2. Thông tin về Australia

1. Chính trị: Tình hình chính trị-nội bộ Australia cơ bản ổn định. Sau thắng lợi tại cuộc bầu cử Quốc hội Liên bang (21/5/2022), chính quyền Công đảng tập trung củng cố quyền lực và nâng cao uy tín (thành lập Nội các mới với các Bộ trưởng có kinh nghiệm, đảm đương ít nhất hai nhiệm kỳ; cải tổ, điều chỉnh, thành lập mới một số bộ, ngành); nhanh chóng triển khai các cam kết tranh cử, trong đó ưu tiên: (i) thành lập Ủy ban chống tham nhũng quốc gia; (ii) chú trọng vấn đề người bản địa, dự kiến đưa ra trưng cầu dân ý vào năm 2023 để đưa nội dung này vào Hiến pháp; (iii) giải quyết vấn đề thiếu hụt lao động sau Covid-19 thông qua việc tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh việc làm và kỹ năng (9/2022), tăng cường đào tạo nghề, huy động chất xám, cho phép người hưu trí làm việc, tăng số lượng lao động có tay nghề nhập cư Australia, tăng thời gian làm việc sau tốt nghiệp cho sinh viên quốc tế; (iv) sửa đổi luật hỗ trợ gia đình, hỗ trợ giảm chi phí trông trẻ cho hơn 1,26 triệu gia đình; (v) can thiệp cơ chế điều hành lưới điện quốc gia nhằm tái phân bổ nguồn cung điện và khí ga giữa các bang/vùng lãnh thổ.

Quốc hội khóa 47 đã bầu ra Chủ tịch Hạ viện và Thượng viện mới thuộc Công đảng. Tại hai phiên họp đầu tiên, chính phủ Công đảng đã thông qua một số dự luật quan trọng, trong đó có Dự luật về Biến đổi Khí hậu[1], Chăm sóc Người cao tuổi[2], Quan hệ Lao động[3]… Uy tín của Công đảng và cá nhân Thủ tướng Anthony Albanese duy trì ở mức cao (Công đảng 55% so với 45% của Liên đảng đối lập; Thủ tướng Albanese đạt 54% so với 25% của lãnh đạo đối lập Peter Dutton).

Australia cơ bản ứng phó thành công với đại dịch Covid-19, gỡ bỏ hoàn toàn các hạn chế, cách ly và coi Covid-19 là bệnh cúm mùa, duy trì tiêm phòng hàng năm.

2. Kinh tế: Kinh tế Australia tiếp tục đà tăng trưởng trong nửa đầu năm 2022 (0,8% quý I và 0,9% quý II), chủ yếu là do tiêu dùng cá nhân tăng mạnh (2,2%); GDP năm 2022 đạt 4,2%, dự kiến năm 2023 đạt 2,5%. Tỷ lệ thất nghiệp 3,9%, mức thấp kỷ lục kể từ năm 1974. Tỷ lệ lạm phát tăng nhanh (6,1% trong quý II/2022, cao nhất trong 21 năm qua; hơn 8% vào tháng 12/2022, giảm nhẹ xuống 7,4% tháng 3/2023), buộc Ngân hàng Trung ương (RBA) nhiều lần điều chỉnh lãi suất.

3. Quốc phòng, an ninh: Tiếp tục được củng cố, chú trọng tăng cường lực lượng quân sự tại khu vực Tây và Tây Bắc nhìn ra Ấn Độ Dương và Đông Nam Á. Australia công bố Chiến lược An ninh Quốc gia mới (1/2013), Sách trắng Quốc phòng (3/2016) và bản cập nhật (7/2020), Sách trắng Đối ngoại (12/2017), trong đó đề cao đối ngoại quốc phòng như một biện pháp củng cố vị thế Australia tại khu vực và cân bằng ảnh hưởng với các cường quốc khác. Tháng 7/2020, Australia tăng ngân sách quốc phòng lên 270 tỷ AUD trong 10 năm tới, tập trung đầu tư cho hải quân, không quân và công nghệ quốc phòng.

