Tô Ngọc Thanh
- Họ và tên: Tô Ngọc Thanh
- Năm sinh: 1934
- Ngày mất: 24/4/2024
- Quê quán: Hà Nội
- Khen thưởng/Giải thưởng:
- Huân chương Độc lập hạng nhì (2019)
- Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng Nhì
- Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất
- Huân chương Lao động hạng nhất (2001)
- Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật (2001)
- Giải Nhất do Hội Văn nghệ dân gian (1972)
- 4 giải Nhất của tổ chức Trung tâm Văn hóa châu Á - Thái Bình Dương
- Cuộc đời và sự nghiệp:
- Lúc 6, 7 tuổi, Tô Ngọc Thanh đã được học mỹ thuật, nhưng ông đã sớm bộc lộ đam mê về âm nhạc và lựa chọn âm nhạc là hướng đi cho mình.
- 1949-1951, trong kháng chiến chống Pháp, ông làm Trưởng đoàn Văn hóa kháng chiến..
- Năm 1951, Đoàn Văn hóa kháng chiến giải thể, ông thi đỗ vào Trường Âm nhạc Việt Bắc.
- 1956-1959, Ông theo học khóa I khoa Sáng tác tại Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc Việt Nam), tốt nghiệp loại giỏi.
- Năm 1959, ông được phân công về Ban Nghiên cứu âm nhạc thuộc Vụ Nghệ thuật, Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch). Từ thời điểm này, ông bắt đầu hành trình sưu tầm nghiên cứu âm nhạc dân gian các dân tộc, sống hòa nhập cùng đồng bào các dân tộc thiểu số ở vùng cao.
- Năm1978, ông bảo vệ xuất sắc Luận án và được phong học vị Phó Tiến sĩ tại Nhạc viện Quốc gia Bulgaria.
- Năm 1984, ông được phong hàm Phó Giáo sư
- Năm1988, ông tiếp tục bảo vệ thành công Luận án và được phong học vị Tiến sĩ Khoa học về chuyên ngành Âm nhạc tại Nhạc viện Quốc gia Bulgaria.
- 1989-2020, ông được Đại hội toàn quốc Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam bầu làm Tổng Thư ký rồi Chủ tịch Hội, kiêm Bí thư Đảng Đoàn Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam.
- Năm 1990, ông là Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Văn hóa nghệ thuật.
- Năm 1991, ông được phong hàm Giáo sư.
- Năm 1996, ông là Viện trưởng Viện Nghiên cứu Văn hóa nghệ thuật.
- 1995-2000, ông được bầu là Tổng Thư ký của Liên hiệp các Hội Văn học-Nghệ thuật Việt Nam.
- 1999-2005, ông là Ủy viên Ban Thường vụ Hội đồng Quốc tế Âm nhạc Truyền thống ICTM của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc (UNESCO)
- Ngoài ra, ông còn giữ chức Uỷ viên Ban chấp hành Hội các nhà Âm nhạc dân tộc học châu Á - Thái Bình Dương (APSE). Ông là người có công lao trong việc sáng lập, viết giáo trình, trực tiếp giảng dạy với chất lượng chuyên sâu rất cao bộ môn Bảo tồn Âm nhạc Dân tộc Cổ truyền Việt Nam (Vietnam Ethonomusicology)
- Với những đóng góp to lớn cho nền văn hóa nước nhà, GS.TSKH Tô Ngọc Thanh từng nhận các giải thưởng: Giải Nhất do Hội Văn nghệ dân gian trao tặng (1972), 4 giải Nhất của tổ chức Trung tâm Văn hóa Châu Á - Thái Bình Dương, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật đợt 1 năm 2001. Ngoài ra, ông được tặng thưởng nhiều huân chương của Nhà nước.
- Ngày 24/4/2024, GS.TS Khoa học Tô Ngọc Thanh mất tại Hà Nội.
- Một số công trình nghiên cứu:
- Âm nhạc dân gian Thái Tây Bắc (1969)
- Âm nhạc dân gian Mường (1971)
- Âm nhạc dân gian nhóm tộc người Nam Á ở Việt Nam (1979)
- Tìm hiểu Âm nhạc cổ truyền - viết chung với nhạc sỹ Hồng Thao (1982)
- Fonclo Bahna, chủ biên (1988)
- Nhạc cụ các dân tộc thiểu số Việt Nam (1995)
- Tư liệu Âm nhạc Cung đình Việt Nam (2000)
- Ghi chép về Văn hóa và Âm nhạc (2007)
- Thông tin thêm:
- GS.TS Tô Ngọc Thanh là con trai của liệt sĩ, họa sĩ tài năng Tô Ngọc Vân.
