Vũ Ngọc Phan
- Họ và tên: Vũ Ngọc Phan
- Ngày sinh: 8/9/1902
- Ngày mất: 14/6/1987
- Quê quán: xã Đông Cứu, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh
- Chức vụ:
- Chủ bút tờ Tuần báo Hà Nội tân văn
- Ủy viên Ban Chấp hành Ủy ban trung ương Liên hiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam, Tổng Thư ký, Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam
- Khen thưởng/Giải thưởng:
- Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật (1996)
- Tóm tắt quá trình công tác:
- 1920-1929: Học tiếng Pháp tại Hà Nội, đỗ tú tài Pháp ở tuổi 27.
- 1929 đến nửa đầu 1940: Cộng tác với nhiều tờ báo, tạp chí đương thời như các tờ: Pháp - Việt, Văn học, Nhật Tân, Phổ thông bán nguyệt san, Trung Bắc tân văn, Sông Hương… Ông là Chủ bút tờ Tuần báo Hà Nội tân văn và là người chủ trương lập Nhà xuất bản Hà Nội.
- 8/1945: Tham gia Tổng khởi nghĩa cách mạng tháng Tám. Cộng tác với tạp chí Tiên phong của Hội Văn hóa cứu quốc.
- 12/1945: Phó chủ tịch Đoàn văn nghệ Bắc Nộ Việt Nam.
- 11/1946: Tổng thư ký Ủy ban vận động Hội nghị Văn hóa toàn quốc.
- 1947-1951: Ủy viên thường trực Đoàn văn hóa kháng chiến liên khu IV.
- 1951-1953: Ủy viên Ban nghiên cứu Văn Sử Địa.
- 1959: Khi Tổ văn học của Ban nghiên cứu Văn Sử Địa tách ra thành lập Viện Văn học, ông về công tác tại Viện, trở thành tổ trưởng tổ văn học dân gian (nay là phòng văn học dân gian và phòng văn học các dân tộc ít người) của Viện Văn học. Đồng thời tham gia các công tác: Ủy viên Ban Chấp hành Ủy ban trung ương Liên hiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam, Tổng thư ký, Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam.
- 14/6/1987: Vũ Ngọc Phan mất tại Hà Nội.
- 1996: Được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (đợt 1).
- Tác phẩm chính:
- Ký sự, nghiên cứu: Trên đường nghệ thuật (tiểu luận, 1940-1943); Nhìn sang láng giềng (bút ký, 1941); Thi sĩ Trung Nam (thi thoại, 1942); Nhà văn hiện đại (4 tập); Con đường mới của thanh niên (nghiên cứu xã hội, giáo dục, 1944); Chuyện Hà Nội (bút ký, 1944); Tạp bút (bút ký, 1945); Những trận đánh Pháp (ký sự lịch sử, 1946); Nguồn sống của muôn loài (biên soạn, 1946), Truyện cổ tích Việt Nam (sưu tầm, tuyển chọn, 1955), tái bản lần thứ 3 và đổi tên thành Truyện cổ Việt Nam (1956); Tục ngữ và dân ca Việt Nam (sưu tầm, tuyển chọn, 1956, 1957, 1958, 1961, 1962, 1963, 1978, 1992); Truyện cổ dân gian Việt Nam (4 quyển, sưu tập, tuyển chọn, giới thiệu, 1963 và 1964); tái bản lần thứ 2 và đổi tên Truyện cổ dân gian của các dân tộc Việt Nam (1967, 1975); Quả bầu kỳ lạ (tập truyện sưu tầm, tuyển giới thiệu, 1965); Tấm Cám (tập truyện, sưu tầm, tuyển, giới thiệu, 1966); Ca dao chống Mỹ (sưu tầm, tuyển chọn, 1968); Qua những trang văn (phê bình, tiểu luận, 1976); Những năm tháng ấy (hồi ký, 1987)
- Dịch: Lâu đài họ Hạ (dịch tiểu thuyết của E.T.A. Hoffmann); Chọn bạn tình (dịch tiểu thuyết của E.T.A. Hoffmann); Châu đảo (dịch tiểu thuyết của Robert Louis Stevenson); An-na Kha-lệ-ninh (dịch tiểu thuyết Anna Karenina của Lev Tolstoy); Y-vân-hoa (dịch tiểu thuyết Ivanhoe của Walter Scott); Tiểu nhiên và Mị Cơ (dịch tiểu thuyết Tristan và Iseut theo phóng tác của Joseph Bédier); Tấm gương nhỏ (dịch truyện dân gian Nhật Bản và Ả Rập); Người Xô viết chúng tôi (dịch tác phẩm của Boris Polevoy)
- Thông tin thêm:
- Người bạn đời của Vũ Ngọc Phan là nhà thơ Hằng Phương. Ông bà cũng là thân sinh của GS. Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng, Họa sĩ Vũ Giáng Hương, GS.TS Nông nghiệp Vũ Triệu Mân, Vũ Ngọc Phương Chủ tịch Hội Khoa học phát triển nguồn Nhân Lực – Nhân Tài Việt Nam.