4. Đối ngoại: Chính quyền Công đảng tiếp tục quan tâm và coi trọng phát triển quan hệ với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, trong đó:

- Ưu tiên phát triển quan hệ với Đông Nam Á: Thủ tướng Albanese thăm Indonesia (6/2022); BTNG Penny Wong thăm Việt Nam (26 - 28/6/2022), Malaysia, Singapore, dự G20 tại Bali, Indonesia (6 - 7/2022), thăm Campuchia nhân dịp dự AMM52, thăm Timor Leste (8/2022), thăm Thái Lan và Brunei (10/2022), thăm Philippines (11/2022), thành lập Văn phòng Đông Nam Á[4] trực thuộc Bộ Ngoại giao, bổ nhiệm ông Nicholas Moore làm Đặc phái viên về Đông Nam Á của Chính phủ (11/2022)[5]; xây dựng Chiến lược kinh tế Đông Nam Á đến năm 2040; cam kết ODA trị giá 470 triệu AUD cho khu vực Đông Nam Á trong 4 năm tới; khẳng định coi trọng vai trò trung tâm của ASEAN và Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AOIP), tiếp tục củng cố quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện với ASEAN, coi ASEAN là nhân tố duy trì cân bằng chiến lược, đa dạng hóa thị trường và giảm phụ thuộc vào Trung Quốc.

- Tập trung cải thiện quan hệ với khu vực Nam Thái Bình Dương[6], đặc biệt sau Thỏa thuận an ninh Solomon – Trung Quốc; khẳng định Australia là “đối tác tự nhiên” thành viên “gia đình Thái Bình Dương”, “đối tác phát triển được lựa chọn” ở khu vực; gia tăng viện trợ khu vực lên 900 triệu AUD giai đoạn 2025 - 2026; đàm phán Thỏa thuận an ninh với Papua New Guinea (10/2022), ký Thỏa thuận gia tăng hợp tác quốc phòng với Fiji (10/2022); đón Thủ tướng Vanuatu thăm chính thức (02/2023); Bộ trưởng Ngoại giao Australia thăm Kiribati (02/2023); Thủ tướng Australia thăm chính thức Fiji (15/3).

- Australia tiếp tục đẩy mạnh đàm phán nâng cấp Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Australia – New Zealand (AANZFTA); thúc đẩy triển khai Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), trong đó ưu tiên đàm phán với Anh; thúc đẩy nâng cấp Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), bổ sung nội dung mới về kinh tế số; ưu tiên triển khai cam kết trong Thỏa thuận Paris về chống biến đổi khí hậu và COP-27; quan tâm hỗ trợ hợp tác tiểu vùng Mekong, nhất là các hình thức hợp tác 3 bên.

5. Về hợp tác chống Covid-19: Australia thể hiện trách nhiệm là một cường quốc tầm trung, cam kết tài trợ hơn 500 triệu AUD nhằm hỗ trợ khu vực tiếp cận nguồn
vắc-xin an toàn và hiệu quả giai đoạn 2020 - 2023; 100 triệu AUD cho Đối tác vắc-xin QUAD giai đoạn 2021 - 2022; 80 triệu AUD cho chương trình COVAX.

[Nguồn: Bộ Ngoại giao]


[1] Cam kết cắt giảm 43% khí thải (2030), đưa phát thải ròng về “0” (2050), thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo.

[2] Thành lập cơ quan chăm sóc người cao tuổi từ 01/10/2022.

[3] Cải thiện hệ thống lương, giảm thuế nhằm hỗ trợ chi phí sinh hoạt.

[4] Văn phòng ĐNA gồm 3 Vụ: (i) Vụ ĐNA Lục địa và khu vực (gồm phòng Việt Nam và Mekong); (ii) Vụ ĐNA hải đảo; (iii) Vụ Phát triển và Chiến lược ĐNA.

[5] Ông Moore đã đảm nhiệm vị trí lãnh đạo của nhiều công ty, trung tâm, tập đoàn lớn như Cơ quan chính phủ liên bang Screen Australia, Tập đoàn dịch vụ tài chính toàn cầu Macquarie, Ủy ban Giáo dục Công giáo Quốc gia, Trung tâm Nghiên cứu Độc lập.

[6] Trong năm 2022: Thủ tướng Albanese dự HNCC Diễn đàn quốc đảo NTBD (PIF) tại Fiji 13 - 15/7; BTNG Penny Wong thăm 08 nước TBD sau gần 6 tháng nhậm chức: Fiji 26 - 27/5; Samoa và Tonga 2 - 4/6; Solomon 17/6; PNG 29 - 30/8; Timor Leste 31/8; Marshall và Nauru 12 - 13/10.