Trận Làng Vây (6-7/2/1968)

Sau khi ta chiếm được ngã ba Cu Bốc, điểm cao 471 và Huội San mà quân địch không có biểu hiện tăng viện, Bộ tư lệnh chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh quyết định tổ chức trận then chốt tiến công cứ điểm Làng Vây, nhằm giải phóng đoạn đường 9 từ quận lị Hướng Hoá đến biên giới (Việt - Lào), bao vây cô lập địch ở Tà Cơn, kéo lực lượng địch ra giải tỏa, tạo thời cơ đánh viện.
Làng Vây nằm ở phía tây quận lị Hướng Hoá, là một cứ điểm mạnh trong hệ thống phòng thủ Đường 9 - Khe Sanh của địch, tiền đồn bảo vệ cụm cứ điểm Tà Cơn. Cứ điểm được xây dựng trên 2 điểm cao 320 và 420 cách căn cứ Làng Vây cũ (đã bị ta tiêu diệt tháng 5.1967) 2 km, do 1 tiểu đoàn biệt kích và thám báo quân đội Sài Gòn đóng giữ. Điểm cao 420, vị trí tiền tiêu do 1 trung đội thám báo đảm nhiệm. Điểm cao 320, cứ điểm chính, được chia thành 6 khu vực với 21 lô cốt và nhiều hầm trú ẩn, hầm ngầm, nhà hộp liên kết với nhau bằng các đường hào và chiến hào; có hàng rào ngăn cách giữa các khu và 6 lớp rào kẽm gai xen lẫn các bãi mìn bảo vệ xung quanh. Lực lượng địch gồm 4 đại đội thám báo 101, 102, 103, 104 và một số cố vấn Mĩ (tổng số khoảng 700 quân). Cứ điểm được trận địa pháo ở Tà Cơn, cụm pháo ở điểm cao 241 và không quân chi viện. Sau khi ta đánh Huội San, địch phát hiện ta có xe tăng nên đã tăng cường cho Làng Vây nhiều súng chống tăng M72.
Lực lượng ta tham gia trận đánh gồm: Trung đoàn 24 (thiếu 1 tiểu đoàn) thuộc Sư đoàn 304 được tăng cường Tiểu đoàn Bộ binh 3 (Trung đoàn 101, Sư đoàn 325), Tiểu đoàn Pháo binh 2 (Trung đoàn 675), 2 tiểu đoàn công binh, Tiểu đoàn Xe tăng 198 (thiếu, có 16 xe PT-76), 2 đại đội đặc công, 1 đại đội súng máy phòng không, 1 trung đội súng phun lửa. Trung đoàn hạ quyết tâm tiến công địch trên ba hướng (nam, tây và đông bắc) trong đó, hướng nam là hướng tiến công chủ yếu; hai hướng tây và nam có xe tăng tham gia. Trên hướng nam, ta lợi dụng và cải tạo lòng sông Sê Pôn đê xe tăng cơ động vào vị trí xuất phát tiến công, tạo bất ngờ đối với địch.
17 giờ ngày 6.2, pháo binh của chiến dịch và Sư đoàn 304 đồng loạt bắn vào cứ điểm Làng Vây. Lợi dụng thời cơ pháo bắn, xe tăng cơ động vào vị trí triển khai. 23 giờ 15 phút, pháo binh bắn chuyển làn vào trung tâm cứ điểm, trên các hướng bộ đội tiến hành mở cửa. Trên hướng tiến công chủ yếu, Tiểu đoàn 3 được xe tăng chi viện, sau 10 phút đã mở xong cửa mở; Đại đội 9 xung phong đánh chiếm các mục tiêu ở khu vực đầu cầu. Quân địch tập trung hoả lực ngăn chặn quyết liệt, 2 xe tăng đi đầu của ta bị bắn cháy, các xe tăng còn lại nhanh chóng chuyển sang yểm trợ cho Tiểu đoàn 3 phát triển vào trung tâm cứ điểm Làng Vây.
Trên hướng tây, ta đặt xong các lượng nổ, nhưng khi đánh thì bộc phá không nổ do máy điểm hoả bị hỏng. Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 5 ra lệnh chuyển sang mở cửa mở bằng phương pháp bộc phá liên tục. Xe tăng bắn phá các lô cốt ở khu vực đầu cầu chi viện cho bộ đội mở cửa mở. Đến 23 giờ 50 phút, bộ đội ta vượt qua được cửa mở, xung phong đánh chiếm đầu cầu, tạo điều kiện cho lực lượng phía sau đột phá liên tục vào trung tâm, đến 1 giờ 5 phút ngày 7.2, chiếm được khu cột cờ.
Trên hướng đông bắc, Tiểu đoàn 4 gặp khó khăn do mở cửa mở tại chỗ sườn dốc, lại kẹp giữa 2 lô cốt địch, nên vừa nổ súng đã bị hoả lực địch khống chế. Một số chiến sĩ đã chủ động, kịp thời dùng B.41 diệt 2 lô cốt đầu cầu, tạo điều kiện tiếp tục mở cửa. Khi mở đến hàng rào cuối cùng thì hết bộc phá, tiếu đoàn trưởng hạ lệnh cắt và chống rào lên để bộ đội vượt qua, phát triển vào bên trong cứ điểm. 3 giờ 30 phút ngày 7.2, ta đánh chiếm xong các khu vực. số địch còn lại chui xuống hầm ngầm cố thủ chờ trời sáng và quân tăng viện. Ta dùng lựu đạn, thủ pháo, bộc phá vừa đánh vừa kêu gọi được 30 lính ra hàng; một số địch bị chính bom của không quân Mĩ giết hại. Đến 10 giờ ngày 7.2, ta hoàn toàn làm chủ cứ điểm Làng Vây.
Kết quả, ta diệt 400, bắt 253 địch, thu toàn bộ vũ khí, trang bị; đập tan một mắt xích quan trọng trong hệ thống phòng thủ phía tây đường 9 của địch, mở toang cánh cửa phía tây căn cứ Khe Sanh, giải phóng phần lớn huyện Hướng Hoá, làm chủ đoạn đường 9 từ biên giới Việt - Lào đến Cà Lu, khiến Trung đoàn Lính thuỷ đánh bộ 26 Mĩ ờ Tà Cơn càng bị cô lập. Ta mở rộng được địa bàn đưa binh khí kĩ thuật vào để tạo thời cơ đánh lớn nhằm thu hút và giam chân lực lượng địch, phối hợp cùng với cuộc tổng tiến công và nổi dậy của toàn miền Nam.
Trận Làng Vây là trận tiến công địch phòng ngự trong công sự vừng chắc bằng hiệp đồng binh chủng với quy mô trung đoàn bộ binh được tăng cường binh khí kĩ thuật do sư đoàn tổ chức chỉ huy. Trận đánh thành công để lại những bài học quý về tổ chức sử dụng lực lượng, đặc biệt là sử dụng xe tàng trong tiến công cứ điểm có công sự vững chắc ở địa hình rừng núi.

Nguồn: Bách Khoa toàn thư Quân sự Việt Nam, Quyển 1: Lịch sử Quân sự (Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân - năm 2015)