Làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Hàn Quốc
Nhân vật liên quan
Hà Nội (TTXVN 21/6/2023) Nhận lời mời của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Võ Văn Thưởng, Tổng thống Đại Hàn Dân Quốc Yoon Suk Yeol và Phu nhân thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 22 đến 24/6/2023. Đây là chuyến thăm cấp Nhà nước đầu tiên của Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol tới Việt Nam và Việt Nam là nước Đông Nam Á đầu tiên Tổng thống Hàn Quốc tới thăm sau khi nhậm chức vào tháng 5/2022.
Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh hợp tác giữa hai nước luôn phát triển tốt đẹp và hai nước vừa nâng quan hệ từ “Đối tác chiến lược” lên “Đối tác chiến lược toàn diện” vào tháng 12/2022 vừa qua. Bởi vậy, chuyến thăm Việt Nam lần này của Tổng thống Yoon Suk Yeol và Phu nhân có ý nghĩa to lớn, góp phần thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, đưa hợp tác song phương Việt Nam-Hàn Quốc ngày càng hiệu quả trên mọi lĩnh vực.
* “Đối tác chiến lược toàn diện” - bước phát triển trong quan hệ hai nước
Việt Nam và Hàn Quốc thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 22/12/1992. Quan hệ giữa hai nước có nền tảng vững chắc dựa trên nhiều nét tương đồng về truyền thống, văn hóa, lịch sử, cơ cấu kinh tế bổ sung cho nhau, đặc biệt là tình cảm hữu nghị và sự nỗ lực hướng tới tương lai của chính phủ và nhân dân hai nước.
Với mối quan hệ ngoại giao, hợp tác kinh tế sâu rộng trong 3 thập kỷ qua, Hàn Quốc là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam.
Trước đó, vào tháng 8/2001, hai nước ra Tuyên bố chung về “Quan hệ đối tác toàn diện thế kỷ XXI” nhân chuyến thăm Hàn Quốc của Chủ tịch nước Trần Đức Lương. Tháng 10/2009, quan hệ hai nước được nâng cấp lên thành “Đối tác hợp tác chiến lược” nhân chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hàn Quốc Lee Myeong Bak. Gần đây, quan hệ giữa hai nước đã được nâng lên tầm cao mới khi hai nước nâng quan hệ lên thành “Đối tác chiến lược toàn diện” nhân chuyến thăm cấp Nhà nước tới Hàn Quốc của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc (tháng 12/2022). Đây là bước phát triển mới, tạo khuôn khổ mới cho việc nâng tầm hợp tác trên nhiều lĩnh vực, như hình thành nên các chuỗi cung ứng và mở rộng hợp tác sang lĩnh vực khoáng sản, quốc phòng an ninh, văn hóa…
Trong thời gian qua, hai nước thường xuyên trao đổi đoàn lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Quốc hội. Việc trao đổi thường xuyên đoàn các cấp, đặc biệt là các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao, cho thấy sự tin cậy chính trị giữa hai bên ngày càng được củng cố, tăng cường. Có thể kể đến một số chuyến thăm gần đây, như: chuyến thăm chính thức Hàn Quốc của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân (tháng 12/2018), chuyến thăm Hàn Quốc của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (nhân tham dự Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 30 năm Quan hệ đối thoại ASEAN-Hàn Quốc, Hội nghị Cấp cao Mekong-Hàn Quốc lần thứ nhất tháng 11/2019), chuyến thăm chính thức Hàn Quốc của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ (tháng 12/2021), chuyến thăm cấp Nhà nước tới Hàn Quốc của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc (tháng 12/2022); Về phía Hàn Quốc có chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In đến Việt Nam (tháng 3/2018); chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc Park Byeong-Seug (từ ngày 31/10 đến 4/11/2020), Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc Kim Jin Pyo và Phu nhân thăm chính thức Việt Nam (tháng 1/2023), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội kiến Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol nhân dịp dự Hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng (tại Hiroshima, Nhật Bản, tháng 5/2023)...
Gần đây nhất, tại cuộc gặp giữa Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính với Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol nhân dịp dự Hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng tại Hiroshima (Nhật Bản), ngày 19/5/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính bày tỏ vui mừng về việc quan hệ hai nước đã đạt được nhiều thành quả vượt bậc sau hơn 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1992-2022), trong đó có việc nâng cấp quan hệ hai nước lên đối tác chiến lược toàn diện; khẳng định Việt Nam và Hàn Quốc chia sẻ nhiều lợi ích chiến lược tương đồng trong sự phát triển của mỗi nước cũng như quan điểm về nhiều vấn đề quốc tế và khu vực, đặc biệt là việc đề cao vai trò của luật pháp quốc tế, chủ nghĩa đa phương, lấy người dân làm trung tâm phục vụ.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị hai bên tiếp tục thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, trong đó sớm hoàn thành mục tiêu nâng kim ngạch thương mại lên 150 tỷ USD vào năm 2030 theo hướng cân bằng, lành mạnh; đồng thời hoan nghênh doanh nghiệp Hàn Quốc đầu tư vào các công trình hạ tầng lớn; khẳng định Nhà nước và Chính phủ cùng các các cơ quan hữu quan Việt Nam sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp Hàn Quốc đầu tư và mở rộng quy mô đầu tư vào Việt Nam thời gian tới.
