Xung đột Hamas-Israel: Những diễn biến kể từ khi giao tranh bùng phát (từ ngày 7/10 đến 1/11/2023)
Hà Nội (TTXVN 1/11/2023) Xung đột giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas ở Dải Gaza bùng phát từ ngày 7/10/2023 đến nay vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Tính đến ngày 1/11/2023, Cơ quan Y tế thuộc chính quyền Dải Gaza thông báo đã có hơn 8.500 người thiệt mạng ở vùng lãnh thổ này kể từ khi Israel phát động chiến dịch ném bom từ 7/10/2023. Phía Israel không công bố số liệu thương vong trong nhiều ngày qua sau khi đã thông báo hơn 1.400 người thiệt mạng từ tuần trước đó. Hiện Israel đã bao vây hoàn toàn vùng lãnh thổ Gaza, cắt điện, nước, năng lượng. Hơn 2,3 triệu người Palestine đang mắc kẹt ở Gaza, hơn 40% số nhà ở Gaza đã bị hư hại hoặc phá hủy do xung đột.
Dưới đây là diễn biến xung đột kể từ khi bùng phát ngày 7/10/2023:
- Ngày 7/10/2023:
+ Phong trào Hồi giáo Hamas thực hiện cuộc tấn công bất ngờ vào các thị trấn của Israel nằm kề Dải Gaza với hơn 5.000 quả rocket được bắn đi trong 20 phút, khởi đầu cho chiến dịch quân sự mới mang tên “Al-Aqsa Flood”.
+ Các lực lượng phòng vệ Israel ngày sau đó tuyên bố “tình trạng chiến tranh” và cũng thực hiện nhiều hoạt động quân sự đáp trả Hamas tại Gaza.
- Ngày 8/10/2023:
+ Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc họp kín
+ Mỹ đưa tàu sân bay đến Địa Trung Hải, xác nhận sẽ cung cấp đạn dược cho Israel.
- Ngày 9/10/2023:
+ Quân đội Israel đã tấn công 500 địa điểm của phong trào Hồi giáo Hamas và nhánh Hồi giáo Jihad kiểm soát trên Dải Gaza. Trong khi bên lãnh thổ Israel, giao tranh giữa quân đội nước này và các tay súng Hamas vẫn diễn ra tại 7-8 địa điểm gần biên giới.
+ Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant thông báo quyết định phong tỏa “toàn bộ” Dải Gaza, trong đó có lệnh cấm nhiên liệu và lương thực. Đồng thời, quân đội Israel tuyên bố kiểm soát tình hình tại nhiều cộng đồng ở vùng lãnh thổ phía Nam gần Dải Gaza.
+ Hamas để ngỏ việc thảo luận về một thỏa thuận ngừng bắn có thể có với Israel, sau khi “đạt được mục tiêu”.
+ Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc (UNHRC) dành một phút mặc niệm tưởng nhớ “những người dân vô tội đã thiệt mạng” tại Israel và Dải Gaza.
+ Nhiều hãng hàng không quốc tế như American Airlines, United Airlines, Air France, Lufthansa, Emirates, Ryanair, EasyJet… đã tạm dừng hoặc hạn chế số lượng chuyến bay tới và đi từ Israel.
- Ngày 10/10/2023:
+ Quân đội Israel cho biết đã kiểm soát phần lớn miền Nam và tái chiếm toàn bộ khu vực biên giới với Gaza. Giao tranh cũng tiếp diễn tại khu vực biên giới phía Bắc của Israel giáp với Libăng, với các màn pháo kích qua lại giữa hai bên. Đáng chú ý, quân đội Israel trong ngày 10/10 đã lần đầu tiên đáp trả bằng pháo kích từ khu vực Cao nguyên Golan chiếm đóng, sau khi nhiều đạn pháo được bắn về đây từ phía Syria.
Cũng trong ngày 10/10, lực lượng Hamas liên tục nã rocket về phía Israel, sau khi cảnh báo người dân ở thành phố cảng miền Nam Ashkelon của Israel phải sơ tán trước 5h chiều theo giờ địa phương.
+ Tổ chức Y tế thế giới (WHO) kêu gọi thiết lập hành lang nhân đạo để ra vào Dải Gaza. Cao ủy Liên hợp quốc về Nhân quyền Volker Turk cho rằng việc Israel bao vây Dải Gaza khiến người dân ở vùng lãnh thổ này không tiếp cận được nhu yếu phẩm là hành vi bị cấm theo luật quốc tế.
