4 tỷ USD, tăng 10,8% so với cùng kỳ năm 2021.

          Xuất khẩu hoa quả của Việt Nam sang Trung Quốc đạt được nhiều tiến triển nổi bật, trong đó mặt hàng chanh leo Việt Nam đã được thí điểm xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc kể từ tháng 7/2022 và sầu riêng tươi xuất khẩu từ Việt Nam cũng đã chính thức thông quan những chuyến xe đầu tiên hồi tháng 9/2022.

          Năm 2022, hai bên tiến tới ký kết nhiều văn bản hợp tác, gồm: Hiệp định Hợp tác kinh tế kỹ thuật về cung cấp khoản viện trợ không hoàn lại giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Trung Quốc cho tài khóa 2020; Nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với sầu riêng xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc; hay Thỏa thuận hợp tác về Dự án nghiên cứu so sánh môi trường địa chất và tai biến địa chất biển khu vực châu thổ sông Hồng và châu thổ sông Trường Giang…

          Về đầu tư, tính lũy kế đến ngày 20/8/2022, Trung Quốc đứng thứ 6/139 quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư FDI vào Việt Nam với 3.453 dự án còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký đạt 22,42 tỷ USD. Riêng 8 tháng của năm 2022, Trung Quốc đứng thứ 4/94 quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 143 dự án, tổng vốn đạt 1,4 tỷ USD.

          Ngoài hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, sự hợp tác trong lĩnh vực y tế, đặc biệt là phòng, chống dịch COVID-19, cũng được xem là một điểm sáng trong quan hệ hai nước. Đến cuối năm 2021, Trung Quốc đã viện trợ cho Việt Nam 7,3 triệu liều và cung cấp thương mại khoảng 45 triệu liều vaccine…

          Hợp tác văn hóa, giáo dục, du lịch, giao lưu nhân dân, đặc biệt là giao lưu giữa thế hệ trẻ hai nước Việt Nam-Trung Quốc, ngày càng đi vào thực chất, giúp tăng cường hiểu biết lẫn nhau, tăng cường tình hữu nghị giữa hai Đảng, hai nước và nhân dân hai nước. Hai bên cũng tổ chức nhiều hoạt động giao lưu khác như Liên hoan nhân dân biên giới Việt-Trung, Diễn đàn nhân dân Việt-Trung, Giao lưu hữu nghị giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc, hợp tác giữa các địa phương, nhất là các tỉnh, khu biên giới được tăng cường với nhiều hình thức đa dạng... Các hoạt động này đã góp phần củng cố nền tảng hữu nghị vững chắc cho quan hệ Việt Nam-Trung Quốc tiếp tục phát triển lành mạnh, ổn định.

          Có thể thấy, những thành quả trong quan hệ Việt Nam-Trung Quốc trong 72 năm qua là tài sản quý báu của nhân dân hai nước. Trong thời gian tới, Việt Nam sẵn sàng cùng Trung Quốc tăng cường hơn nữa tin cậy chính trị, đi sâu hợp tác trên các lĩnh vực, giúp quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc phát triển ổn định, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, đồng thời, đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển của khu vực và thế giới.

          Chuyến thăm chính thức Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ ngày 30/10 đến 2/11/2022 tiếp tục khẳng định chủ trương nhất quán của Việt Nam coi trọng quan hệ với Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại, mong muốn phát triển lâu dài, ổn định, ngày càng hiệu quả, thực chất theo tinh thần nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước; đồng thời làm rõ những quan tâm, lập trường đúng đắn, các lợi ích chính đáng của Việt Nam./.

Phước Sang (tổng hợp)