Đáp lại, Tổng thống Yoon Suk Yeol khẳng định coi trọng quan hệ với Việt Nam, xem Việt Nam là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu tại khu vực, thể hiện qua việc Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Hàn Quốc…
Hiện nay, Việt Nam và Hàn Quốc có nhiều cơ chế, khuôn khổ hợp tác kinh tế tương đối đa dạng, bao gồm cả hợp tác đa ngành và hợp tác trong lĩnh vực chuyên môn cụ thể, ở nhiều cấp khác nhau. Các cơ chế, khuôn khổ hợp tác song phương giữa hai nước hiện đang hoạt động thuận lợi, hiệu quả, linh hoạt, giải quyết tốt những vấn đề phát sinh và nhu cầu thực tế trong từng lĩnh vực hợp tác cụ thể.
Hai bên hiện duy trì kênh trao đổi theo cơ chế “Đối thoại chiến lược Ngoại giao-An ninh-Quốc phòng cấp Thứ trưởng”, “Đối thoại an ninh Việt-Hàn cấp Thứ trưởng” và “Đối thoại Quốc phòng Việt-Hàn cấp Thứ trưởng”... Kể cả trong thời kỳ dịch COVID-19 bùng phát mạnh, Việt Nam và Hàn Quốc vẫn thường xuyên duy trì tiếp xúc cấp cao thông qua các chuyến thăm và trao đổi trực tuyến, qua đó vận hành ổn định các cơ chế đối thoại và hợp tác trên hầu hết các lĩnh vực.
Trên diễn đàn đa phương, Việt Nam và Hàn Quốc hợp tác chặt chẽ và có những đóng góp tích cực tại các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Diễn đàn Hợp tác châu Á-Thái Bình Dương (APEC), Hội nghị Cấp cao Á-Âu (ASEM) và các cơ chế hợp tác khu vực như Mekong-Hàn Quốc, ASEAN-Hàn Quốc, ASEAN+3, Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) và Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (EAS)...
Không chỉ hợp tác trong các vấn đề khu vực và toàn cầu như phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu, không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, hai bên còn chia sẻ lập trường về các vấn đề mang tính nguyên tắc như giải quyết các tranh chấp lãnh thổ, biển đảo bằng các biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, tôn trọng và bảo vệ tự do hàng hải và hàng không trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương...
* Hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư là điểm sáng
Trong hợp tác kinh tế, thương mại, có thể nói đây là lĩnh vực như vườn trái ngọt, là hệ quả tất yếu của hành trình hữu nghị, đồng thời cũng là một trong những trụ cột góp phần thực hiện mọi cam kết giữa hai nước. Hàn Quốc hiện là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam (sau Trung Quốc và Mỹ); là thị trường xuất khẩu lớn thứ 4 của Việt Nam (sau Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản) và là thị trường nhập khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam (sau Trung Quốc). Hàn Quốc còn đứng thứ nhất về đầu tư trực tiếp vào Việt Nam; thứ hai về hợp tác phát triển (ODA), lao động và du lịch…
Ở chiều ngược lại, Việt Nam là đối tác kinh tế lớn nhất của Hàn Quốc tại ASEAN, chiếm 30% đầu tư và 50% tổng kim ngạch thương mại giữa Hàn Quốc và ASEAN.
Kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Hàn Quốc liên tục tăng trưởng, giai đoạn 2010-2015 tăng gần 3 lần, từ 12,8 tỷ USD năm 2010 lên 36,55 tỷ USD năm 2015. Trên cơ sở Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Hàn Quốc có hiệu lực từ năm 2015, hai bên đã tăng cường mở rộng hoạt động thương mại và đầu tư, đi đôi với thúc đẩy cân bằng thương mại. Nhờ đó, kim ngạch thương mại song phương năm 2019 đã tăng lên 67 tỷ USD (chiếm 40% tổng kim ngạch ASEAN-Hàn Quốc). Năm 2020, dù ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 nhưng kim ngạch thương mại song phương vẫn gần bằng với thời điểm trước khi diễn ra đại dịch (66 tỷ USD) và phục hồi mạnh mẽ trong năm 2021 với kim ngạch song phương đạt 78,1 tỷ USD; 86,4 tỷ USD năm 2022; và 29,31 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm 2023. Hai nước đặt mục tiêu đạt kim ngạch thương mại 100 tỷ USD năm 2023 và 150 tỷ USD vào năm 2030.
Hàn Quốc hiện còn là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư đăng ký là 81,56 tỷ USD và 9.666 dự án còn hiệu lực (tính lũy kế đến 20/5/2023). Các nhà đầu tư Hàn Quốc có mặt ở hầu hết các địa phương, trong đó tập trung nhiều nhất ở Bắc Ninh, Hà Nội, Đồng Nai, Hải Phòng, Thái Nguyên và TP Hồ Chí Minh. Lĩnh vực mà các doanh nghiệp Hàn Quốc đang quan tâm đầu tư chủ yếu là sản xuất và chế tạo. Tuy nhiên, Chính phủ cũng như doanh nghiệp hai nước gần đây đã nhận thức được tầm quan trọng của việc tìm ra những dự án, lĩnh vực hợp tác mới như: Ứng phó với biến đổi khí hậu, môi trường, chuyển đổi số, phát triển đô thị thông minh, chuyển đổi năng lượng.