+ Các nước tiếp tục khẩn trương sơ tán công dân.
- Ngày 11/10/2023:
+ Ngoại trưởng Liên minh châu Âu (EU) họp khẩn tại Oman, phản đối mạnh mẽ cuộc tấn công của Hamas, nêu rõ Israel có quyền tự vệ nhưng phải phù hợp với luật pháp quốc tế và luật nhân đạo. Tại hội nghị, Hy Lạp đã đề xuất kế hoạch 5 điểm cho cuộc xung đột ở Trung Đông, bao gồm lên án bạo lực; ngay lập tức thả tất cả con tin và những người bị bắt giữ; tránh bất kỳ hành động tấn công nào nhằm vào các mục tiêu dân sự; đảm bảo hỗ trợ nhân đạo và tổ chức một hội nghị đặc biệt về tình hình ở Trung Đông, với sự tham gia của Liên hợp quốc, Liên minh châu Âu, Liên đoàn Arab, cùng với Israel và Chính quyền Palestine…
+ Các nước tiếp tục triển khai hoạt động sơ tán công dân của mình tại khu vực xung đột.
+ Liên hợp quốc cảnh báo nguy cơ xung đột lan rộng. Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh dân thường cần được bảo vệ mọi lúc, luật nhân đạo quốc tế cần phải được tôn trọng và tuân thủ.
+ Ngoại trưởng các nước Liên đoàn Arab (AL) họp bất thường ở Cairo (Ai Cập), kêu gọi Israel chấm dứt ngay lập tức cuộc tấn công vào Dải Gaza và ngừng bao vây khu vực này. Tuyên bố của Ngoại trưởng các nước thành viên AL đã lên án mọi hành động trái với luật pháp quốc tế và luật nhân đạo quốc tế, nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo vệ dân thường phù hợp với các giá trị nhân đạo chung và luật pháp quốc tế.
+ Điện lưới khu vực Dải Gaza bị sập hoàn toàn sau khi nhà máy điện duy nhất dừng hoạt động vì thiếu nhiên liệu trong bối cảnh Israel phong tỏa toàn bộ vùng đất này.
- Ngày 12/10/2023:
+ Chính phủ khẩn cấp Israel tuyên thệ nhậm chức. Trước đó, các nhà lãnh đạo chủ chốt của phe đối lập, gồm Chủ tịch đảng Yesh Atid - cựu Thủ tướng Yair Lapid và lãnh đạo đảng Thống nhất Quốc gia - cựu Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz, ngày 10/10 đã nhất trí tham gia chính phủ đoàn kết khẩn cấp trong bối cảnh bùng phát xung đột giữa Israel và lực lượng Hồi giáo vũ trang Hamas.
Chủ tịch đảng Yesh Atid đối lập - cựu Thủ tướng Yair Lapid tuyên bố ông sẵn sàng gạt sang một bên những khác biệt chính trị để cùng Thủ tướng Netanyahu thành lập một chính phủ khẩn cấp "nhằm tập trung triển khai chiến dịch khó khăn, phức tạp và kéo dài trước mắt".
Ngoài ra, Thủ tướng Netanyahu cũng nhất trí tạm dừng cải cách tư pháp của chính phủ để ưu tiên các vấn đề liên quan chiến sự. Thông báo nêu rõ, trong thời gian xung đột, các dự luật không liên quan không được xem xét thông qua. Các quyết định bổ nhiệm các vị trí cấp cao được tự động gia hạn trong thời gian chiến sự.
+ Cộng đồng quốc tế nhấn mạnh tầm quan trọng của giải pháp chính trị, thúc đẩy hòa giải.
+ Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tới Tel Aviv (Israel) trong khuôn khổ chuyến công du Trung Đông mở rộng nhằm thể hiện sự ủng hộ của Mỹ với Israel sau vụ tấn công bất ngờ của phong trào Hồi giáo Hamas, đồng thời tìm cách chấm dứt cuộc xung đột. Theo kế hoạch, Ngoại trưởng Mỹ Blinken thăm Jordani, Qatar, Bahrain, Saudi Arabia.
- Ngày 13/10/2023:
+ Israel yêu cầu 1,1 triệu người ở miền Bắc Gaza di chuyển xuống phía Nam để tránh một cuộc tấn công trên bộ có thể xảy ra.