Ngoài hợp tác về kinh tế, hợp tác trên các lĩnh vực khác giữa Việt Nam và Hàn Quốc cũng ngày càng được mở rộng và đi vào chiều sâu. Hàn Quốc hiện là thị trường nhập khẩu lao động lớn thứ 2 của Việt Nam (sau Trung Quốc), hiện có hơn 48.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại Hàn Quốc.
Giao lưu nhân dân giữa hai nước không ngừng phát triển, có ý nghĩa quan trọng, là cầu nối vững chắc cho mối quan hệ Việt Nam-Hàn Quốc. Hiện có khoảng 200.000 kiều dân mỗi nước đang sinh sống, học tập và làm việc tại nước kia, trong đó có khoảng 80.000 gia đình đa văn hóa Việt-Hàn; khoảng 70 cặp địa phương thiết lập quan hệ hợp tác…
Trao đổi văn hóa giữa Việt Nam và Hàn Quốc cũng có bước phát triển lớn trên cơ sở hai bên có nền tảng văn hóa và lịch sử tương đồng. Các chương trình văn hóa, nghệ thuật, phim ảnh, ẩm thực, thời trang của Hàn Quốc rất được ưa chuộng tại Việt Nam; ngược lại, văn hóa, ẩm thực Việt Nam cũng ngày càng được phổ biến hơn tại Hàn Quốc. Đặc biệt gần đây, trong điều kiện rất khó khăn của đại dịch COVID-19, quan hệ hợp tác song phương vẫn không ngừng phát triển. Hàn Quốc là một trong những nước đầu tiên hỗ trợ vaccine và trang thiết bị y tế giúp Việt Nam phòng, chống và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh. Việt Nam cũng tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Hàn Quốc hoạt động sản xuất, kinh doanh, bảo đảm duy trì chuỗi cung ứng hàng hóa trong bối cảnh khó khăn của nền kinh tế toàn cầu.
* Triển khai hiệu quả quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện
Theo Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Đại Hàn Dân Quốc tại Việt Nam Oh Young Ju, với việc quan hệ hai nước đã được nâng lên một tầm cao mới - Đối tác chiến lược toàn diện - từ tháng 12/2022, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam lần này của Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol có ý nghĩa rất đặc biệt. Đây sẽ là dịp lãnh đạo hai nước Việt Nam-Hàn Quốc cùng trao đổi về phương hướng, đề ra những tầm nhìn trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Hàn Quốc; đồng thời cũng là dịp lãnh đạo hai nước cùng thống nhất với nhau về chương trình hành động nhằm triển khai hiệu quả quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, phát triển hơn nữa mối quan hệ tốt đẹp đã trải qua 3 thập kỷ giữa Việt Nam và Hàn Quốc.
Trong chuyến thăm này, dự kiến sẽ có khoảng 205 doanh nghiệp của Hàn Quốc (trong đó bao gồm lãnh đạo của 5 tập đoàn hàng đầu Hàn Quốc), tháp tùng Tổng thống Yoon Suk Yeol thăm Việt Nam. Đây là số doanh nghiệp đông nhất trong các chuyến thăm nước ngoài gần đây của Tổng thống. Điều này cho thấy quan hệ hợp tác về kinh tế, đầu tư, thương mại của hai nước đã và đang phát triển nhanh chóng, ấn tượng.
Trong bối cảnh bối cảnh khó khăn của khu vực và toàn cầu ảnh hưởng đến nền kinh tế của cả hai nước, việc đông đảo doanh nghiệp Hàn Quốc cùng tháp tùng Tổng thống Yoon Suk Yeol tới Việt Nam cũng như tham gia nhiều hoạt động kinh tế đa dạng trong khuôn khổ chuyến thăm là cơ hội để lãnh đạo, doanh nghiệp hai nước cùng thảo luận các hình thức, tiềm năng hợp tác mới, từ đó, thúc đẩy hơn nữa hợp tác đầu tư, thương mại.
Bên cạnh đó, Chính phủ Hàn Quốc kỳ vọng, thông qua chuyến thăm, hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực ngoại giao, quốc phòng, văn hóa…, cũng sẽ được thúc đẩy.
Ngoài ra, Đại sứ Oh Young Ju cũng cho biết thêm rằng chuyến thăm lần này của Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol tới Việt Nam nhằm truyền tải một thông điệp quan trọng nữa, đó là hai nước tiếp tục quyết tâm thúc đẩy quan hệ nhằm hướng tới tương lai, đem lại lợi ích cho người dân, trong đó đặc biệt coi trọng việc thúc đẩy giao lưu nhân dân cũng như kiến tạo chính sách hỗ trợ thiết thực cho thế hệ trẻ hai nước./.