+ Tuần hành ở Trung Đông, châu Á, châu Âu, Mỹ phản đối bạo lực, ủng hộ bảo vệ tính mạng dân thường.
- Ngày 14/10/2023:
+ Tổng thống Mỹ Joe Biden điện đàm riêng rẽ với Thủ tướng Israel và Tổng thống Palestine, nhấn mạnh chính sách ủng hộ Israel và sự cần thiết của các hoạt động viện trợ nhân đạo cho Palestine.
+ Quân đội Israel thông báo chuẩn bị tiến hành một chiến dịch quân sự quy mô lớn vào Dải Gaza.
+ Ủy ban châu Âu (EC) tuyên bố tăng gấp 3 lần viện trợ nhân đạo hiện tại cho Gaza lên mức 75 triệu euro (78,8 triệu USD) và phối hợp với các cơ quan của Liên hợp quốc để đảm bảo hàng viện trợ đến tay những người cần được giúp đỡ.
- Ngày 15/10/2023:
+ Thủ tướng Israel lần đầu tiên triệu tập cuộc họp nội các khẩn cấp mở rộng. Phát biểu tại cuộc họp, Thủ tướng Israel Netanyahu cho biết các bộ trưởng đang nỗ lực từng giờ trên một mặt trận đoàn kết và Israel sẽ "xóa sổ" phong trào Hamas. Thủ tướng Israel cũng khẳng định tình đoàn kết quốc gia được thể hiện trong thời gian qua đã gửi đi thông điệp mạnh mẽ ở cả trong nước và nước ngoài.
+ Nhiều nước tiếp tục cảnh báo nguy cơ xung đột lan rộng tại Trung Đông, lên phương án sơ tán công dân.
- Ngày 16/10/2023:
+ Liên hợp quốc cho biết dự trữ nhiên liệu tại tất cả các bệnh viện trên Dải Gaza chỉ còn đủ dùng trong khoảng 24 giờ.
+ Mỹ, Israel và Ai Cập đạt nhất trí về một thỏa thuận ngừng bắn ở phía Nam Gaza, bắt đầu từ 6h GMT (tức 13h theo giờ Việt Nam), cùng với việc mở lại cửa khẩu Rafah từ 14h GMT.
Kênh Al Arabiya TV cho biết lệnh ngừng bắn kéo dài 5 giờ được áp dụng ở các khu vực phía Nam Dải Gaza, mục tiêu là có thể cung cấp viện trợ nhân đạo cho vùng đất này và cho phép công dân nước ngoài rời khỏi Gaza. Nguồn tin này cho hay các bên xung đột đã nhất trí về sự cần thiết phải thực hiện một bước như vậy.
Tuy nhiên, chỉ nửa giờ sau khi các nguồn tin an ninh ở nước láng giềng Ai Cập cho biết về thỏa thuận ngừng bắn sắp có hiệu lực, Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã ra tuyên bố bác bỏ lệnh ngừng bắn áp dụng ở phía Nam Gaza.
+ Ai Cập lên lịch tổ chức hội nghị thượng đỉnh về Gaza vào ngày 21/10. Các nước tiếp tục thúc đẩy nỗ lực hòa giải.
- Ngày 17/10/2023: Bệnh viện Al-Ahli al-Arabi ở trung tâm thành phố Gaza bị không kích làm gần 500 người chết. Israel và Palestine cáo buộc lẫn nhau. Hội nghị thượng đỉnh 4 bên giữa Jordan, Mỹ, Ai Cập và Palestine bị hủy bỏ.
- Ngày 18/10/2023: Tổng thống Mỹ Joe Biden tới Israel. Nội các thời chiến của Israel cho phép hàng cứu trợ thiết yếu từ Ai Cập vào Gaza.
- Ngày 19/10/2023: Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres kêu gọi mở hành lang chở hàng cứu trợ nhân đạo tới khu vực Dải Gaza hiện bị phong tỏa.
- Ngày 20/10/2023: Lãnh đạo của nhiều nước tiếp tục kêu gọi các bên liên quan trong cuộc xung đột Hamas-Israel ngừng các hành động leo thang căng thẳng và chấm dứt cuộc xung đột hiện nay.
- Ngày 21/10/2023:
+ Mỹ cho biết triển khai một hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) và bổ sung các tiểu đoàn tên lửa phòng không Patriot tới Trung Đông để đáp trả các cuộc tấn công gần đây nhằm vào quân đội Mỹ ở khu vực này.
+ Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) thông báo quân đội nước này đang "tiếp tục chuẩn bị cho giai đoạn chiến tranh tiếp theo, bao gồm cả tác chiến trên bộ".
+ Hội nghị thượng đỉnh hòa bình Cairo do Ai Cập đăng cai tổ chức nhằm thảo luận cách thức giảm leo thang xung đột giữa phong trào Hamas và Israel cũng như ngăn chặn nguy cơ xung đột lan rộng ra toàn khu vực không ra được tuyên bố chung.
- Ngày 22/10/2023: Lãnh đạo các nước Mỹ, Anh, Canada, Pháp, Đức và Italy ra tuyên bố chung tái khẳng định quan điểm ủng hộ Israel cũng như quyền tự vệ của nước này, kêu gọi các bên tuân thủ luật nhân đạo quốc tế.
- Ngày 23/10/2023: Israel tiến hành không kích Gaza và miền Nam Liban.
- Ngày 26/10/2023: Đại hội đồng Liên hợp quốc nối lại Phiên họp đặc biệt khẩn cấp lần thứ 10 trong vòng 2 ngày để thảo luận về cuộc xung đột Hamas-Israel. Tuy nhiên, Hội đồng Bảo an vẫn chưa thể đạt được đồng thuận về một nghị quyết liên quan đến cuộc xung đột này.
- Ngày 27/10/2023: Xung đột ngày càng leo thang sau khi Israel oanh kích Dải Gaza, đánh dấu chiến dịch quân sự bước sang giai đoạn 2 với cường độ tấn công cao hơn.
- Ngày 28/10/2023:
+ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố giai đoạn 2 của cuộc chiến chống Hamas bắt đầu với việc chiến dịch tấn công trên bộ được mở rộng vào bên trong Dải Gaza.
+ Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres chỉ trích mạnh mẽ diễn biến leo thang của các đợt ném bom vào Gaza, đồng thời kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức.
- Ngày 29/10/2023:
+ Người phát ngôn quân đội Israel Daniel Hagari cho biết lực lượng này đã tấn công hơn 450 mục tiêu Hamas trong vòng 2 giờ, trong đó có các điểm được cho là trung tâm chỉ huy cùng nhiều địa điểm phóng tên lửa chống tăng của phong trào này. Trong khi đó, Hamas cũng cho biết lực lượng này đụng độ với binh lính Israel xâm nhập Tây Bắc Dải Gaza, tiếp tục bắn tên lửa về phía Israel.
+ Khoảng 30 xe chở theo hàng cứu trợ đã vào Gaza, đánh dấu đoàn xe cứu trợ quy mô lớn nhất vào vùng lãnh thổ hơn 2,3 triệu dân này kể từ khi xung đột Hamas-Israel bùng nổ. Tính đến ngày 29/10, Văn phòng điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc (OCHA) cho biết đã có 117 xe cứu trợ nhân đạo được vào Gaza.
+ Hơn 5.000 người đã xuống đường tuần hành ở Athens (Hy Lạp) kêu gọi chấm dứt xung đột ở Dải Gaza. Hàng chục nghìn người ủng hộ Palestine cũng đã tuần hành ở Anh và kêu gọi ngừng bắn. Hàng nghìn người tuần hành ở Pháp, Thụy Sỹ và ở thành phố New York (Mỹ).
- Ngày 31/10/2023: Quân đội Israel (IDF) xác nhận đã không kích trại Jabaliya - trại tị nạn lớn nhất ở Dải Gaza - và tiêu diệt Ibrahim Biari - chỉ huy chủ chốt của Phong trào Hồi giáo Hamas đã tham gia vụ tấn công lãnh thổ Israel ngày 7/10. Cuộc tấn công này của Israel đã làm ít nhất 50 người thiệt mạng, khoảng 150 người bị thương và hàng chục người mắc kẹt dưới đống đổ nát.
- Ngày 1/11/2023: Cửa khẩu Rafah - cửa khẩu duy nhất nối Bán đảo Sinai với Gaza không do Israel kiểm soát - được mở để tiếp nhận một số người Palestine bị thương. Quyết định mở cửa khẩu Rafah của Ai Cập được đưa ra vài giờ sau cuộc tấn công của Israel vào trại tị nạn lớn nhất ở Dải Gaza, khiến ít nhất 50 người thiệt mạng…/.
Trọng Đức (tổng hợp)
